SARS-CoV-2: Różnice pomiędzy wersjami

Wirus SARS-CoV-2
	; Wirus SARS-CoV-2 (obraz z mikroskopu elektronowego)
	Systematyka
Grupa	Grupa IV ((+)ssRNA)
Rząd	nidowirusy
Rodzina	koronawirusy
Rodzaj	beta-koronawirus
	Cechy wiralne
Skrót	SARS-CoV-2
Kwas nukleinowy	RNA
Nagi kwas nukleinowy	Tak
Rezerwuar	człowiek, nietoperze
Wywoływane choroby	COVID-19

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 22:20, 14 mar 2020

Ten artykuł dotyczy wirusa. Zobacz też: choroba COVID-19, pandemia wirusa SARS-CoV-2 na świecie i pandemia wirusa SARS-CoV-2 w Polsce

Wirus SARS-CoV-2^[a]^[1] – wirus RNA należący do rodziny koronawirusów, z pojedynczą nicią o dodatniej polaryzacji ssRNA(+)^[2], powodujący chorobę COVID-19. Jest to siódmy znany gatunek z tej rodziny wirusów powodujący zachorowania u ludzi^[3].

Pierwsze odnotowane przypadki zakażeń ludzi tym wirusem miały miejsce pod koniec 2019 roku w Wuhanie w Chinach^[4]^[5]. Istnieją przypuszczenia, że źródłem, z którego wirus mógł się rozprzestrzenić, był targ rybny Huanan^[6]^[7], gdzie sprzedawane były zarówno dzikie zwierzęta, jak i owoce morza^[8]^[9]^[10]. Wirus przenosi się drogą kropelkową, a u niektórych chorych wywołuje ciężkie zapalenie płuc^[11]^[12].

Odkrycie

Zachorowania powodowane niezidentyfikowanym wirusem rozpoczęły się w grudniu 2019. Odnotowano wówczas grupę pacjentów cierpiących na zapalenie płuc nieznanej etiologii. Zachorowania te udało się powiązać z miejscem sprzedaży owoców morza w Wuhanie w chińskiej prowincji Hubei^[3], gdzie handlowano też żywymi zwierzętami^[13]. Ostatniego dnia roku Chińskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CCDC, od ang. Chinese Center for Disease Control and Prevention; chiń. 中国疾病预防控制中心) wysłało tam zespół mający wspomóc lokalne władze. Przeprowadzono dochodzenie epidemiologiczne mające ukazać przyczynę zachorowań^[3]. Udało się wykluczyć koronawirusy powodujące SARS i MERS, wirusy wywołujące grypę ludzką i ptasią, a także inne popularne wirusy powodujące infekcje dróg oddechowych^[13]. 7 stycznia 2020 potwierdzono oficjalnie, że zachorowania powoduje nowy wirus z rodziny koronawirusów, nazwany roboczo 2019-nCoV^[14], a 5 dni później dysponowano już jego zsekwencjonowanym genomem^[13]. W nabłonku dróg oddechowych trzech pacjentów udało się bowiem wykryć i wyizolować wirusa, którego genom cechował się dużym podobieństwem (identyczne w 85%) do beta-koronawirusów linii B izolowanych wcześniej z nietoperzy – bat SARS-like CoV (bat-SL-CoVZC45, MG772933.1)^[3]^[15].

Budowa molekularna

SARS-CoV-2 jest wirusem osłonkowym, którego genom stanowi jednoniciowe RNA o dodatniej polarności^[16]. Każdy wirion SARS-CoV-2 ma kształt zasadniczo kulisty, choć nieco pleomorficzny, o średnicy 60–140 nm. Otoczony jest wyraźnymi wypustkami (ang. spikes) o długości 9–12 nm, nadającymi mu wygląd podobny do korony słonecznej^[3]. Na dzień 13 marca 2020 roku przeprowadzono przynajmniej 75 kompletnych analiz genomu izolatów wirusa SARS-CoV-2^[17]. Długość genomu wynosi od 29867 do 29903 nukleotydów^[17] (dokładna liczba zależy od źródła i wynosi przykładowo 29891^[16] lub 29903^[18]), co czyni go, podobnie jak w przypadku innych koronawirusów, jednym z największych wirusów RNA, zarówno pod względem długości genomu, jak i rozmiaru wirionu^[19].

