Wiesław Domasłowski

Wiesław Jerzy Domasłowski

Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1926 Warszawa
Data i miejsce śmierci	19 lutego 2021 Toruń
profesor nauk chemicznych
Alma Mater	Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Doktorat	1964
Habilitacja	1975
Profesura	29 listopada 1989
Uczelnia	Uniwersytet Toruński
Odznaczenia

Wiesław Jerzy Domasłowski (ur. 3 czerwca 1926 w Warszawie, zm. 19 lutego 2021 w Toruniu) – polski chemik i konserwator zabytków, profesor UMK w Toruniu.

Życiorys

Syn Feliksa Domasłowskiego oraz Stanisławy z domu Katner. Ojciec był żołnierzem III Brygady i Komendy Grupy Legionów Polskich, który w okresie międzywojennym służył w 2 Pułku Piechoty Legionów Wojska Polskiego, (odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych), a następnie był urzędnikiem Ministerstwa Spraw Wojskowych. Dzieciństwo spędził w Warszawie. W 1938 r., w związku z zatrudnieniem ojca jako urzędnika w Komisariacie Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsku rodzina przeprowadziła się do Gdyni Orłowa. Okres okupacji niemieckiej spędził w Warszawie, w 1942 r. został wysłany na roboty przymusowe do Niemiec. Brat Lech Domasłowski (ur. 1924) zginął podczas powstania warszawskiego w 1944 jako żołnierz AK (batalion Zośka). Rodzice również zostali wysłani na roboty przymusowe do Niemiec. Po powrocie do kraju w 1945 r. zamieszkał z rodziną ponownie w Gdyni, gdzie ukończył gimnazjum i liceum OO. Jezuitów w Orłowie. Od 1948 roku należał do PZPR.

W latach 1947–1952 studiował chemię na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pracę magisterską pisał pod kierunkiem prof. Witolda Zacharewicza. Z UMK związał całą drogę naukową. Rozprawę doktorską Badania nad technologią materiałów do kitowania i rekonstrukcji kamiennych rzeźb i detali architektonicznych obronił 1964 (promotor prof. Ernest Pischinger), przewód habilitacyjny ukończył 1967 (rozprawa Badania nad strukturalnym wzmacnianiem kamieni roztworami żywic epoksydowych), tytuł profesora nadzwyczajnego zyskał 1975, a profesora zwyczajnego w 1989 r. Od zakończenia studiów pracował w Katedrze Technologii i Technik Malarskich, a następnie (od 1969) w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa na Wydziale Sztuk Pięknych UMK, jako zastępca asystenta i asystent (1952–1953), starszy asystent (1953–1955), adiunkt (1955–1967) i docent (1967–1975), profesor nadzwyczajny (1975–1989), profesor zwyczajny (1989–2007).

W latach 1968–1969 był kierownikiem katedry, następnie, od 1969 do 1979 i od 1984 do 1987 r. dyrektorem Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK, w latach 1978–1981 prorektorem do spraw nauki i współpracy z zagranicą. Od 1969 do 2000 r. był kierownikiem Zakładu Konserwacji Elementów i Detali Architektonicznych. W latach 1968–1985 kierownik Laboratorium Naukowo-Badawczego Konserwacji Kamienia i Szkła/Laboratorium Naukowo-Badawczego Konserwacji Kamienia PP PKZ. W latach 1988–1990 członek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Kadr Naukowych. Na emeryturę przeszedł w 1996 r., jednak nadal przez 11 lat prowadził zajęcia dydaktyczne na uczelni w ramach ½ etatu. Ponadto w latach 1977 i 1979 prowadził wykłady z konserwacji kamienia na międzynarodowych kursach UNESCO w Wenecji, zaś w latach 1989–1991 wykładał na Fachhochschule w Kolonii, gdzie zorganizował specjalizację konserwacji kamienia. Uczestnik licznych sympozjów, członek szeregu stowarzyszeń i rad naukowych, m.in. jako rzeczoznawca Ministra Kultury i Sztuki (1970–2000), PP PKZ (1969–1994) i UNESCO (od 1971). Wyróżniany nagrodami i odznaczeniami państwowymi i uczelnianymi, w tym Krzyżem Kawalerski i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Nagroda Prezydenta Miasta Torunia za rok 2001. Współzałożyciel i pierwszy prezes Stowarzyszenia Dziedzictwo Torunia (2004), obecnie przewodniczący Komisji Rewizyjnej.

