53°30′51″N 20°16′18″E/53,514167 20,271667Gąsiorowo Olsztyneckie
| Artykuł |
53°30′51″N 20°16′18″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
53°29'N, 20°15'E |
| - błąd |
20658 m |
| Odległość |
5 m |
| osada | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
111[1] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Tablice rejestracyjne |
NOL |
| SIMC |
0484305 |
Położenie na mapie gminy Olsztynek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
| 53°30′51″N 20°16′18″E/53,514167 20,271667
| |
Gąsiorowo Olsztyneckie (niem. Ganshorn (bei Hohenstein)) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś położona na wzgórzu koło Jeziora Gąsiorowskiego, z pałacem i przypałacowym parkiem. We wsi znajdowała się Stacja Hodowli Roślin. Obecnie mieszka tu 128 osób.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1321, podlegała pod komturię w Dąbrównie, były to dobra rycerskie o powierzchni 40 włók [2]. W 1331 r. była to posiadłość ziemska, przekazana Nikolausowi Ganshorn na prawie rycerskim (od jego nazwiska wzięła się nazwa wsi). Obszar wsi wynosił 40 łanów. W 1386 r. było to 11 domów. W późniejszych latach majątek ziemski przeszedł na własność rodu Finck von Finckenstein. W XIX w. należał do rodziny Rogalla. W XX w. (do 1945 r.) by własnością rodziny Schilke i obejmował prawie 640 ha. W tym czasie w majątku była gorzelnia.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[3]:
- Pałac wybudowany w latach 1810-1820 w stylu klasycystycznym na fundamentach budowli z XVI w.[4], na wysokim brzegu jeziora, piętrowy, elewacja ogrodowa z widokiem na jezioro. Park przy pałacu o charakterze krajobrazowym, projektowany przez Johanna Larasa (w drugiej połowie XIX w.). W czasach PRL-u w pałacu mieścił się tu ośrodek wypoczynkowy "Salve". W latach 90.XX w. pałac został wyremontowany, obecnie stanowi własność prywatną.
- dom nr 1a, drewn., XIX/XX.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ludność Gminy Olsztynek na dzień 26.10.2020. olsztynek.pl. [dostęp 2021-01-30].
- ↑ Cz. Baszyński: Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w. Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 233
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bogumił Kuźniewski, Olsztynek. Miasto i gmina. Towarzystwo Przyjaciół Olsztynka, Olsztynek, 2007, 223 str. ISBN 978-89151-31-5
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone?, Wydanie III poszerzone i uzupełnione, Studio Arta, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6.
