Swaderki

Swaderki
	wieś
	; Gospodarstwo rybne
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Olsztynek
Liczba ludności (2020)	123
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-015
Tablice rejestracyjne	NOL
SIMC	0484618
	Położenie na mapie gminy Olsztynek Swaderki
	Położenie na mapie Polski Swaderki
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Swaderki
	Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Swaderki
	53°33′07″N 20°25′06″E/53,551944 20,418333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Swaderki (Szwaderki, dawniej niem. Schwedrich^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Widok na Swaderki z drogi Olsztynek – Szczytno

Wieś położona przy trasie Olsztynek - Jedwabno, w odległości około 10 km na wschód od Olsztynka, w otoczeniu dużych obszarów borów sosnowych i jezior: Maróz, Pawlik, Poplusz i Pluszne. Przez wieś przepływa rzeka Marózka. W miejscowości działał Zakład Rybacki Swaderki wchodzący w skład Państwowego Gospodarstwa Rybackiego Olsztyn^[5]. We wsi jest szkoła podstawowa oraz dwa sklepy spożywcze. We wsi struga Szwaderka uchodzi do rzeki Marózki. Miejscowość położona jest nad Jeziorem Maróz. Niedaleko wsi, nad jeziorem Maróz, znajduje się największe w gminie Olsztynek pole biwakowe^[6].

Historia

Pierwsza informacja o wsi pochodzi z 1564 roku. Ludność żyła z pracy w okolicznych lasach i z połowu ryb.

W 1939 roku mieszkało w Swaderkach 168 osób, były szkoła, karczma, sklep. Niemiecki przedsiębiorca, Paul Schwesig, był właścicielem młyna i dzierżawcą kilkunastu okolicznych jezior. Obok młyna, na rzece Marózce, założył zakład hodowli narybku siei, sielawy, szczupaka.

Po 1945 roku przez wiele lat działało prężnie Państwowe Gospodarstwo Rybackie (obecnie Gospodarstwo Rybackie Szwaderki Spółka z o.o.).

W 1997 roku powstał we wsi pensjonat "Natura". W 1997 roku mieszkało na stałe 127 osób, natomiast w 2005 we wsi było 122 mieszkańców.

Zabytki

Cmentarz wojenny z 1914 roku (na zachód od wsi, w lesie, 1,5 km od szosy Olsztynek - Swaderki)
Cmentarz ewangelicki, z początku XX wieku, leży w północno-wschodniej części wioski koło szosy.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133884
↑ Ludność Gminy Olsztynek na dzień 26.10.2020. olsztynek.pl. [dostęp 2021-01-30].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1241 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ M.P. z 1982 r. nr 25, poz. 234
↑ Pole namiotowe w Swaderkach (Swaderki - Mazury) [online], biwak.go3.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

Bibliografia

Bogumił Kuźniewski, Olsztynek. Miasto i gmina. Towarzystwo Przyjaciół Olsztynka, Olsztynek, 2007, 223 str. ISBN 978-89151-31-5.
Krzysztof Miller, Swaderki, 2011

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133884

[olsztynek-2] Ludność Gminy Olsztynek na dzień 26.10.2020. olsztynek.pl. [dostęp 2021-01-30].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1241 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[5] M.P. z 1982 r. nr 25, poz. 234

[6] Pole namiotowe w Swaderkach (Swaderki - Mazury) [online], biwak.go3.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

Miasto	Olsztynek
Wsie	Dąb Drwęck Elgnówko Gaj Gębiny Jemiołowo Królikowo Kunki Kurki Lichtajny Lipowo Kurkowskie Lutek Łutynowo Makruty Mańki Maróz Marózek Mierki Mycyny Nowa Wieś Ostródzka Orzechowo Pawłowo Platyny Samagowo Selwa Sudwa Swaderki Świerkocin Tomaszyn Waplewo Warlity Małe Witramowo Witułty Zawady Ząbie Zezuty
Kolonie	Dębowa Góra Juńcza Łęciny Smolanek Świętajńska Karczma Tolejny Waszeta
Osady	Ameryka Czarci Jar Czerwona Woda Gąsiorowo Olsztyneckie Jadamowo Kołatek Łutynówko Malinowo Nadrowo Sitno Stare Gaje Świętajny Tolkmity Waplewo Wigwałd Wilkowo
Osady leśne	Cichogrąd Dębowa Góra Gibała Jagiełek Kurecki Młyn Marązy Warglewo
Części wsi	Kąpity Ruda Waplewska Spoguny
Nieoficjalna część wsi	Młyn Borowy