Zdzisław Ruciński
nadkomisarz Straży Granicznej | |
Data i miejsce urodzenia |
13 lipca 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Formacja | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Zdzisław Wincenty Ruciński, ps. „Ruszczyc”[1] (ur. 13 lipca 1895 w Zwierzyńcu, zm. 1940 w Charkowie) – rotmistrz Wojska Polskiego i nadkomisarz Straży Granicznej, działacz niepodległościowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 13 lipca 1895 w Zwierzyńcu, w rodzinie Władysława, leśnika, i Ziemisławy z Tokarzewskich[2][1][3]. 26 lipca 1915 wstąpił do 1 pułku ułanów Legionów Polskich. Od 6 lutego do 4 kwietnia 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu podoficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Posiadał wówczas stopień starszego ułana[4]. Później został mianowany kapralem. 21 lipca 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie, a następnie w Łomży[1].
Od 1918 ochotniczo w Wojsku Polskim. Uczestnik wojny z bolszewikami. Służył w 1 pułku szwoleżerów, a następnie jako podporucznik w 1 pułku strzelców konnych, w którym dowodził plutonem i był adiutantem I dywizjonu[1][5].
Następnie pełnił służbę w 3 pułku strzelców konnych w Wołkowysku[6][7][8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 391. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[6]. 25 lutego 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[9]. W 1926 został przeniesiony z KOP do 23 pułku ułanów w Podbrodziu[10][11][12]. 27 stycznia 1930 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii i 24. lokatą[13]. Z dniem 3 kwietnia 1932 został przydzielony na trzymiesięczny I kurs dowódców kompanii (szwadronów) karabinów maszynowych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[14]. Później został przydzielony do dyspozycji komendanta Straży Granicznej, do dnia 31 maja 1933[15]. Z dniem 31 maja 1933 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V („pełniący służbę w Straży Granicznej”)[16][17].
W późniejszym okresie nadkomisarz Straży Granicznej, od 27 maja 1933 kierownik Inspektoratu Granicznego „Jasło” w Jaśle.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej pośmiertnie mianował Zdzisława Rucińskiego na stopień majora[18], a 26 października 2007 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji awansował go pośmiertnie na stopień nadinspektora Straży Granicznej[19]. Awanse ogłoszono w dniu 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[20].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[21][22][3]
- Krzyż Walecznych[23][24][25]
- Złoty Krzyż Zasługi[2]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928[26][24]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
15 września 2009 na ścianie budynku przy ul. St. Wyspiańskiego 4 w Jaśle (w latach 1938–1939 siedziba Komendy Obwodu Jasło Straży Granicznej) uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą trzem ostatnim komendantom Straży Granicznej Obwodu Jasło, ofiarom zbrodni katyńskiej: nadkomisarzowi Zdzisławowi Rucińskiemu, nadkomisarzowi Edwardowi Okulskiemu i komisarzowi Józefowi Bocheńskiemu.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- Zbrodnia katyńska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Żołnierze Niepodległości : Ruciński Zdzisław Wincenty. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-07-31]., tu Zdzisława z Tokarzewskich
- ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 458.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-31].
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 7.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 269.
- ↑ a b Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 172.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 658, 685.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 587, 608.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21 lipca 1925, s. 400.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 312, 354.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 36, 87.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 153, 650.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930, s. 27.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 444.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 146.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 125.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 919.
- ↑ Żołnierze Wojska Polskiego – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-26].
- ↑ Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 215, 225.
- ↑ Funkcjonariusze Straży Granicznej – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-26].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260, jako rtm. Ruciański Zdzisław Wincenty.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 312.
- ↑ a b Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 36.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 153.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Internowani w Łomży
- Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie
- Ludzie związani z Jasłem
- Nadkomisarze Straży Granicznej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
- Podoficerowie kawalerii Legionów Polskich
- Rotmistrzowie II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1940