Undekan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Undekan
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C11H24

Inne wzory

CH
3
(CH
2
)
9
CH
3

Masa molowa

156,31 g/mol

Wygląd

bezbarwna ciecz

Identyfikacja
Numer CAS

1120-21-4

PubChem

14257

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Undekan, C
11
H
24
organiczny związek chemiczny z grupy alkanów.

Posiada potencjalnie 159 izomerów strukturalnych, nazywanych tradycyjnie undekanami. Według nomenklatury IUPAC nazwę undekan ma jedynie izomer liniowy, zwany zwyczajowo n-undekanem – pozostałe natomiast rozgałęzione izomery są alkilowymi pochodnymi niższych alkanów.

Undekan jest łagodnym feromonem płciowym dla motyli nocnych oraz niektórych gatunków karaczanów, natomiast u wielu gatunków mrówek jest przekaźnikiem sygnału ostrzegawczego[9]. W chromatografii gazowej stosowany jest w charakterze wzorca wewnętrznego[10] oraz jako składnik roztworów służących do ewaluacji kapilarnych kolumn chromatograficznych[11].

Izomery undekanu[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Lista izomerów undekanu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Haynes 2016 ↓, s. 3-544.
  2. Haynes 2016 ↓, s. 5-166.
  3. a b c Haynes 2016 ↓, s. 6-82.
  4. Haynes 2016 ↓, s. 6-247.
  5. Haynes 2016 ↓, s. 6-194.
  6. a b Haynes 2016 ↓, s. 16-31.
  7. Undecane (nr U407) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2021-07-01]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  8. Undecane (nr U407) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-03-05]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  9. B. Hölldobler, E.O. Wilson, The Ants, Harvard University Press, 1990, s. 287, ISBN 0-674-04075-9.
  10. Manual on Hydrocarbon Analysis, E.W. Drews (red.), wyd. 6, Baltimore: ASTM, 1998, s. 784, ISBN 0-8031-2080-X.
  11. Eugene F. Barry, Robert L. Grob, Columns for Gas Chromatography: Performance and Selection, Heboken: John Wiley & Sons, 2007, s. 118, ISBN 978-0-471-74043-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]