Przejdź do zawartości

Tadeusz Michejda (architekt)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Michejda
Ilustracja
Tadeusz Miechejda
Data i miejsce urodzenia

22 maja 1895
Olbrachcice

Data i miejsce śmierci

18 lutego 1955
Iwonicz-Zdrój

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

modernizm

Ważne dzieła

Tadeusz Michejda (ur. 22 maja 1895 w Olbrachcicach, zm. 18 lutego 1955 w Iwoniczu-Zdroju) – polski architekt modernistyczny tworzący na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym, artysta malarz, żołnierz Legionów Polskich, powstaniec śląski, działacz społeczny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Pawła i Ewy z Wałachów; bratem znanych adwokatów Pawła i Władysława.

W 1914 zdał maturę w Gimnazjum Polskim w Cieszynie i zaraz potem jako harcerz wstąpił do Legionów Polskich, w których służył w stopniu sierżanta do lutego 1918 (2. kompania 3 pułku piechoty II Brygady). W trakcie służby brał udział w bitwach pod Pniowem (24 października 1914), pod Banią, Pasieczną, Rafajłową (1915–1916). Następnie został internowany i przymusowo wcielony do armii austro-węgierskiej. Po zakończeniu wojny jesienią 1918 rozpoczął studia w Akademii Górniczej w Leoben, które przerwał, by wziąć udział w walkach z Czechami o Śląsk Cieszyński, podczas których został ranny pod rodzinnymi Olbrachcicami.

W styczniu 1920 rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej, które przerywał dwukrotnie: w związku z przygotowaniami do plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim oraz z powodu uczestnictwa w III powstaniu śląskim, w którym był adiutantem dowódcy 11. pułku bytomskiego.

W 1924 uzyskał dyplom i rozpoczął pracę w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. W 1927 otworzył w tym mieście własną pracownię architektoniczną.

W 1925 zainicjował powstanie Związku Architektów na Śląsku, którego został pierwszym prezesem. W 1930 wprowadził do budownictwa technologię stalowego szkieletu. W latach 1934–1939 prezes oddziału Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej w Katowicach. Był członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego[1]. Od lat trzydziestych członek i działacz Stronnictwa Demokratycznego. Działalność zawodową prowadził do czasu wybuchu II wojny światowej. W styczniu 1941 został wraz z rodziną wysiedlony przez Niemców przymusowo z Katowic, do których już nigdy nie wrócił. Wojnę spędził w Radomiu, poświęcając się intensywnie malarstwu. Po wojnie z powodu choroby nie wrócił już do pracy zawodowej, nie mógł już również brać udziału w życiu publicznym. Zmarł w Iwoniczu-Zdroju. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 40, grób 70)[2].

Kościół ewangelicki w Trzanowicach

Projekty zrealizowane

[edytuj | edytuj kod]

Podczas służby w Legionach Polskich Tadeusz Michejda dużo malował, były to portrety, pejzaże i obrazy przedstawiające codzienne życie legionistów[8].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Rada Miasta Katowice uchwałą nr XVI/304/11 z 30 listopada 2011 nadała ulicy łączącej ul. Macieja Rataja z ul. Feliksa Bocheńskiego nazwę ulica Tadeusza Michejdy; uchwała weszła w życie 3 lutego 2012[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. X Sprawozdanie z Działalności Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1930, Katowice 1931, s. 77.
  2. śp. Teodor Bursche
  3. Adam Lapski: Spacery ulicami Chorzowa (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi). Chorzów: 2014, s. 51.
  4. BUDYNEK SZKOLNY, ul. Główna 21 - Zabytki Chorzowa. [w:] Chorzów. Portal turysty [on-line]. Urząd Miasta Chorzów. [dostęp 2020-06-15].
  5. Szlak Katowickiej Moderny. Dom Wicewojewody Żurawskiego. Radio Katowice, 15.11.2020.. [dostęp 2022-11-03].
  6. Katowice - Kilińskiego 46 - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2022-11-03].
  7. Michał Bulsa, Ratusze Janowa i Szopienic, czyli dwa gmachy użyteczności publicznej we wschodnich Katowicach, wpisane do rejestru zabytków w 2020 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2021, t. 13, s. 270, 271.
  8. Wacława Milewska, Maria Zientara „Sztuka Legionów Polskich i jej twórcy 1914-1918”, Wydawnictwo „Arkady”, 1999 ISBN 83-7188-350-1
  9. Urząd Miasta Katowice: ul. Tadeusza Michejdy (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2012-03-02]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • O polski Śląsk. Tadeusz Michejda (1895-1955), Władysław Michejda (1896–1943), Katowice, 2000.
  • Tadeusz Michejda – Ojciec modernistycznych Katowic – www.mmsilesia.pl
  • E. Stachura, Architektura Tadeusza Michejdy w pejzażu dwudziestolecia międzywojennego, KAiU, T. 35, z. 3–4 (1990), s. 185–195