Głównym tematem badań naukowych jest konserwacja kamiennych obiektów zabytkowych, a także zastosowanie żywic sztucznych do celów konserwatorskich. Przeprowadził m.in. rekonstrukcję kilku kamiennych pilastrów w Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu w Krakowie oraz – wraz z zespołem – konserwację manierystycznego kamiennego portalu kamienicy Eskenów w Toruniu, wieżyczek ratusza w Toruniu, gotyckiej konsoli z Mojżeszem (pozostałej po figurze Pięknej Madonny) w katedrze w Toruniu, romańskiego portalu ołbińkiego w katedrze św. Marii Magdaleny we Wrocławiu i wystroju rzeźbiarskiego elewacji ratusza wrocławskiego, barokowych rzeźb na moście gotyckim w Kłodzku i in., ponadto zajmował się konserwacją witraży (w 1955 r. został współautorem nowoczesnej metody konserwacji szkła witrażowego, wraz z Leonardem Torwirtem i Edwardem Kwiatkowskim) oraz drewna (m.in. relikwiarz św. Wojciecha w Gnieźnie), wraz z zespołem wykonał kopię brązowych Drzwi Gnieźnieńskich. W kraju i za granicą – m.in. Bułgaria, Egipt (Świątynia Hatszepsut w Deir el-Bahari), Kambodża (Angkor Wat), Macedonia (rzymski piec ceramiczny w Ochrydzie), Chile (kolosy na Wyspie Wielkanocnej), Niemcy – opracował kilkadziesiąt ekspertyz konserwatorskich. Opublikował ponad 100 prac naukowych, promotor ponad 150 prac magisterskich i 13 doktoratów.

Konserwatorem zabytków była również żona, Wacława Szmidel-Domasłowska (1935-2021).

Bibliografia

• Jerzy L. Ordan, By kamień pozostał na kamieniu, „Fakty. Tygodnik społeczno-kulturalny”, R. 21, 1979, nr 51–52
• Kto jest kim w Polsce 1984. Informator bibliograficzny, red. zesp. Lidia Becela [i in.], Warszawa, Interpress, 1984, ISBN 83-223-2073-6.
• Ryszarda Socha, Sekrety kamienia, „Wybrzeże. Tygodnik społeczno-gospodarczy”', ISSN 0209-1690, R. 3, 1984, nr 34
• Gizela Chmielewska, Kuracja gigantów, „Ilustrowany Kurier Polski”, 23.11.1993
• Justyna Domasłowska, Pępek w remoncie, „Przekrój”, ISSN 0033-2488, 1993, nr 29 (dot. Wyspy Wielkanocnej)
• Alicja Zatrybówna, Tam, gdzie nas nie ma, „Gazeta Lubuska”, 31.12.1993
• Esperanza. Ziemia Toruńska – Ameryka Łacińska. Towarzystwo Polska – Ameryka Łacińska, Oddział w Toruniu, 1983–1995, zesp. red. Ligia Schmidt, Helena Krzywka, Toruń, Toruński Oddział Towarzystwa Polska – Ameryka Łacińska, 1995
• Adam Paczuski, Konserwatorzy nie tylko kamieni..., „Promocje Pomorskie”, ISSN 1230-3585, 1996, nr 8
• Bożena Soldenhoff, Nauczyciel i przyjaciel, „Głos Uczelni”, ISSN 1230-9710, R. 6 (22), 1997, nr 7–8
• Instytut zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, red. Janusz Krawczyk, Toruń, Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2001, ISBN 83-231-1259-2.
• Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, red. Bożena Soldenhoff, Toruń, Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2002, ISBN 83-231-1429-3 (tu szczegółowy wykaz dorobku naukowego do 2000 r.)
• Winicjusz Schulz, Zaklęty w kamień, „Nowości”, 8.06.2002
• Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-2004. Materiały do biografii, oprac. Henryka Duczkowska-Moraczewska [i in.], koncepcja i red. Sławomir Kalembka, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, ISBN 83-231-1988-0.