Zakrystia katedralna na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Budynek infobox}} |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Wawel-Zakrystia.JPG|thumb|240px|Wnętrze Zakrystii]] |
|||
'''Zakrystia katedralna''', dawniej ''Kaplica świętej Małgorzaty'' – [[zakrystia]] [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|Katedry Wawelskiej]]. Znajduje się północnym ramieniu [[ambit]]u, na wschód od [[Kaplica Zebrzydowskiego na Wawelu|kaplicy Zebrzydowskiego]]. Od północy przylega do [[Skarbiec Katedralny na Wawelu|Skarbca Katedralnego]], natomiast od południa do [[Kaplica Gamrata na Wawelu|kaplicy Gamrata]]. |
'''Zakrystia katedralna''', dawniej ''Kaplica świętej Małgorzaty'' – [[zakrystia]] [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|Katedry Wawelskiej]]. Znajduje się północnym ramieniu [[ambit]]u, na wschód od [[Kaplica Zebrzydowskiego na Wawelu|kaplicy Zebrzydowskiego]]. Od północy przylega do [[Skarbiec Katedralny na Wawelu|Skarbca Katedralnego]], natomiast od południa do [[Kaplica Gamrata na Wawelu|kaplicy Gamrata]]. |
||
| Linia 36: | Linia 35: | ||
== Architektura == |
== Architektura == |
||
Zakrystia zachowała swój [[Gotyk|gotycki]] charakter, m.in. [[sklepienie krzyżowo-żebrowe]] ze [[zwornik (architektura)|zwornikami]] ''[[Archanioł Michał|Święty Michał]]'', ''Święta Małgorzata'' oraz zwornik |
Zakrystia zachowała swój [[Gotyk|gotycki]] charakter, m.in. [[sklepienie krzyżowo-żebrowe]] ze [[zwornik (architektura)|zwornikami]] ''[[Archanioł Michał|Święty Michał]]'', ''Święta Małgorzata'' oraz zwornik przedstawiający wirującą [[Rozeta (architektura)|rozetę]]. Zworniki te są szczególnie cenne przy rozpatrywaniu pochodzenia pierwszego warsztatu budowlanego gotyckiej katedry na Wawelu. Zworniki te są odosobnione w gotyckiej architekturze Małopolski, a także architekturze środkowej Europy, ponieważ w Czechach pojawiły się dopiero w 3. ćwierci XIV wieku<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Marek Walczak, Krzysztof J. Czyżewski |tytuł = Z badań nad gotycką katedrą w Krakowie [Summary: A Contribution to Studies of the Gothic Cathedral in Cracow] |czasopismo = "Studia Waweliana", VIII, 1999, s. 21-51 |data dostępu = 2018-03-02 |url = https://www.academia.edu/10819246/Z_bada%C5%84_nad_gotyck%C4%85_katedr%C4%85_w_Krakowie_Summary_A_Contribution_to_Studies_of_the_Gothic_Cathedral_in_Cracow_ |język = en}}</ref>. Bardzo bliskie formalnie zworniki pojawiły się później na Śląsku (Paczków, Jelenia Góra, Gliwice, Strzegom)<ref name=":0" />. |
||
Na ścianach znajdują się obrazy: ''[[Matka Boża|Matka Boska]] ze [[Jan Ewangelista|świętym Janem Ewangelistą]] i [[Jan Chrzciciel|świętym Janem Chrzcicielem]]'' ([[XVII wiek|XVII]] wiek), ''Apoteza [[Marcin Baryczka|księdza Marcina Baryczki]]'' (2. połowa XVII wieku), ''Grosz czynszowy'' (XVII wiek, kopia obrazu [[Tycjan]]a), ''[[Dominik Guzmán|Święty Dominik]]'' pędzla Piotra Parisa ([[1731]]) oraz ''Męczeństwo [[Święty Wojciech|świętego Wojciecha]]'', ''[[Święty Kazimierz]]'' i ''[[Mikołaj z Miry|Święty Mikołaj]]'' – trzy obrazy [[Tadeusz Kuntze|Tadeusza Konicza]] z [[XVIII wiek|XVIII]] wieku. |
|||
<gallery> |
|||
Plik:Wawel-Zakrystia.JPG|<center>Wnętrze zakrystii (dawnej kaplicy św. Małgorzaty)</center> |
|||
</gallery> |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Wersja z 17:19, 2 mar 2018
 nr rej. A7 (nr rej. wzgórza wawelskiego)
| |
 Zakrystia katedralna - widok od zewnątrz | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Ukończenie budowy |
XIV w. |
Plan budynku
| |
Zakrystia katedralna, dawniej Kaplica świętej Małgorzaty – zakrystia Katedry Wawelskiej. Znajduje się północnym ramieniu ambitu, na wschód od kaplicy Zebrzydowskiego. Od północy przylega do Skarbca Katedralnego, natomiast od południa do kaplicy Gamrata.
Historia
Obiekt powstał w latach 1320 – 1322, sumptem biskupa Nankiera, jako kaplica pod wezwaniem świętej Małgorzaty. Powiększona w 2. połowie XV wieku. Wówczas przeznaczono ją na zakrystię. Wtedy też przebito wejście do skarbca katedralnego. Restaurowana w latach późniejszych.
Architektura
Zakrystia zachowała swój gotycki charakter, m.in. sklepienie krzyżowo-żebrowe ze zwornikami Święty Michał, Święta Małgorzata oraz zwornik przedstawiający wirującą rozetę. Zworniki te są szczególnie cenne przy rozpatrywaniu pochodzenia pierwszego warsztatu budowlanego gotyckiej katedry na Wawelu. Zworniki te są odosobnione w gotyckiej architekturze Małopolski, a także architekturze środkowej Europy, ponieważ w Czechach pojawiły się dopiero w 3. ćwierci XIV wieku[1]. Bardzo bliskie formalnie zworniki pojawiły się później na Śląsku (Paczków, Jelenia Góra, Gliwice, Strzegom)[1].
Na ścianach znajdują się obrazy: Matka Boska ze świętym Janem Ewangelistą i świętym Janem Chrzcicielem (XVII wiek), Apoteza księdza Marcina Baryczki (2. połowa XVII wieku), Grosz czynszowy (XVII wiek, kopia obrazu Tycjana), Święty Dominik pędzla Piotra Parisa (1731) oraz Męczeństwo świętego Wojciecha, Święty Kazimierz i Święty Mikołaj – trzy obrazy Tadeusza Konicza z XVIII wieku.
-
Wnętrze zakrystii (dawnej kaplicy św. Małgorzaty)
Bibliografia
- Kuczman Kazimierz: Wzgórze Wawelskie. Przewodnik. Wydanie 2. Kraków 1988
- Rożek Michał: Krakowska katedra na Wawelu. Przewodnik dla zwiedzających. Wydanie 3. Kraków 1989
- Ludwikowski Leszek: Kraków i okolice. Przewodnik. Wydanie 3. uzup. Warszawa1991 ISBN 83-217-2823-5
- ↑ a b Marek Walczak, Krzysztof J. Czyżewski, Z badań nad gotycką katedrą w Krakowie [Summary: A Contribution to Studies of the Gothic Cathedral in Cracow], „"Studia Waweliana", VIII, 1999, s. 21-51” [dostęp 2018-03-02] (ang.).