Zygmunt Dobrowolski
podpułkownik | |
Data i miejsce urodzenia |
8 czerwca 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
11 września 1972 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1916–1944 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
7 Pułk Ułanów Lubelskich |
Stanowiska |
zastępca dowódcy plutonu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Zygmunt Dobrowolski[1] ps. „Mostowicz”, „Polanowski”, „Zyndram”, „Zygmunt Zyndram” (ur. 8 czerwca[2] 1897 w Czeczelniku, zm. 11 września 1972 w Zabrzu) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Zygmunt Dobrowolski urodził się w Czeczelniku na Podolu[3], w rodzinie Kazimierza i Wiktorii Radeckiej-Mikulicz. Jego ojciec był inżynierem, administratorem i właścicielem majątku Łuka k. Żytomierza. Od 1906 uczęszczał do II Gimnazjum, a od 1909 do I Gimnazjum w Żytomierzu. W maju 1915 otrzymał świadectwo dojrzałości. W gimnazjum prowadził od 1912 młodsze koło korporacji uczniowskiej. Student Wydziału Agronomicznego Politechniki w Kijowie od sierpnia 1915 do maja 1916.
Służył od czerwca 1916 w armii rosyjskiej i ukończył w niej szkołę podoficerską. W 7 pułku ułanów III Korpusu Polskiego na Wschodzie był od grudnia 1917 zastępcą dowódcy plutonu. W kwietniu 1918 został ranny. Do czerwca, do czasu likwidacji korpusu, przebywał w szpitalu, a później w majątku ojca, Łuka k. Żytomierza, jako rekonwalescent. W październiku 1918 przybył do Warszawy i zapisał się na studia na Wydziale Rolnym SGGW. W listopadzie tego roku uczestniczył w rozbrajaniu Niemców i w tym samym miesiącu został dowódcą plutonu w 1 pułku ułanów Krechowieckich. W okresie od 23 lutego do 20 czerwca 1920 był kadetem Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, w 27. klasie kawaleryjskiej podporucznika Bogusława Miłka[4]. Po ukończeniu szkoły został awansowany na podchorążego i skierowany do macierzystego pułku, z którym walczył na wojnie z bolszewikami.
Od maja 1921 pełnił funkcję adiutanta Centralnej Szkoły Wojskowej Gimnastyki i Sportów w Poznaniu, pozostając w ewidencji 1 pułku ułanów Krechowieckich[5]. Od marca 1922 pełnił obowiązki dowódcy plutonu, a od kwietnia 1925 adiutanta w 15 pułku ułanów. Ukończył w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu kurs doszkolenia, a od czerwca 1927 ponownie był w 15 pułku ułanów dowódcą plutonu i p.o. dowódcy szwadronu. 18 czerwca 1930 został przeniesiony do 10 pułku strzelców konnych w Łańcucie na stanowisko dowódcy plutonu[6]. We wrześniu tego roku został dowódcą szwadronu.
Z dniem 4 stycznia 1932 został powołany na dwuletni kurs 1931–1933 w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[7]. Z dniem 1 października 1933, po ukończeniu kursu i otrzymaniu tytułu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do dowództwa 10 Brygady Kawalerii w Rzeszowie na stanowisko oficera sztabu[8]. W 1934 został przesunięty na stanowisko szefa sztabu 10 Brygady Kawalerii dowodzonej przez pułkownika Wincentego Jasiewicza[9]. W listopadzie 1935 przekazał obowiązki szefa sztabu rotmistrzowi dyplomowanemu Franciszkowi Skibińskiemu[10]. W Wyższej Szkole Wojennej był od 1936 wykładowcą przedmiotu taktyki kawalerii[11]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 21. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[12].
Pod koniec sierpnia 1939 otrzymał przydział do sztabu Armii „Kraków” na stanowisko zastępcy szefa Oddziału III, podpułkownika dyplomowanego Jana Rzepeckiego[13]. Na tym stanowisku walczył w czasie kampanii wrześniowej 1939. Powrócił do Warszawy po zakończeniu działań wojennych.
Od grudnia 1939 w konspiracji w SZP–ZWZ. Nie jest bliżej znany jego początkowy przydział. Szef sztabu (po mjr. Jerzym Kirchmayerze) Komendy Okręgu Warszawa–Województwo ZWZ od jesieni 1940, a od początku 1942 był szefem sztabu i zastępcą płk/gen. Albina Skroczyńskiego[14]. Był już w stopniu majora dyplomowanego i występował pod pseudonimem „Polanowski”, a później „Mostowicz”. Rozkazem L.21/BP z 11 listopada 1941 mianowany podpułkownikiem służby stałej. Przeniesiony został do pracy w Oddziale III KG AK rozkazem KG AK z 27 sierpnia 1943 i używał tam pseudonimu „Zyndram”. Uczestnik powstania warszawskiego. Pod pseudonimem „Zygmunt Zyndram” uczestniczył od 28 września 1944 obok ppłk. Franciszka Hermana[15] w pertraktacjach kapitulacyjnych, a 2 października podpisał w imieniu dowództwa AK wraz z płk. Kazimierzem Irankiem-Osmeckim układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Po powstaniu dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w Oflagu II C Woldenberg[16]. Po wojnie przebywał w kraju.
Zmarł w Zabrzu 11 września 1972 i został pochowany w Warszawie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 19A-lewe półkole-5/6)[17].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[18] nr 12783
- Krzyż Walecznych (1921)
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1935)[19]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 936 w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Zygmunt III Dobrowolski” w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko: por. kaw. Zygmunta Juliana Dobrowolskiego (ur. 16 kwietnia 1904 roku), kpt. art. Zygmunta IV Dobrowolskiego (ur. 1 maja 1899 roku) i por. adm. Zygmunta Romualda Dobrowolskiego (ur. 6 kwietnia 1897 roku).
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 132, tu podano „10 czerwca”.
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-12-17] .
- ↑ Księga Pamiątkowa 1830-29 listopada 1930 roku. Szkice z dziejów szkół piechoty polskiej, Nakładem Komitetu Obchodu Święta 29 XI w Szkole Podchorążych Piechoty, Ostrów-Komorowo 1930, s. 452.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1 czerwca 1921 roku. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 243, 600.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 209.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 259.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 255.
- ↑ Franciszek Skibiński , Ułańska młodość 1917–1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989, s. 249, ISBN 83-11-07705-3, OCLC 834091250 .
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 449.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 132.
- ↑ Władysław Steblik, Armia „Kraków” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II, ISBN 83-11-07434-8, s. 91.
- ↑ Komendant Obszaru Warszawa AK.
- ↑ Pełnomocnik dowódcy AK.
- ↑ Lista jeńców Oflagu. woldenberczycy.pl. [dostęp 2020-03-13]. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
- ↑ Kawalerowie Orderu Virtuti Militari. [dostęp 2008-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-06)].
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 86 „za zasługi w służbie wojskowej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987, s. 59–60. ISBN 83-211-0739-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Członkowie konspiracji antyradzieckiej na ziemiach polskich 1939–1941
- Członkowie Służby Zwycięstwu Polski
- Członkowie Związku Walki Zbrojnej
- Jeńcy Oflagu II C Woldenberg
- Ludzie zmarli w Zabrzu
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Armii Krajowej
- Oficerowie Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podpułkownicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Powstańcy warszawscy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1972
- Żołnierze 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
- Żołnierze III Korpusu Polskiego w Rosji 1917–1918