Petru Groza: Różnice pomiędzy wersjami

Petru Groza
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1884 ; Băcia
Data i miejsce śmierci	7 stycznia 1958 ; Bukareszt
	Premier Rumunii
Okres	od 6 marca 1945; do 2 czerwca 1952
Poprzednik	Nicolae Rădescu
Następca	Gheorghe Gheorghiu-Dej
	Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Rumuńskiej Republiki Ludowej
Okres	od 12 czerwca 1952; do 7 stycznia 1958
Poprzednik	Constantin Parhon
Następca	Ion Gheorghe Maurer
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 09:53, 19 kwi 2019

Petru Groza (ur. 7 grudnia 1884 w miejscowości Băcia, zm. 7 stycznia 1958 w Bukareszcie) – rumuński polityk, premier w latach 1945–1952, Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego (głowa państwa rumuńskiego) w latach 1952–1958.

Życiorys

Przez swoich przeciwników politycznych nazywany Czerwonym Burżujem, był jedną z głównych postaci na politycznej scenie Rumunii w okresie międzywojennym. Po wojnie został premierem rządu koalicyjnego w latach 1945–1952. Groza założył radykalną organizację rolników nazywaną Frontem Oraczy (rum. Frontul Plugarilor) w czasie Wielkiego Kryzysu. Został premierem 6 marca 1945, gdy generał Nicolae Rădescu, desygnowany przez króla Michała I premierem Rumunii 7 grudnia 1944 w nadziei powstrzymania pełzającego przejmowania władzy przez komunistów przy wsparciu Armii Czerwonej i NKWD^[a], został zmuszony do rezygnacji przez komisarza ludowego ds. zagranicznych ZSRR Andrieja Wyszynskiego w konsekwencji ustaleń konferencji jałtańskiej. W czasie rządów Grozy, w grudniu 1947, rumuński monarcha zmuszony został do abdykacji i opuszczenia Rumunii po tym, jak państwo stało się oficjalnie republiką ludową. Pomimo iż jego władza jako premiera była uzależniona od wsparcia ZSRR, Groza utrzymywał się na tym stanowisku do czasu zastąpienia go przez Gheorghe Gheorghiu-Deja w 1952 roku.

W 1948 otrzymał Order Odrodzenia Polski I klasy^[1].

Uwagi

↑ Bezpośrednio po obaleniu pod kierownictwem króla Michała I rządów Iona Antonescu i przejściu Rumunii na stronę koalicji antyhitlerowskiej premierem został Constantin Sănătescu.

Przypisy

↑ Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I). Warszawa: 2008, s. 48.

[sanat-1] Bezpośrednio po obaleniu pod kierownictwem króla Michała I rządów Iona Antonescu i przejściu Rumunii na stronę koalicji antyhitlerowskiej premierem został Constantin Sănătescu.

[ws-2] Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I). Warszawa: 2008, s. 48.

[a-4] Jako wiceprzewodniczący

[b-5] Kolegialna głowa państwa

[c-6] Głowa państwa jako przewodniczący Frontu Ocalenia Narodowego (1989–1990), a następnie
przewodniczący Tymczasowej Rady Jedności Narodowej (1990)

[d-7] Jako przewodniczący Senatu

[a]

[1]

[A]

[B]

[C]

[D]

