Stanisław Wrembel

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Wrembel
Ilustracja
chorąży pilot chorąży pilot
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1897
Międzychód

Data i miejsce śmierci

27 września 1970
Poznań

Przebieg służby
Lata służby

od 1919

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie

Formacja

Luftstreitkräfte
Armia Wielkopolska
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armia Krajowa

Jednostki

3 Wielkopolska eskadra lotnicza
3 pułk lotniczy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
powstanie wielkopolskie,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Brązowy Krzyż Zasługi Wielkopolski Krzyż Powstańczy Śląski Krzyż Powstańczy
Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Wrembel[a] (ur. 30 marca 1897 w Międzychodzie, zm. 27 września 1970 w Poznaniu) – chorąży pilot Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej, powstania wielkopolskiego, wojny polsko–bolszewickiej oraz II wojny światowej. Kawaler Krzyża Srebrnego Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Międzychodzie nad Wartą, w rodzinie Jana i Józefy z Kasprowiaków[1]. W czerwcu 1916 r. został powołany do odbycia służby w armii niemieckiej[2]. Otrzymał przydział do Flieger Ersatrz Abteilung 4 w Poznaniu, następnie trafił na szkolenie pilotażowe, które ukończył w 1917[2]. Kolejnym jego przydziałem była szkoła obserwatorów. W trakcie służby działał w POW, z armii cesarskiej zdezerterował 15 października 1918 r. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim[2], na samolotach zdobytych w Stacji Ławica atakował oddziały Grenzschutzu[3].

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zgłosił się do służby w odrodzonym Wojsku Polskim. Otrzymał przydział do 3 Wielkopolskiej eskadry lotniczej (3 Wel)[2][4]. W jej składzie wyruszył na Front Wielkopolski w rejon Jarocina, gdzie wykonywał loty rozpoznawcze oraz propagandowe[5]. W czerwcu 1919 roku, w załodze z sierż. Marianem Skorzyńskim, został zestrzelony ale uniknął niewoli i powrócił do macierzystej jednostki[6][7].

Stanisław Wrembel sierż. pilot (1920)

5 lipca 1919 roku, jako pilot 3 wel, wyruszył na front wojny polsko–bolszewickiej. Odbywał loty bojowe na Froncie Ukraińskim oraz Litewsko–Białoruskim[8]. W dniach 21-24 marca 1920 roku wykonywał loty rozpoznawcze dla 2 Dywizji Piechoty Legionów, w kierunku na Połock, Witebsk i Orszę[9][10]. 13 kwietnia, w załodze z plut. pil. Władysławem Bartkowiakiem startował na przechwycenie nieprzyjacielskiego samolotu w okolicach Borysowa. Przeprowadzili też rozpoznanie ruchu na liniach kolejowych oraz wykonali zdjęcia dworca kolejowego w Krupkach i namiotu na balon obserwacyjny w pobliżu tej stacji[11]. 14 kwietnia, w załodze z obs. Mieczysławem Konarskim, wykrył wzmożony ruch na stacji kolejowej Sławnoje oraz nieprzyjacielski balon obserwacyjny w pobliżu tej stacji[12]. Od połowy kwietnia został wycofany z latania bojowego z powodu choroby[13].

Wykonywał również loty szturmowe, podczas których z niskiego pułapu atakował oddziały Armii Czerwonej. Latał przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych i na samolotach nie w pełni sprawnych. Łącznie wykonał 17 lotów bojowych w łącznym czasie 27 godzin[14][15].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim, otrzymał przydział do 3 pułku lotniczego. W 1921 posiadał stopień podchorążego[16][17], a w 1928 – starszego sierżanta[18]. 26 stycznia 1922 minister spraw wojskowych przyznał mu tytuł i odznakę pilota na czas służby w Wojskach Lotniczych[17].

W sierpniu 1923 roku, w konkursie lotniczym zorganizowanym przez Aeroklub Poznański, zdobył nagrodę za celność bombardowania[19]. W czerwcu 1925 roku, podczas II Wszechpolskiego Konkursu Szybowców w Gdyni, pilotował szybowiec Miś[20]. Pilotowany przez niego szybowiec otrzymał trzy pierwsze nagrody: za najdłuższy czas lotu (65 sekund), za ogólną ilość i czas lotów (26 lotów trwających 15 minut i 55 sekund) oraz za najdłuższy czas lotu przy najsłabszym wietrze (22 sekundy)[21]. Stanisław Wrembel otrzymał w nagrodę 2000 złotych, puchar Polskiego Automobilklubu i motocykl[22].

Jako weteran wojny polsko-bolszewickiej i wieku był uważany za reprezentanta kadry podoficerskiej 3 pułku. Powierzano mu honorowe funkcje, np. w styczniu 1937 roku przewodził komitetowi organizacyjnemu pułkowego balu[23].

Krótko przed wybuchem II wojny światowej został emerytowany ze służby wojskowej. 1 września 1939 r. zgłosił się ochotniczo i otrzymał przydział do 3 Bazy Lotniczej, w składzie której odbył kampanię wrześniową. W czasie okupacji ukrywał się na terenie Generalnego Gubernatorstwa, w Dęblinie nawiązał kontakt z Armią Krajową[b]. Po zakończeniu działań wojennych rozpoczął pracę z Aeroklubem Poznańskim, został jego wiceprezesem. Był jednym ze współzałożycieli Koła Seniorów przy Aeroklubie Poznańskim, został też członkiem PZPR. 1 lipca 1962 r. przeszedł na emeryturę[3].

Zmarł 27 września 1970. Został pochowany na cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu (kwatera Va, rząd 1, miejsce 32)[24].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Za swą służbę otrzymał odznaczenia[25]:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Marian Romeyko używa imienia Władysław, co nie znajduje potwierdzenia w późniejszej literaturze
  2. ↑ Informacje na stronie Stacja Krzyż mówią o jego pobycie w niewoli przez cały okres okupacji. Po wojnie miał służyć w ludowym Wojsku Polskim

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
  2. ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
  3. ↑ a b c d Skrzydlata Polska 1963 ↓, s. 8.
  4. ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 176.
  5. ↑ Mordawski 2009 ↓, s. 74.
  6. ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 83.
  7. ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 67.
  8. ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 191.
  9. ↑ Wrembel Stanisław pchor. pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-03-27]. (pol.).
  10. ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 45.
  11. ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 193.
  12. ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 194.
  13. ↑ Przegląd Lotniczy i 12'1931 ↓, s. 912.
  14. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 6.
  15. ↑ Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 216.
  16. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922 roku, s. 808.
  17. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 93.
  18. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
  19. ↑ Abżółtowski 1928 ↓, s. 68.
  20. ↑ Mlotnik 1925 ↓, s. 5.
  21. ↑ Glass 1976 ↓, s. 353.
  22. ↑ Czerwiński 1926 ↓, s. 13-14.
  23. ↑ Dziennik Poznański i 10'1937 ↓, s. 4.
  24. ↑ Wrembel Stanisław – powietrzny wywiadowca. Stacja Krzyż. [dostęp 2023-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-14)]. (pol.).
  25. ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 246,252,258.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 23 listopada 1921 roku, s. 1559.
  27. ↑ Lista odznaczonych WKP ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Wrembel&oldid=72671030”