Podobnie jak inne koronawirusy, SARS-CoV-2 posiada cztery białka strukturalne^[19]^[20]:

S (ang. spike) - białko fuzyjne lub glikoproteina powierzchniowa - odpowiedzialne za interakcję z receptorem na powierzchni komórek.
E (ang. envelope) - białko płaszcza - odpowiedzialne m.in. za formowanie wirionów.
M (ang. membrane) - białko błonowe lub membranowe - główne białko macierzy wirusa.
N (ang. nucleocapsid) - białko nukleokapsydu - pełniące funkcję ochronną dla dużej cząsteczki RNA oraz uczestniczące w modyfikacji procesów komórkowych i replikacji wirusa.

Białko N utrzymuje genom RNA, a białka S, E i M tworzą razem otoczkę wirusa. Białko S jest odpowiedzialne za łączenie z błoną komórki gospodarza^[20]. Glikoproteinę S funkcjonalnie różnicuje się na podjednostki S1 i S2. Podjednostka S1 pośredniczy w wiązaniu z receptorem powierzchniowym komórki gospodarza, a podjednostka S2 pośredniczy w fuzji z jej błoną komórkową i następnie wirus dostaje się do komórki poprzez endocytozę^[21].

Porównanie białka S genomu SARS-CoV-2 z dwoma innymi izolatami wirusów pochodzących od nietoperzy: bat-SL-CoVZC45 i bat-SL-CoVZXC21 pokazuje niską, 75% zgodność. Szczególnie duże różnice wykazuje sekwencja nukleotydowa kodująca podjednostkę S1 w SARS-CoV-2 (zgodność w 68%), co czyni ją bardziej zbliżoną do odpowiedniej sekwencji nukleotydowej SARS-CoV. Można na tej podstawie wywnioskować, że SARS-CoV i nowy koronawirus wykorzystują ten sam receptor komórkowy, enzym konwertaza angiotensyny 2 (ACE2)^[21]. Zostało to udowodnione eksperymentalnie, jak opisano w dalszej sekcji patogeneza.

Filogenetyka

Sekwencje koronawirusa SARS-CoV-2 wykazują podobieństwa do beta-koronawirusów znalezionych u nietoperzy^[22]. Wirus ten jest jednak genetycznie odmienny od innych koronawirusów, jak koronawirus związany z SARS i koronawirus związany z MERS^[23].

Wyizolowano i opisano pięć genomów nowego koronawirusa, w tym^[24]:

BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-01/2019
BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-04/2020
BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-05/2019
BetaCoV/Wuhan/WIV04/2019
BetaCoV/Wuhan/IPBCAMS-WH-01/2019.

Informacje genomowe
Identyfikator genomu NCBI	MN908947
Rozmiar genomu	30473 zasady
Rok ukończenia	2020

Objawy infekcji

Główny artykuł: COVID-19.

Opisano serię przypadków osób zainfekowanych wirusem w Chinach. Pacjenci zgłaszali gorączkę i kaszel. Po czterech dniach u jednego z nich kaszel się nasilił, za to gorączka spadła. Z pierwszych trzech opisanych przypadków dwóch wyzdrowiało, stan jednego się pogorszył. Doszło do konieczności użycia wentylacji mechanicznej; leczenie zakończyło się zgonem^[3].

Badania krwi często wykazywały małą liczbę białych krwinek (leukopenia i limfopenia)^[13].

Wirulencja i patogeneza

Wirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę COVID-19, której cechy opisano poniżej.

Główny artykuł: COVID-19.

Drogi szerzenia infekcji

20 stycznia 2020 r. Narodowa Komisja Zdrowia Chin ogłosiła, że możliwe jest przekazywanie wirusa z człowieka na człowieka^[25]^[26], zwłaszcza gdy dwie osoby są ze sobą w bliskim kontakcie (odległość mniejsza niż 1,8 m^[27] lub odległość mniejsza niż 1–2 m^[28]). Uważa się, że rozprzestrzenia się on podobnie jak inne patogeny chorób układu oddechowego drogą kropelkową^[11]^[27]^[28]^[29]. Do tej pory wirus został wykryty w wydzielinie z nosa i gardła, w plwocinie, stolcu, cieczy łzowej i krwi^[30]^[31]^[32].

