Pokój w Raciążku: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
The Polish (dyskusja | edycje) m Zmiana nazwy kategorii: Kategoria:Historia Polski 1386-1454 → Kategoria:Historia Polski 1386–1454 (przy użyciu QRC) |
merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Polska 1386 - 1434.png|thumb| |
[[Plik:Polska 1386 - 1434.png|thumb|220x220px|Państwo polsko-litewskie w latach 1386-1434]] |
||
'''Pokój w Raciążu''' – porozumienie polsko-litewsko-krzyżackie z [[1404]] roku dotyczące |
'''Pokój w Raciążu''' – porozumienie polsko-litewsko-krzyżackie z 22 maja [[1404]] roku dotyczące wykupu przez Polskę [[ziemia dobrzyńska|Ziemi dobrzyńskiej]] i zamku w Złotorii oraz potwierdzenia prawnego statusu Żmudzi. |
||
[[Plik:Pieczęć_Jagiełły.jpg|mały|Pieczęć majestatyczna duża króla Władysława Jagiełły]] |
|||
[[Plik:Raciazek_(js).jpg|mały|Ruiny zamku w Raciążku]] |
|||
== Tło == |
== Tło == |
||
W styczniu 1402 roku litewski książę [[Świdrygiełło]] zbiegł do Krzyżaków, z którymi wszedł wcześniej w porozumienie chcąc przy ich pomocy pozbawić władzy na Litwie księcia [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]]. Świdrygiełło w marcu 1402 roku przebywając w [[Malbork|Malborku]] ogłosił się Wielkim Księciem Litewskim i zgodził się potwierdzić, że Krzyżacy mają prawa do [[Żmudź|Żmudzi]] oraz uznał ich pretensje do Pskowa. Jednocześnie zyskał poparcie prawosławnych bojarów na terenie Litwy. Następnie Świdrygiełło razem z Krzyżakami inflanckimi najechał na Litwę zagrażając Wilnu, ale nie udało mu się pokonać Witolda, którego wsparły wojska polskie (zdobyto krzyżacki [[Dyneburg]] i Gotterswerder). Wspólnemu stanowisku polsko-litewskiemu sprzyjała zawarta w 1401 roku [[Unia wileńsko-radomska]]. Zakon odpowiedział wielką wyprawą w lipcu 1402 roku, która jednak nie pokonała Witolda. W lutym 1403 roku Krzyżacy i Świdrygiełło ponowili atak, ale nie nie byli w stanie uzyskać konkretnych rezultatów. W 1403 roku polska dyplomacja uzyskała od papieża bullę zakazującą Krzyżakom atakowania Litwy. Doprowadziło to do rozejmu, na mocy którego Krzyżacy w 1404 roku zerwali układ sojuszniczy ze Świdrygiełłą. |
|||
W [[1402]], w wyniku działań [[Świdrygiełło|Świdrygiełły]], doszło do kolejnego najazdu [[zakon krzyżacki|krzyżackiego]] na [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwę]]. Polakom udało się jednak zyskać przychylność kurii papieskiej, która nakazała wstrzymanie walk. Wspólnemu stanowisku polsko-litewskiemu sprzyjała zawarta rok wcześniej [[unia wileńsko-radomska]]. |
|||
W dniach 18-23 maja [[1404]] roku na [[Zamek w Raciążku|zamku w Raciążku]] przebywali [[król]] [[Władysław II Jagiełło]] i [[książę]] [[Witold Kiejstutowicz]], których posłowie spotkali się z posłami krzyżackimi na wiślanej wyspie pod zamkiem. Negocjacje zakończono 21 maja, a dokumenty podpisano 22 maja na kępie wiślanej pod zamkiem<ref name=":0">http://rcin.org.pl/Content/6099/WA303_8811_SZ40-r2002_Studia-Zrodloznawcze%2004%20Nowak-M.pdf</ref>. |
|||
== Postanowienia pokoju == |
== Postanowienia pokoju == |
||
