Pokój w Buczaczu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
ilustracja |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Polish–Lithuanian Commonwealth as a fief of the Ottoman Empire 1672-1676.PNG|thumb|Rzeczpospolita po Traktacie w Buczaczu]] |
|||
'''Pokój buczacki''' – nieratyfikowany przez polski Sejm traktat pokojowy, podpisany 16 lub [[18 października]] [[1672]] w [[Buczacz]]u pomiędzy [[Imperium osmańskie|Imperium Osmańskim]] i [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzecząpospolitą]], który zakładał oddanie we władanie Turcji wschodnich ziem Polski. |
'''Pokój buczacki''' – nieratyfikowany przez polski Sejm traktat pokojowy, podpisany 16 lub [[18 października]] [[1672]] w [[Buczacz]]u pomiędzy [[Imperium osmańskie|Imperium Osmańskim]] i [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzecząpospolitą]], który zakładał oddanie we władanie Turcji wschodnich ziem Polski. Traktat podpisano w trakcie [[Wojna polsko-turecka 1672-1676|wojny polsko-tureckiej toczonej w latach 1672-1676]]. |
||
Turcy wykorzystując wewnętrzne problemy Polski zaatakowali w sile 80 tysięcy<ref>Na podstawie książki Jerzego Topolskiego pt. „Historia Polski”.</ref> żołnierzy i zajęli [[Podole]] i [[ |
Turcy wykorzystując wewnętrzne problemy Polski zaatakowali w sile 80 tysięcy<ref>Na podstawie książki Jerzego Topolskiego pt. „Historia Polski”.</ref> żołnierzy i po [[Oblężenie Kamieńca Podolskiego (1672)|zdobyciu twierdzy w Kamieńcu Podolskim]] w dniu 27 sierpnia zajęli [[Podole]] i [[Województwo bracławskie|Bracławszczyznę]], a następnie 20 września oblegli [[Lwów]]. Ówczesny król Polski [[Michał Korybut Wiśniowiecki]] nie mogąc zwołać armii, która mogłaby się przeciwstawić Turkom, oraz przestraszywszy się ich potęgi, oddał województwa [[województwo podolskie|podolskie]], [[województwo bracławskie|bracławskie]] i południową część [[województwo kijowskie|Kijowszczyzny]] i zgodził się płacić [[haracz]] w wysokości 22 000 [[talar]]ów rocznie w zamian za pokój. Płacenie go miało ustanowić Polskę w równym rzędzie z lennikami tureckimi takimi jak [[Chanat Krymski]] czy [[Wołoszczyzna]]. |
||
Traktat ten |
Traktat ten był nazywany często „haniebnym pokojem w Buczaczu”. [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolita]] stała się teoretycznie na krótko państwem zależnym od [[imperium osmańskie]]go<ref>Rozkwit i upadek I Rzeczypospolitej, pod redakcją Richarda Butterwicka, Warszawa 2010, s. 28.</ref>. |
||
Jednakże szlachta, przerażona jego zawarciem, uchwaliła na sejmie specjalne podatki na wojnę oraz odrzuciła jego ratyfikację, co było jednoznaczne z odrzuceniem jakiejkolwiek formy podporządkowania się Turcji. Rok później, w [[1673]] armia polska pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego pokonała Turków [[Bitwa pod Chocimiem (1673)|pod Chocimiem]], co ostatecznie podważyło jakiekolwiek ustalenia traktatowe, oraz ponownie w 1676 roku w [[Bitwa pod Żurawnem|bitwie pod Żurawnem]]. Skutkiem było podpisanie [[Pokój w Żurawnie|pokoju w Żurawnie]] w 1676 r. i odzyskanie części ziem (bez [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]]) i Podola oraz rezygnacja imperium ottomańskiego z próby zhołdowania Rzeczypospolitej. Wszystkie ziemie Polska odzyskała w 1699 roku na mocy postanowień [[Pokój w Karłowicach|pokoju w Karłowicach]]. |
Jednakże szlachta, przerażona jego zawarciem, uchwaliła na sejmie specjalne podatki na wojnę oraz odrzuciła jego ratyfikację, co było jednoznaczne z odrzuceniem jakiejkolwiek formy podporządkowania się Turcji. Rok później, w [[1673]] armia polska pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego pokonała Turków [[Bitwa pod Chocimiem (1673)|pod Chocimiem]], co ostatecznie podważyło jakiekolwiek ustalenia traktatowe, oraz ponownie w 1676 roku w [[Bitwa pod Żurawnem|bitwie pod Żurawnem]]. Skutkiem było podpisanie [[Pokój w Żurawnie|pokoju w Żurawnie]] w 1676 r. i odzyskanie części ziem (bez [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]]) i Podola oraz rezygnacja imperium ottomańskiego z próby zhołdowania Rzeczypospolitej. Wszystkie ziemie Polska odzyskała w 1699 roku na mocy postanowień [[Pokój w Karłowicach|pokoju w Karłowicach]]. |
||
Wersja z 15:31, 5 mar 2014
Pokój buczacki – nieratyfikowany przez polski Sejm traktat pokojowy, podpisany 16 lub 18 października 1672 w Buczaczu pomiędzy Imperium Osmańskim i Rzecząpospolitą, który zakładał oddanie we władanie Turcji wschodnich ziem Polski. Traktat podpisano w trakcie wojny polsko-tureckiej toczonej w latach 1672-1676.
Turcy wykorzystując wewnętrzne problemy Polski zaatakowali w sile 80 tysięcy[1] żołnierzy i po zdobyciu twierdzy w Kamieńcu Podolskim w dniu 27 sierpnia zajęli Podole i Bracławszczyznę, a następnie 20 września oblegli Lwów. Ówczesny król Polski Michał Korybut Wiśniowiecki nie mogąc zwołać armii, która mogłaby się przeciwstawić Turkom, oraz przestraszywszy się ich potęgi, oddał województwa podolskie, bracławskie i południową część Kijowszczyzny i zgodził się płacić haracz w wysokości 22 000 talarów rocznie w zamian za pokój. Płacenie go miało ustanowić Polskę w równym rzędzie z lennikami tureckimi takimi jak Chanat Krymski czy Wołoszczyzna.
Traktat ten był nazywany często „haniebnym pokojem w Buczaczu”. Rzeczpospolita stała się teoretycznie na krótko państwem zależnym od imperium osmańskiego[2]. Jednakże szlachta, przerażona jego zawarciem, uchwaliła na sejmie specjalne podatki na wojnę oraz odrzuciła jego ratyfikację, co było jednoznaczne z odrzuceniem jakiejkolwiek formy podporządkowania się Turcji. Rok później, w 1673 armia polska pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego pokonała Turków pod Chocimiem, co ostatecznie podważyło jakiekolwiek ustalenia traktatowe, oraz ponownie w 1676 roku w bitwie pod Żurawnem. Skutkiem było podpisanie pokoju w Żurawnie w 1676 r. i odzyskanie części ziem (bez Kamieńca Podolskiego) i Podola oraz rezygnacja imperium ottomańskiego z próby zhołdowania Rzeczypospolitej. Wszystkie ziemie Polska odzyskała w 1699 roku na mocy postanowień pokoju w Karłowicach.
Zwycięstwo miało też inny skutek. Chwała wojenna jaką zdobył hetman Sobieski sprawiła, że został on wybrany królem Rzeczypospolitej Obojga Narodów 19 maja 1674.
Zobacz też