Singapurscy naukowcy zalecają traktowanie kału jako zakaźnego w oparciu o wykrycie wirusa w kale oraz zakaźnego wirusa SARS-CoV w ściekach z dwóch chińskich szpitali podczas pandemii SARS 2002/2003. Aby wykluczyć możliwość infekcji fekalno-oralnej oprócz infekcji kropelkowej i inhalacyjnej, konieczne są dalsze badania zarówno dróg wydalania wirusa przez pacjenta, jak i potencjalnych zanieczyszczeń środowiskowych^[33]. W badaniu na niewielkiej grupie osób wykazano, że wysokie miano wirusa na tekstyliach i powierzchniach przedmiotów można wykryć w sypialniach i łazienkach osób zakażonych koronawirusem nawet metodą PCR. Ograniczeniem badania był brak hodowli wirusów w celu wykazania ich żywotności, zatem zakaźność nie została ostatecznie udowodniona, ale autorzy badania zakładają na podstawie swoich wstępnych wyników, że prawdopodobne jest przeniesienie wirusa przez zakażone przedmioty^[34].

Na podstawie analiz ilościowych badań RT-PCR nosowej części gardła (nasopharynx) chińscy naukowcy wywnioskowali, że wirus, podobnie jak grypa, może być przenoszony również drogą wziewną (powietrzną)^[35]^[36]. U 17 badanych pacjentów z objawami choroby miano wirusa w nosie było wyższe niż w gardle, a występowanie szczególnie w górnych drogach oddechowych odróżnia SARS-CoV-2 od wirusa wywołującego SARS^[35]. Testy pacjentów z obszaru Monachium nie wykazały wirulencji z próbek kału pomimo wykrycia RNA wirusa. Miano wirusa w nosogardzieli było jednak 1000 razy wyższe niż w znanych wcześniej chorobach wywołanych koronawirusami, takimi jak SARS i MERS^[37]. Dowodzi to, że wirus replikuje się już w górnych drogach oddechowych, chociaż w głębszych obszarach płuc może wchodzić w fuzję z komórkami gospodarza i namnażać się poprzez wiązanie z receptorem błonowym ACE-2 (konwertaza angiotensyny 2; kininaza II) dzięki domenie wiążącej receptor (ang. Receptor Binding Domain) zakodowanej w białku fuzyjnym S (ang. Spike) wirusa SARS-CoV-2. Prowadzi to do założenia, że sam wirus zawiera proteazę furynopodobną, która jest niezbędna na etapie cięcia enzymatycznego (ang. Cleaving) w celu wejścia do komórki gospodarza i następnie replikacji w niej^[38]^[39].

Nie jest jasne, czy transmisja wirusa odbywa się poprzez kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami i przedmiotami^[27]. Analiza 22 badań dotyczących przeżywalności koronawirusów istotnych z medycznego punktu widzenia (takich jak SARS-CoV i MERS-CoV) na powierzchniach pokazuje, że wirusy te mogą utrzymywać się na powierzchniach materiałów wykonanych z metalu, szkła lub tworzywa sztucznego do dziewięciu dni w temperaturze pokojowej. Pozostają jednak zakaźne przez średnio cztery do pięciu dni. Jednocześnie mogą one zostać inaktywowane odpowiednimi środkami dezynfekującymi. Według naukowców zaangażowanych we wspomniane badania odkrycia te można zastosować do SARS-CoV-2^[40]^[41].

W badaniu z udziałem dziewięciu pacjentek, które były zakażone SARS-CoV2 w ostatnim trymestrze ciąży, każde z dziewięciorga dzieci okazało się wolne od infekcji wirusem po urodzeniu przez cesarskie cięcie. Na tej podstawie autorzy badania stwierdzili, że wirus nie przenosi się w łonie matki^[42]. Do 6 lutego 2020 roku chińskie instytucje zdrowia publicznego zarejestrowały tylko dziewięcioro niemowląt, u których wykazano dowody na obecność wirusa. Autorzy badania za możliwą przyczynę tej niewielkiej liczby wskazują stosunkowo dużą liczbę przypadków skąpoobjawowych wśród dzieci, a także niedostateczny system raportowania przypadków^[43].