* Król Władysław Jagiełło otrzymał prawo wykupu [[Ziemia dobrzyńska|Ziemi dobrzyńskiej]] od Zakonu Krzyżackiego za kwotę 50 000 [[Floren|florenów]] węgierskich w ciągu 1 roku i 6 tygodni. Ziemia dobrzyńska została wykupiona przez Polskę w 1405 roku<ref name=":0" />. |
|||
Dzięki postanowieniom pokoju Polacy zyskali możliwość wykupu [[Ziemia dobrzyńska|ziemi dobrzyńskiej]], oddanej w zastaw Krzyżakom przez [[Władysław Opolczyk|Władysława Opolczyka]]. Potwierdzono też pozostanie [[Żmudź|Żmudzi]] w rękach krzyżackich. Przy okazji zjazdu [[Witold Kiejstutowicz|Witold]] zaprezentował też polskie postulaty dotyczące [[Pomorze Gdańskie|Pomorza Gdańskiego]]. |
|||
* Król otrzymał prawo wykupu [[Zamek w Złotorii|Zamku w Złotorii]] wraz z dystryktem za kwotę 2400 [[Kopa (liczba)|kop]] [[Grosz praski|groszy czeskich]] w ciągu 1 roku i 6 tygodni<ref name=":0" />. Zamek ten bezprawnie oddał w zastaw Krzyżakom w 1391 roku [[Władysław Opolczyk]]. |
|||
* Książę Witold Kiejstutowicz odnowił postanowienia Pokoju salińskiego i potwierdził rezygnację ze Żmudzi<ref name=":0" />. |
|||
* Konrad von Jungingen zrzekł się wszelkich pretensji do Litwy<ref name=":0" />. |
|||
* Konrad von Jungingen zobowiązał się nie zawierać sojuszy z ludźmi, którzy mogliby być szkodliwi dla Korony Królestwa Polskiego<ref name=":0" />. Zobowiązanie to dotyczyło m.in. Świdrygiełły. |
|||
* Król Władysław Jagiełło i [[Konrad von Jungingen]] potwierdzili [[Pokój kaliski 1343|Pokój kaliski]] z 1343 roku podpisany przez Kazimierza Wielkiego i Zakon<ref name=":0" />. |
|||
* Król Władysław Jagiełło jako najwyższy książę litewski potwierdził [[Pokój na wyspie Salin|Pokój saliński]] z 1398 roku, w którym Witold odstąpił Żmudź na rzecz Zakonu Krzyżackiego<ref name=":0" />. |
|||
* Witold zgodził się, że jeśliby naruszył Pokój saliński to naraziłby się na wojnę z Zakonem, która nie objęłaby jednak Królestwa Polskiego i nie naruszyłaby zawartego z nim pokoju<ref name=":0" />. |
|||
* Witold Kiejstutowicz zobowiązał się nie przyjmować w swoim kraju Żmudzinów przed rozmowami jego pełnomocników z posłami Zakonu<ref name=":0" />. |
|||
* Przy okazji zjazdu [[Witold Kiejstutowicz|Witold]] zaprezentował też polskie postulaty dotyczące [[Pomorze Gdańskie|Pomorza Gdańskiego]]. |
|||
== Kolejny spór == |
== Kolejny spór == |
||
Porozumienie okazało się mieć charakter |
Porozumienie okazało się mieć charakter przejściowy, gdy w maju [[1409]] wybuchło na Żmudzi powstanie przeciwko Krzyżakom, a [[Ulrich von Jungingen|Ulryk von Jungingen]] wypowiedział wojnę Królestwu Polskiemu i rozpoczęła się [[Wielka wojna z zakonem krzyżackim]]. |
||
== Bibliografia == |
=== Bibliografia === |
||
* Marek Derwich, ''Monarchia Piastów'', Warszawa-Wrocław 2003, Wydawnictwo Dolnośląskie, {{ISBN|83-7023-989-7}} |
* Marek Derwich, ''Monarchia Piastów'', Warszawa-Wrocław 2003, Wydawnictwo Dolnośląskie, {{ISBN|83-7023-989-7}} |
||
Wersja z 16:22, 23 sty 2018
Pokój w Raciążu – porozumienie polsko-litewsko-krzyżackie z 22 maja 1404 roku dotyczące wykupu przez Polskę Ziemi dobrzyńskiej i zamku w Złotorii oraz potwierdzenia prawnego statusu Żmudzi.
