Jeziorak: Różnice pomiędzy wersjami

Jeziorak
	; Jezioro Jeziorak, Jażdżówki k. Iławy.
	Położenie
Państwo	Polska
Wysokość lustra	99,2 m n.p.m.
	Morfometria
Powierzchnia	31,52 km²
Wymiary; • max długość; • max szerokość	; 27,45 km; 2,4 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 4,1 m ; 12,9 m
Objętość	141 594 tys. m³
	Hydrologia
Rzeki wypływające	Iławka
Rodzaj jeziora	rynnowe
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jeziorak
	Położenie na mapie Polski Jeziorak
	53°43′23,24″N 19°36′46,80″E/53,723122 19,613000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 09:18, 8 lip 2019

Jeziorak (dawniej Gizerek^[2], Jezierzyce^[3], niem. Geserich See) – jezioro rynnowe położone w północno-wschodniej Polsce w obrębie Pojezierza Iławskiego. Jeziorak jest najdłuższym oraz szóstym pod względem powierzchni jeziorem w Polsce.

Jezioro jest połączone z Kanałem Elbląskim. Brzegi są zalesione – północne wysokim drzewostanem, a południowe niskim. Nad Jeziorakiem leży miasto Iława. Działa Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w Iławie.

Jezioro o nazwie Jeziorak jest miejscem akcji książki Nowe przygody Pana Samochodzika, w której tytułowy bohater szuka skarbów zrabowanych podczas II wojny światowej.

Ukształtowanie Jezioraka

Jeziorak ma wiele zatok, półwyspów i 16 wysp. Największymi są Wielki Ostrów (Wielka Żuława) i Wielki Bukowiec.

Oś wąskiego, rynnowego jeziora biegnie z północy na południe, w środkowej części łamiąc się i zmieniając kierunek na południowy wschód, a potem na południowy zachód. W części środkowej Jeziorak rozszerza się; jest tam kilka wysp. Na wysokości wsi Siemiany wybiega na północny wschód zatoka Kraga, która przez jezioro Dauby łączy Jeziorak z Kanałem Elbląskim. Do zachodniego brzegu wpada strumyk z jeziora Urowiec, a nieco wyżej^[gdzie?] przesmyk wiedzie do jeziora Płaskiego. Główny akwen ciągnie się dalej ku północy i dzieli się na dwie zatoki: wschodnią ślepą i zachodnią połączoną kanałem z jeziorem Ewingi. Z południowego krańca Jezioraka wypływa rzeka Iławka, tam też leży jedna z największych wysp śródlądowych – Wielka Żuława (82,4 ha) i wejście do kanału łączącego Jeziorak z Jeziorakiem Małym w Iławie. Brzegi Jezioraka są przeważnie wysokie i strome. Zachodni brzeg i środkowa część brzegu wschodniego przylegają do wielkich kompleksów leśnych. Resztę obrzeży pokrywają pola, łąki i mniejsze kępy lasu.

Nazwa

W 1304 r. w dokumentach Jeziorak wymieniany jest pod nazwą Geyserich, a w 1346 r. – Geyzerich. Nazwa wywodzi się z języka pruskiego od słowa geeysa – czapla. Pierwotna nazwa oznaczałaby więc ‘Jezioro Czaple’. Jedna z wysp jeziora zachowała nazwę Czaplak (niem. Czaplakwerde^{[potrzebny przypis]})^[4].

Ochrona przyrody

Jezioro znajduje się na terenie następujących powierzchniowych form ochrony przyrody^[5]:

Wyspy

Wielka Żuława
Wielki Bukowiec
Zielony Ostrów (wyspa Łąkowa)
Kobiecy Ostrów, Rajka (niem. Liebes Insel) wysepka na północnej części Jezioraka, przy wyspie Czaplak
Lipowy Ostrów, zwana Lipowcem lub Owczą
Rybackie Kępy
Wyspy Gierczak
Czaplak (niem. Czalakwerder^{[potrzebny przypis]}, Kranichwerder) wyspa na północnej części Jezioraka
Wyspa Kępka (niem. Caprera Insel) wysepka na północnej części Jezioraka, na wschód od wyspy Czaplak
Wyspa Polajńska, Polajńska Kępa (niem. Heuwerder) wysepka na północnej odnodze Jezioraka, na południowy zachód od przysiółka Polajny

inne nazwy wysp według Leydinga

Kuklina (niem. Lerchen Insel) wysepka na północnej części Jezioraka, za zachód od przysiółka Polajny

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 370. ISBN 83-232-1732-7.
↑ G.G. Leygind G.G., Nazwy fizjograficzne, [w:] Morąg – z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn: Pojezierze, 1973 .
↑ Jezierzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 572 .
↑ Morąg – z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn: Pojezierze, 1973, s. 41 .
↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 26-11-2013].

Linki zewnętrzne

[Choiński2006-1] Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 370. ISBN 83-232-1732-7.

[2] G.G. Leygind G.G., Nazwy fizjograficzne, [w:] Morąg – z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn: Pojezierze, 1973 .

[3] Jezierzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 572 .

[4] Morąg – z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn: Pojezierze, 1973, s. 41 .

[geo-5] Geoserwis GDOŚ. [dostęp 26-11-2013].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 31: / Linia 31: @@
  |commons            = Jeziorak
 }}
-'''Jeziorak''' (dawniej ''Gizerek''<ref>{{Cytuj|autor r=G. Leygind|rozdział=Nazwy fizjograficzne|tytuł=Morąg – z dziejów miasta i powiatu|wydawca=Pojezierze|miejsce=Olsztyn|data=1973}}</ref>, ''Jezierzyce''<ref>{{SgKP|III|572|Jezierzyce}}</ref>, {{w języku|de|Geserich See}}) – [[jezioro]] rynnowe, położone w północno-wschodniej [[Polska|Polsce]], w obrębie [[Pojezierze Iławskie|Pojezierza Iławskiego]]. Jeziorak jest najdłuższym oraz szóstym pod względem powierzchni jeziorem w [[Polska|Polsce]].
+'''Jeziorak''' (dawniej ''Gizerek''<ref>{{Cytuj|autor r=G. Leygind|rozdział=Nazwy fizjograficzne|tytuł=Morąg – z dziejów miasta i powiatu|wydawca=Pojezierze|miejsce=Olsztyn|data=1973}}</ref>, ''Jezierzyce''<ref>{{SgKP|III|572|Jezierzyce}}</ref>, {{w języku|de|Geserich See}}) – [[jezioro]] rynnowe położone w północno-wschodniej [[Polska|Polsce]] w obrębie [[Pojezierze Iławskie|Pojezierza Iławskiego]]. Jeziorak jest najdłuższym oraz szóstym pod względem powierzchni jeziorem w [[Polska|Polsce]].
 Jezioro jest połączone z [[Kanał Elbląski|Kanałem Elbląskim]]. Brzegi są zalesione – północne wysokim drzewostanem, a południowe niskim. Nad Jeziorakiem leży miasto [[Iława]]. Działa [[Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe]] w Iławie.
@@ Linia 45: / Linia 45: @@
 ]]
 [[Plik:Image-Jezioro Mały Jeziorak w Iławie3.svg|thumb|upright=1.2|Mapa Małego Jezioraka w [[Iława|Iławie]]]]
 == Ukształtowanie Jezioraka ==
 Jeziorak ma wiele zatok, półwyspów i 16 wysp. Największymi są [[Wielka Żuława|Wielki Ostrów (Wielka Żuława)]] i [[Wielki Bukowiec (wyspa)|Wielki Bukowiec]].