Przejdź do zawartości

Biała (wieś w gminie Wieleń): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Polska miejscowość infobox}}
#article-section-source-editor
Znaczniki: Wycofane Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej Z aplikacji iOS
Linia 18: Linia 18:
|SIMC = 0532323
|SIMC = 0532323
|kod mapy = Wieleń (gmina)
|kod mapy = Wieleń (gmina)
|współrzędne = 52°49'48"N 16°18'29"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|4220|data=2023-11-05}}</ref>
|współrzędne = 52°49'48"N 16°18'29"E<ref name="<ref> </ref>prng">{{PRNG Miejscowości|4220|data=2023-11-05}}</ref>
|commons =
|commons =
|www =
|www =
}}
}}
'''Biała''' (do 1945 [[język niemiecki|niem.]] ''Behle''<ref name="MP">Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości ({{Monitor Polski|1946|142|262}}).</ref>) – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w północno-zachodniej części [[województwo wielkopolskie|województwa wielkopolskiego]], w [[powiat czarnkowsko-trzcianecki|powiecie czarnkowsko-trzcianeckim]], w [[Wieleń (gmina)|gminie Wieleń]] nad [[jezioro Białe (gmina Wieleń)|jeziorem Białym]]<ref name=teryt>{{cytuj stronę |url = http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=Bia%C5%82a&level=miejsc&wojewodztwo=2220&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true |tytuł = Rejestr TERYT |autor = Główny Urząd Statystyczny |data dostępu = 2013-10-30}}</ref>.
## '''Biała''' (do 1945 [[język niemiecki|niem.]] ''Blla''<ref name="MP">Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości ({{Monitor Polski|1946|1[[}}cosmoficher{{@gmail.com]]42|262}}).</ref>) – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w północno-zachodniej części [[województwo wielkopolskie|województwa wielkopolskiego]], w [[powiat czarnkowsko-trzcianecki|powiecie czarnkowsko-trzcianeckim]], w [[Wieleń (gmina)|gminie Wieleń]] nad [[jezioro Białe (gmina Wieleń)|jeziorem Białym]]<ref name=teryt>{{cytuj stronę |url = http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=Bia%C5%82a&level=miejsc&wojewodztwo=2220&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true |tytuł = Rejestr TERYT |autor = Główny Urząd Statystyczny |data dostępu = 2013-10-30}}</ref>.


Wieś szlachecka Biała Górna położona była w [[1580]] roku w powiecie poznańskim [[województwo poznańskie (I Rzeczpospolita)|województwa poznańskiego]]<ref>Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 42.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo pilskie|województwa pilskiego]].
Wieś szlachecka Biała Górna położona była w [[1580]] roku w powiecie poznańskim [[województwo poznańskie (I Rzeczpospolita)|województwa poznańskiego]]<ref>Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 42.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo pilskie|województwa pilskiego]].

Wersja z 04:25, 16 cze 2024

Biała
wieś
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

czarnkowsko-trzcianecki

Gmina

Wieleń

Strefa numeracyjna

67

Kod pocztowy

64-730[2]

Tablice rejestracyjne

PCT

SIMC

0532323

Położenie na mapie gminy Wieleń
Mapa konturowa gminy Wieleń, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Biała”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Biała”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Biała”
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego
Mapa konturowa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Biała”
Ziemia52°49′48″N 16°18′29″E/52,830000 16,308056[1]prng">Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4220</ref>
    1. Biała (do 1945 niem. Blla[3]) – wieś w Polsce położona w północno-zachodniej części województwa wielkopolskiego, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Wieleń nad jeziorem Białym[4].

Wieś szlachecka Biała Górna położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa pilskiego.

Historia

Biała należy do najstarszych wsi ulokowanych na terenie Puszczy Noteckiej (pierwsza wzmianka, jako Bela z 1298). Nazwa Białej obejmowała dawniej kilka okolicznych wsi nad Miałą (Biała Pośrednia to Mężyk, Biała Nadolna to Miały, Biała Górna lub Wysoka to obecna Biała). W czasie II wojny światowej polscy mieszkańcy wsi zostali brutalnie wysiedleni przez nazistów. Podczas przeprowadzania tej akcji, w dniu 13 lutego 1943, zamordowano Albina Wyrwę, który nie chciał opuścić swojego gospodarstwa. W 1944 w okolicznych lasach przebywali partyzanci radzieccy (grupa zwiadowcza Mikołaja Kozubowskiego). 8 sierpnia 1944 Niemcy zamierzali spalić wieś i zamordować wszystkich mieszkańców za pomoc udzielaną partyzantce. Naziści zrezygnowali ze zbrodni za namową miejscowych Niemców z Mężyka – sołtysa Friedy Wencke i młynarza Leichnera. Wydarzenie to upamiętnia Kaplica Wdzięczności wystawiona też na pamiątkę dwóch innych wydarzeń: ugaszenia przez ulewę wielkiego pożaru Puszczy Noteckiej w dniu 10 sierpnia 1992, co uratowało być może życie i mienie wielu mieszkańców wsi oraz pobytu Karola Wojtyły nad jeziorem Białym na przełomie lipca i sierpnia 1977[6]. Po wojnie w okolicach wsi powstała znacząca liczba domów letniskowych. Około 80% z nich było samowolą budowlaną, ale z uwagi na dbałość o posesje i znaczący wpływ na gospodarkę w niezamożnej okolicy stan ten był tolerowany[7].

Zabytki i osobliwości

 Osobny artykuł: Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Białej.
  • kościół Matki Boskiej Różańcowej (1928-1932) z obrazem Matki Boskiej Patronki Puszczy Noteckiej,
  • wspomniana wyżej Kaplica Wdzięczności,
  • kamień z napisem Serce Puszczy Noteckiej odsłonięty podczas I Zjazdu Mazurów Wieleńskich w 1999,
  • ośrodek wypoczynkowy z plażą i chińskim pawilonem nad jeziorem Białym,
  • rzeźba plenerowa borowika,
  • festyny Święto Puszczy Noteckiej (sierpień).

Przypisy

  1. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie <ref
    BŁĄD PRZYPISÓW
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 24 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości ({{Monitor Polski|1946|1[[}}cosmoficher{{@gmail.com]]42|262}}).
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-10-30].
  5. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 42.
  6. ↑ Tablica in situ.
  7. ↑ Paweł Anders, Władysław Kusiak, Puszcza Notecka, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań, 2011, s. 99–100, ISBN 978-83-7272-242-3.

Galeria

  • Centrum wsi
    Centrum wsi
  • Kaplica Wdzięczności
    Kaplica Wdzięczności


Gmina Wieleń
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Gmina Wieleń

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Biała_(wieś_w_gminie_Wieleń)&oldid=74018092”