Ponieważ SARS-CoV-2 jest uznawany za wirus odzwierzęcy, przypuszcza się, że możliwa jest transmisja pomiędzy niektórymi zwierzętami i ludźmi^[11]^[12]^[44]. Jednocześnie Światowa Organizacja Zdrowia stwierdziła, że nie ma wystarczających dowodów na to, że zwierzęta domowe, takie jak koty czy psy mogą zarazić się koronawirusem^[45].Dyskusyjny jest pojedynczy przypadek z 28 lutego 2020 roku "lekko pozytywnego" wyniku testu na COVID-19 u psa w Hong Kongu, przy czym w oświadczeniu wydanym przez Ministerstwo Rolnictwa, Rybołówstwa i Rezerwatów Przyrody Hong Kongu (ang. Hong Kong Agriculture, Fisheries and Conservation Department) oświadczono o braku dowodów na możliwość infekcji COVID-19 u zwierząt domowych czy możliwości przeniesienia infekcji ze zwierzęcia domowego na człowieka^[46].

Patogeneza

Białko fuzyjne S wirusa (ang. Spike) odgrywa kluczową rolę w procesie wnikania wirusa do komórek gospodarza^[47].

Eksperymenty modelowania z użyciem białka S, bazujące na przewidywaniu struktury białek (ang. protein structure prediction), bardzo wcześnie sugerowały, że SARS-CoV-2 posiada odpowiednie powinowactwo do białka receptorowego ACE2 (enzymu konwertaza angiotensyny 2), które może zostać wykorzystane jako mechanizm wnikania do komórek gospodarza^[48]. Do 22 stycznia 2020 r. grupa naukowców pracująca nad pełnym genomem wirusa w Chinach oraz grupa naukowców stosująca metody genetyki odwrotnej w Stanach Zjednoczonych wykazały niezależnie i eksperymentalnie, że ACE2 może działać jako receptor dla SARS-CoV-2^[49]^[50]^[51]^[52]^[53]^[21]. Badania wykazały, że SARS-CoV-2 posiada większe powinowactwo do ludzkiego enzymu ACE2 niż wcześniejszy szczep wirusa SARS^[54]. W eksperymencie z komórkami HeLa, które zawierały enzym ACE2 ludzi, nietoperzy z gatunku Rhinolophus sinicus, łaskunów, świń i myszy, SARS-CoV-2 był w stanie wykorzystać odpowiednie białko receptorowe ACE2 w celu wniknięcia do komórki. Wirus wyjątkowo nie był w stanie wykorzystać mysiego ACE2 ani łączyć się z komórkami HeLa, które nie tworzyły ACE2. Eksperyment wykazał również, że SARS-CoV-2 nie korzysta z innych receptorów typowych dla innych koronawirusów, takich jak aminopeptydaza N (APN) czy dipeptylopeptydaza IV (DPP4)^[55].

Oprócz białka ACE2 istotnym czynnikiem patogenezy CoV-2 jest enzym seryna 2 (TMPRSS2), który obok ACE2 został przez naukowców uznany za kluczowy w procesie wnikania do komórek gospodarza. Sugeruje się, że blokowanie TMPRSS2 może być kluczową strategią leczenia pacjentów z COVID-19^[56]^[57]^[58].

Niezależne zespoły naukowców z Chin oraz Francji i Kanady wykazały obecność w obrębie glikoproteiny S2 wirusa CoV-2 genów furynopodobnych^[38]^[59]^[60]^[61]. Sugeruje to możliwość wykorzystania enzymu furyny (ang. furin) do aktywacji procesu fuzji osłonki wirusa i komórek organizmu. Podczas gdy glikoproteina S1 odpowiada za pierwszy etap wnikania wirusa do komórki, glikoproteina S2 może być wykorzystywana podczas drugiej fazy fuzji osłonki wirusa oraz komórki gospodarza^[62]. Wspomniana mutacja genu w obrębie glikoproteiny S2 nie jest obecna w betakoronawirusach linii B, lecz jest podobna do genów występujących w innych wirusach (HIV, Ebola) oraz betakoronawirusach linii A (HKU1, HCoV-OC43) i C (MERS-CoV)^[38]. Niniejsze odkrycie oznacza, że sposób infekcji wirusa SARS-CoV-2 może być odmienny i groźniejszy niż w przypadku SARS. Mechanizm mediacji procesu fuzji z komórkami gospodarza za pomocą furyny może implikować potencjalną strategię przeciwwirusową opartą na hamowaniu tego enzymu^[38]^[60]^[59]^[63]^[61].

