Szczyt NATO w Brukseli 2017
Od lewej: przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker, prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump i przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk na szczycie w Brukseli 2017 | |||
Organizacja | |||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Data |
25 maja 2017 | ||
Uczestnicy | |||
| |||
Strona internetowa |
Szczyt NATO w Brukseli – 29. szczyt NATO zorganizowany w Brukseli 25 maja 2017.
Spotkanie dotyczyło głównie współpracy między koalicjantami, walki z terroryzmem i zwiększenia wydatków na cele obronne. Po raz pierwszy uczestniczyli w nim nowy prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump i nowy prezydent Francji Emmanuel Macron[1].
Przy okazji Szczytu oficjalnie otwarto nową siedzibę kwatery głównej NATO. Odsłonięto też dwa monumenty: jeden upamiętniający upadek muru berlińskiego i drugi – zamachy terrorystyczne z 11 września 2001.
Po szczycie nie wydano komunikatu podsumowującego[2].
Postanowienia szczytu
[edytuj | edytuj kod]Spotkanie przywódców państw członkowskich dotyczyło przede wszystkim zwiększenia roli NATO w walce z terroryzmem i bardziej sprawiedliwego podziału obciążeń na cele obronne. Dyskutowano o rozszerzeniu wsparcia dla koalicji oraz szkoleniu sił irackich i afgańskich. Tematem rozmów był też sposób wykorzystywania AWACS do walki z tzw. Państwem Islamskim (ISIL). Zdecydowano się też na utworzenie nowej komórki do walki z terroryzmem, wyznaczenie specjalnego koordynatora wysiłków NATO w tym zakresie i zintensyfikowanie wymiany informacji wywiadowczych[3].
Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg zakomunikował, że spotkanie przywódców państw członkowskich dotyczyło przede wszystkim zwiększenia roli NATO w walce z terroryzmem. Sojusznicy uzgodnili Plan działania NATO w tej materii. Realizacja planu wymagała między innymi zaangażowanych działań krajowych organów ścigania, koalicji państw, Unii Europejskiej, a także partnerów NATO. Zdecydowano się na kontynuowanie misji w Afganistanie i w Iraku oraz na rozszerzenie wsparcia przeciw ISIL. Przypomniano także, że trwały prace nad utworzeniem Centrum w Dowództwie Sił Połączonych w Neapolu. Jego zadaniem miało być stałe monitorowanie i ocena regionalnych zagrożeń oraz większe wykorzystanie kwatery głównej Operacji Specjalnych NATO podczas szkolenia antyterrorystycznego[4][5].
Ważnym tematem poruszanym na szczycie był też problem bardziej sprawiedliwego podziału obciążeń finansowych w całym Sojuszu Północnoatlantyckim. Przypomniano ustalenia szczytu w Newport z 2014, gdzie wszyscy uczestnicy zgodzili się podnieść nakłady na obronę i w ciągu dekady zwiększyć wydatki do 2% PKB. Pozytywnie oceniono fakt, że w 2015 zaprzestano cięć budżetowych na obronność, a w następnym roku łączne nakłady w Europie i Kanadzie wzrosły o miliardy dolarów. Na Szczycie postanowiono, by roczne krajowe plany obronne określały, w jaki sposób sprzymierzeńcy zamierzają zrealizować zobowiązania dotyczące inwestycji ustalonych na Szczycie NATO w Newport. Plany krajowe miały odpowiadać na trzy główne pytania: w jaki sposób członkowie zamierzają wydać 2% PKB na obronę (z czego 20% na sprzęt główny oraz badania), jak zainwestować dodatkowe fundusze w kluczowe zdolności wojskowe oraz jak sojusznicy zamierzają wnosić swój wkład w misje i operacje NATO[6][7].
Kolejnym tematem była ocena stosunków NATO–Rosja. Sojusznicy opowiedzieli się za kontynuowaniem budowy silnej kolektywnej obrony połączonej z konstruktywnym dialogiem z Rosją[8]. Przypomniano, że zwiększenie sojuszniczej obecności wojskowej we wschodniej części obszaru traktatowego było odpowiedzią na agresywne działania Rosji na Ukrainie. Miał to być silny i jasny przekaz dla Rosji, że NATO potrzebuje zarówno wiarygodnego odstraszania i obrony, jak i dialogu w podejściu do jej działań[7]. Sekretarz generalny wspomniał również o roku 2014, kiedy to naruszono międzynarodowy porządek oparty na ustalonych regułach, w tym dokonano zmiany granic Ukrainy. Sojusz ponownie potępił atak Rosji na Ukrainę i zaangażował się w dialog, by zapobiec konfliktowi oraz utrzymać pokój[9].
Podczas ceremonii otwarcia siedziby nowej kwatery głównej NATO, sekretarz generalny podziękował Belgii za przekazanie obiektu na miarę XXI wieku. Wspomniał też o zburzeniu Muru Berlińskiego, zakończeniu zimnej wojny oraz zmianach w środowisku bezpieczeństwa i atakach terrorystycznych na terytorium Stanów Zjednoczonych[10][11]. Kanclerz Niemiec Angela Merkel dokonała uroczystego odsłonięcia pomnika Muru Berlińskiego – symbolu wolności, której broni NATO, a prezydent USA Donald Trump odsłonił pamiątkową tablicę poświęconą wydarzeniom z 11 września 2001 i artykułowi 5[11][a]. W swoim wystąpieniu amerykański prezydent oświadczył, że NATO musi się skupić na walce z terroryzmem, problemie imigracji, a także na działaniach Rosji zagrażających wschodnim i południowym granicom Sojuszu. Wspomniał też o zobowiązaniach finansowych wobec obrony kolektywnej[12].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 314.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 347.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 314–315.
- ↑ Press conference by NATO Secretary General Jens Stoltenberg ↓, Brussels 2017.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 317.
- ↑ Fight against terrorism and burden sharing ↓, Brussels 2017.
- ↑ a b Zarychta 2020 ↓, s. 315.
- ↑ a b Zarychta 2020 ↓, s. 318.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 316.
- ↑ Remarks by NATO Secretary General Jens Stoltenberg ↓, Brussels 2017.
- ↑ a b Zarychta 2020 ↓, s. 315–316.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 319.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Zarychta: Szczyty i sesje NATO platformą współpracy państw członkowskich. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, 2020. ISBN 978-83-957735-7-0.
- Press conference by NATO Secretary General Jens Stoltenberg following the meeting of NATO Heads of State and/or Government in Brussels, 25 May 2017. NATO, 2017-05-21. [dostęp 2023-06-15]. (ang.).
- NATO leaders agree to do more to fight terrorism and ensure fairer burden sharing. NATO, 2017-05-21. [dostęp 2023-06-15]. (ang.).
- Remarks by NATO Secretary General Jens Stoltenberg at the new NATO headquarters handover ceremony. NATO, 2017-05-21. [dostęp 2023-06-15]. (ang.).