Tło
W styczniu 1402 roku litewski książę Świdrygiełło zbiegł do Krzyżaków, z którymi wszedł wcześniej w porozumienie chcąc przy ich pomocy pozbawić władzy na Litwie księcia Witolda. Świdrygiełło w marcu 1402 roku przebywając w Malborku ogłosił się Wielkim Księciem Litewskim i zgodził się potwierdzić, że Krzyżacy mają prawa do Żmudzi oraz uznał ich pretensje do Pskowa. Jednocześnie zyskał poparcie prawosławnych bojarów na terenie Litwy. Następnie Świdrygiełło razem z Krzyżakami inflanckimi najechał na Litwę zagrażając Wilnu, ale nie udało mu się pokonać Witolda, którego wsparły wojska polskie (zdobyto krzyżacki Dyneburg i Gotterswerder). Wspólnemu stanowisku polsko-litewskiemu sprzyjała zawarta w 1401 roku Unia wileńsko-radomska. Zakon odpowiedział wielką wyprawą w lipcu 1402 roku, która jednak nie pokonała Witolda. W lutym 1403 roku Krzyżacy i Świdrygiełło ponowili atak, ale nie nie byli w stanie uzyskać konkretnych rezultatów. W 1403 roku polska dyplomacja uzyskała od papieża bullę zakazującą Krzyżakom atakowania Litwy. Doprowadziło to do rozejmu, na mocy którego Krzyżacy w 1404 roku zerwali układ sojuszniczy ze Świdrygiełłą.
W dniach 18-23 maja 1404 roku na zamku w Raciążku przebywali król Władysław II Jagiełło i książę Witold Kiejstutowicz, których posłowie spotkali się z posłami krzyżackimi na wiślanej wyspie pod zamkiem. Negocjacje zakończono 21 maja, a dokumenty podpisano 22 maja na kępie wiślanej pod zamkiem[1].
Postanowienia pokoju
- Król Władysław Jagiełło otrzymał prawo wykupu Ziemi dobrzyńskiej od Zakonu Krzyżackiego za kwotę 50 000 florenów węgierskich w ciągu 1 roku i 6 tygodni. Ziemia dobrzyńska została wykupiona przez Polskę w 1405 roku[1].
- Król otrzymał prawo wykupu Zamku w Złotorii wraz z dystryktem za kwotę 2400 kop groszy czeskich w ciągu 1 roku i 6 tygodni[1]. Zamek ten bezprawnie oddał w zastaw Krzyżakom w 1391 roku Władysław Opolczyk.
- Książę Witold Kiejstutowicz odnowił postanowienia Pokoju salińskiego i potwierdził rezygnację ze Żmudzi[1].
- Konrad von Jungingen zrzekł się wszelkich pretensji do Litwy[1].
- Konrad von Jungingen zobowiązał się nie zawierać sojuszy z ludźmi, którzy mogliby być szkodliwi dla Korony Królestwa Polskiego[1]. Zobowiązanie to dotyczyło m.in. Świdrygiełły.
- Król Władysław Jagiełło i Konrad von Jungingen potwierdzili Pokój kaliski z 1343 roku podpisany przez Kazimierza Wielkiego i Zakon[1].
- Król Władysław Jagiełło jako najwyższy książę litewski potwierdził Pokój saliński z 1398 roku, w którym Witold odstąpił Żmudź na rzecz Zakonu Krzyżackiego[1].
- Witold zgodził się, że jeśliby naruszył Pokój saliński to naraziłby się na wojnę z Zakonem, która nie objęłaby jednak Królestwa Polskiego i nie naruszyłaby zawartego z nim pokoju[1].
- Witold Kiejstutowicz zobowiązał się nie przyjmować w swoim kraju Żmudzinów przed rozmowami jego pełnomocników z posłami Zakonu[1].
- Przy okazji zjazdu Witold zaprezentował też polskie postulaty dotyczące Pomorza Gdańskiego.
Kolejny spór
Porozumienie okazało się mieć charakter przejściowy, gdy w maju 1409 wybuchło na Żmudzi powstanie przeciwko Krzyżakom, a Ulryk von Jungingen wypowiedział wojnę Królestwu Polskiemu i rozpoczęła się Wielka wojna z zakonem krzyżackim.
Bibliografia
- Marek Derwich, Monarchia Piastów, Warszawa-Wrocław 2003, Wydawnictwo Dolnośląskie, ISBN 83-7023-989-7