@@ Linia 23: / Linia 23: @@
  |quote             =
 }}
-'''Petru Groza''' (ur. [[7 grudnia]] [[1884]] w miejscowości [[Băcia]], zm. [[7 stycznia]] [[1958]] w [[Bukareszt|Bukareszcie]]) – rumuński polityk, [[premierzy Rumunii|premier]] w latach 1945-1952, Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego (głowa państwa rumuńskiego) w latach 1952-1958.
+'''Petru Groza''' (ur. [[7 grudnia]] [[1884]] w miejscowości [[Băcia]], zm. [[7 stycznia]] [[1958]] w [[Bukareszt|Bukareszcie]]) – rumuński polityk, [[premierzy Rumunii|premier]] w latach 1945–1952, Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego (głowa państwa rumuńskiego) w latach 1952–1958.
 == Życiorys ==
-Przez swoich przeciwników politycznych nazywany ''Czerwonym Burżujem'', był jedną z głównych postaci na politycznej scenie [[Rumunia|Rumunii]] w okresie międzywojennym. Po wojnie został premierem rządu koalicyjnego w latach 1945-1952. Groza założył radykalną organizację rolników nazywaną [[Front Oraczy|Frontem Oraczy]] ({{w języku|ro|Frontul Plugarilor}}) w czasie [[Wielki Kryzys|Wielkiego Kryzysu]]. Został premierem 6 marca 1945, gdy generał [[Nicolae Rădescu]], desygnowany przez króla [[Michał I Hohenzollern-Sigmaringen|Michała I]] premierem Rumunii 7 grudnia 1944 w nadziei powstrzymania pełzającego przejmowania władzy przez komunistów przy wsparciu [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] i [[NKWD]]<ref>Bezpośrednio po obaleniu pod kierownictwem króla Michała I rządów [[Ion Antonescu|Iony Antonescu]] i przejściu Rumunii na stronę [[koalicja antyhitlerowska|koalicji antyhitlerowskiej]] premierem został [[Constantin Sănătescu]].</ref>, został zmuszony do rezygnacji przez komisarza ludowego ds. zagranicznych [[ZSRR]] [[Andriej Wyszynski|Andrieja Wyszynskiego]] w konsekwencji ustaleń [[konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]]. W czasie rządów Grozy, w grudniu 1947, rumuński monarcha zmuszony został do [[abdykacja|abdykacji]] i opuszczenia Rumunii po tym, jak państwo stało się oficjalnie republiką ludową. Pomimo iż jego władza jako premiera była uzależniona od wsparcia [[ZSRR]], Groza utrzymywał się na tym stanowisku do czasu zastąpienia go przez [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]]a w 1952 roku.
+Przez swoich przeciwników politycznych nazywany ''Czerwonym Burżujem'', był jedną z głównych postaci na politycznej scenie [[Rumunia|Rumunii]] w okresie międzywojennym. Po wojnie został premierem rządu koalicyjnego w latach 1945–1952. Groza założył radykalną organizację rolników nazywaną [[Front Oraczy|Frontem Oraczy]] ({{w języku|ro|Frontul Plugarilor}}) w czasie [[Wielki kryzys|Wielkiego Kryzysu]]. Został premierem 6 marca 1945, gdy generał [[Nicolae Rădescu]], desygnowany przez króla [[Michał Hohenzollern-Sigmaringen|Michała I]] premierem Rumunii 7 grudnia 1944 w nadziei powstrzymania pełzającego przejmowania władzy przez komunistów przy wsparciu [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] i [[NKWD]]{{u|sanat}}, został zmuszony do rezygnacji przez komisarza ludowego ds. zagranicznych [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] [[Andriej Wyszynski|Andrieja Wyszynskiego]] w konsekwencji ustaleń [[konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]]. W czasie rządów Grozy, w grudniu 1947, rumuński monarcha zmuszony został do [[abdykacja|abdykacji]] i opuszczenia Rumunii po tym, jak państwo stało się oficjalnie republiką ludową. Pomimo iż jego władza jako premiera była uzależniona od wsparcia ZSRR, Groza utrzymywał się na tym stanowisku do czasu zastąpienia go przez [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]]a w 1952 roku.
-W 1948 otrzymał [[Order Odrodzenia Polski]] I klasy<ref name="ws">{{Cytuj książkę | autor = Wojciech Stela | tytuł = Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I) | miejsce = Warszawa | data = 2008 | strony = 48}}</ref>.
+W 1948 otrzymał [[Order Odrodzenia Polski]] I klasy{{r|ws}}.
+== Uwagi ==
+{{Uwagi|
+<ref name="sanat">Bezpośrednio po obaleniu pod kierownictwem króla Michała I rządów [[Ion Antonescu|Iona Antonescu]] i przejściu Rumunii na stronę [[Alianci (II wojna światowa)|koalicji antyhitlerowskiej]] premierem został [[Constantin Sănătescu]].</ref>
+}}
 == Przypisy ==
-{{Przypisy}}
+{{Przypisy|
+<ref name="ws">{{cytuj książkę|autor=Wojciech Stela|tytuł=Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I)|miejsce=Warszawa|data=2008|strony=48}}</ref>
+}}
 {{clear}}

Księstwo Rumunii	Barbu Catargiu Apostol Arsache (p.o.) Nicolae Crețulescu Mihail Kogălniceanu Constantin Bosianu Nicolae Crețulescu Ion Ghica Lascăr Catargiu Ion Ghica Constantin A. Crețulescu Ștefan Golescu Nicolae Golescu Dimitrie Ghica Alexandru G. Golescu Manolache Costache Epureanu Ion Ghica Lascăr Catargiu Ion Emanuel Florescu Manolache Costache Epureanu Ion Brătianu
Królestwo Rumunii	Dimitrie Brătianu Ion Brătianu Theodor Rosetti Lascăr Catargiu Gheorghe Manu Ion Emanuel Florescu Lascăr Catargiu Dimitrie Sturdza Petre S. Aurelian Dimitrie Sturdza Gheorghe Cantacuzino Petre P. Carp Dimitrie Sturdza Gheorghe Cantacuzino Dimitrie Sturdza Ion I.C. Brătianu Petre P. Carp Titu Maiorescu Ion I.C. Brătianu Alexandru Averescu Alexandru Marghiloman Constantin Coandă Ion I.C. Brătianu Artur Văitoianu Alexandru Vaida-Voievod Alexandru Averescu Take Ionescu Ion I.C. Brătianu Alexandru Averescu Barbu Știrbey Ion I.C. Brătianu Vintilă Brătianu Iuliu Maniu Gheorghe Mironescu Iuliu Maniu Gheorghe Mironescu Nicolae Iorga Alexandru Vaida-Voievod Iuliu Maniu Alexandru Vaida-Voievod Ion Duca Constantin Anghelescu (p.o.) Gheorghe Tătărescu Octavian Goga Miron Cristea Armand Călinescu Gheorghe Argeșanu Constantin Argetoianu Gheorghe Tătărescu Ion Gigurtu Ion Antonescu Constantin Sănătescu Nicolae Rădescu Petru Groza
Rumuńska Republika Ludowa Socjalistyczna Republika Rumunii	Petru Groza Gheorghe Gheorghiu-Dej Chivu Stoica Ion Gheorghe Maurer Manea Mănescu Ilie Verdeț Constantin Dăscălescu
Republika Rumunii	Petre Roman Theodor Stolojan Nicolae Văcăroiu Victor Ciorbea Gavril Dejeu (p.o.) Radu Vasile Alexandru Athanasiu (p.o.) Mugur Isărescu Adrian Năstase Eugen Bejinariu (p.o.) Călin Popescu-Tăriceanu Emil Boc Cătălin Predoiu (p.o.) Mihai Răzvan Ungureanu Victor Ponta Gabriel Oprea (p.o.) Victor Ponta Gabriel Oprea (p.o.) Victor Ponta Sorin Cîmpeanu (p.o.) Dacian Cioloș Sorin Grindeanu Mihai Tudose Mihai-Viorel Fifor (p.o.) Viorica Dăncilă Ludovic Orban Nicolae Ciucă (p.o.) Florin Cîțu Nicolae Ciucă Cătălin Predoiu (p.o.) Marcel Ciolacu

Przewodniczący Tymczasowego Prezydium	Constantin Parhon (1947–1948) Ștefan Voitec, Gheorghe Stere, Ion Niculi i Mihail Sadoveanu (p.o., 1947–1948)^[A]
Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego	Constantin Parhon (1948–1952) Petru Groza (1952–1958) Mihail Sadoveanu i Anton Moisescu (p.o., 1958)^[A] Ion Gheorghe Maurer (1958–1961)
Przewodniczący Rady Państwa	Gheorghe Gheorghiu-Dej (1961–1965) Ion Gheorghe Maurer, Ștefan Voitec i Avram Bunaciu (p.o., 1965)^[A] Chivu Stoica (1965–1967) Nicolae Ceaușescu (1967–1989)
Prezydenci	Nicolae Ceaușescu (1974–1989) Front Ocalenia Narodowego (1989)^[B] Ion Iliescu (1989–1990)^[C] Ion Iliescu (1990–1996) Emil Constantinescu (1996–2000) Ion Iliescu (2000–2004) Traian Băsescu (2004–2014) Nicolae Văcăroiu (p.o., 2007)^[D] Crin Antonescu (p.o., 2012)^[D] Klaus Iohannis (od 2014)