SARS-CoV-2 wytwarza co najmniej trzy czynniki wirulencji, które promują rozprzestrzenianie się nowych wirionów z komórek gospodarza i hamują odpowiedź immunologiczną: Nsp1, Nsp3c oraz ORF7a^[64].

Główną przyczyną śmierci u pacjentów w przebiegu COVID-19 jest zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS). Spośród 41 pacjentów zakażonym wirusem SARS-CoV-2 we wczesnej fazie pandemii w Wuhan 6 zmarło właśnie na skutek ARDS. Jednym z głównych mechanizmów występujących w ARDS jest niekontrolowana systemowa odpowiedź zapalna w postaci burzy cytokin (IFN-α, IFN-γ, IL-1β, IL-6, IL-12, IL-18, IL-33, TNF-α, TGFβ itp.) oraz chemokin (CCL2, CCL3, CCL5, CXCL8, CXCL9, CXCL10), co prowadzi w konsekwencji do niewydolności oddechowej oraz niewydolności wielu organów i śmierci^[47].

Leczenie

Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła tymczasowy termin „ostra choroba układu oddechowego 2019-nCoV” na określenie choroby wywołanej przez wirusa^[65]. Nazwa ta później została zmieniona na „COVID-19” (choroba koronawirusowa 2019, ang. Coronavirus Disease 2019^[66]). Obecnie nie istnieje leczenie przyczynowe, zalecane jest leczenie objawowe^[8]. Nie istnieje obecnie żadna przebadana szczepionka przeciwko temu wirusowi.

Niektóre istniejące środki przeciwwirusowe, które są stosowane na przykład przeciwko MERS-CoV i HIV, mogą być skuteczne przy zakażeniu SARS-CoV-2^[67]^[68]^[69]^[70]. Należą do nich inhibitory proteazy, takie jak indynawir, sakwinawir, remdesiwir, lopinawir / rytonawir i interferon beta^[71]^[72]. Narodowa Komisja Zdrowia ChRL zaleca łączenie inhibitorów proteazy HIV lopinawiru i rytonawiru z wziewnym interferonem alfa. W Stanach Zjednoczonych zastosowano, zaliczany do klasy analogów nukleotydów, lek remdesiwir, który został opracowany w leczeniu choroby wirusowej Ebola. Obecnie trwają próby kliniczne sprawdzające skuteczność tego leku – publikacja wyników spodziewana jest do końca kwietnia 2020 roku^[73]^[74]. Według doniesień mediów, pierwszy pacjent w Hiszpanii zarażony wirusem SARS-CoV-2 po terapii lopinawirem / rytonawirem powrócił do pełni zdrowia^[75]^[76]. Jak podała Polska Agencja Prasowa 13 marca 2020 roku, polscy pacjenci hospitalizowani w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu będą mieli możliwość leczenia lekami na HIV i malarię. Ze względu na eksperymentalny charakter leczenia, prof. Krzysztof Simon, ordynator szpitala, poinformował, że uzyskał zgodę komisji bioetycznej, a leki będą podawane za zgodą pacjenta^[77].

Chińskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób testuje istniejące metody leczenia zapalenia płuc pod kątem skuteczności w leczeniu zapalenia płuc związanego z SARS-CoV-2^[78]. Oprócz remdesiwiru aktualnie przeprowadzane są w Chinach testy fawipirawiru i chlorochiny (leku stosowanego przeciwko malarii) z udziałem ludzi^[79]^[80]. Badania kliniczne remdesiwiru odbywają się w Chinach i innych krajach. Fawipirawir – lek przeciwko wirusowi grypy – jest testowany na 70 pacjentach w Shenzhen, a 16 lutego 2020 roku został dopuszczony w Chinach na 5 lat pod nową nazwą Favilavir jako eksperymentalny lek przeciw COVID-19 i natychmiast wdrożony do produkcji^[81]. Chlorochina została przetestowana na ponad 100 pacjentach w szpitalach w Pekinie oraz w prowincji Guangdong i znajduje się od 20 lutego 2020 roku wraz z umifenowirem (nazwa handlowa Arbidol) – dopuszczonym w Rosji i Chinach lekiem przeciwgrypowym – na liście leków zalecanych^[82]. W eksperymencie klinicznym 27 lutego 2020 roku została potwierdzona skuteczność chlorochiny^[83]. Pierwsze wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie BioScienceTrends, gdzie uznano leczenie chlorochiną jako "bardziej skuteczne" niż leczenie z użyciem placebo^[84]. Od 13 marca 2020 roku decyzją Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lek z cholorochiną został dopuszczony do leczenia wspomagającego w leczeniu wirusa w Polsce^[85]^[86]. Produkuje go polska firma Adamed pod nazwą Arechin.

Obiecującą potencjalną terapią ostrych przypadków jest leczenie specjalnie przygotowanym osoczem (plazmą), zawierającym przeciwciała zwalczające CoV-2 pozyskane od osób, które pokonały infekcję wywołaną tym gatunkiem koronawirusa^[87]^[88]. Skuteczność tego rodzaju immunizacji została ogłoszona przez chiński koncern National Biotec Group^[89]^[90]^[91].

Grupa niemieckich naukowców pod przewodnictwem Christiana Drostena przedstawiła w publikacji^[56], że enzym TMPRSS2 (seryna 2), wymagany do rozmnażania wirusa, może być skutecznie hamowany za pomocą leku stosowanego w leczeniu przewlekłego zapalenia trzustki. Lek Camostat jest dopuszczony w Japonii i może zostać poddany bezpośrednio eksperymentom klinicznym.

Interesujące pod kątem potencjalnego leczenia SARS-CoV-2 są odkrycia naukowców pod przewodnictwem Johna Schogginsa z University of Texas Southwestern, które następnie zostały podjęte i kontynuowane przez grupę naukowców pod przewodnictwem Stephanie Pfaender ze Szwajcarii^[92]. Grupa Johna Schogginsa odkryła, że ludzkie białko Ly6e zwiększa wirulencję (wnikanie i mnożenie) niektórych wirusów osłonkowych RNA, takich jak HIV-1, wirusa Gorączki Zachodniego Nilu, wirusa dengi czy wirusa Zika. Paradoksalnie, podczas testów na myszach naukowcy zauważyli, że po usunięciu genu Ly6e zwierzęta stały się niezwykle podatne na infekcje różnego rodzaju koronawirusami, co sugerowało odwrotny wpływ białka Ly6e na ten rodzaj wirusów^[93]. Potwierdziły to badania grupy Stephanie Phaender, która wykazała in vitro oraz in vivo na myszach, że Ly6e silnie powstrzymuje infekcje wywołane różnymi typami koronawirusów, takimi jak HCoV-229E, MERS-CoV, SARS-CoV czy SARS-CoV-2, jednocześnie wywołując odwrotny efekt (tj. sprzyjając infekcji) podczas badania wirusów grypy typu A, flawiwirusów i HIV-1. W szczególności Ly6e powstrzymywała mediowaną przez glikoproteinę S fuzję osłonki wirusa z komórkami gospodarza. Wykazano również, że Ly6e bezpośrednio chroni limfocyty B i komórki dendrytyczne przed infekcją CoV u myszy. Podejście terapeutyczne naśladujące mechanizm działania Ly6e może zapewnić pierwszą linię obrony przed infekcjami koronawirusowymi^[94].

W centrum medycznej segregacji w Wuhan schemat diagnostyki i leczenia pacjentów z podejrzeniem zakażenia zakłada stosowanie przeciwwirusowego umifenowiru i antybiotykoterapię linezolidem, nemonoksacyną lub fluorochinolonami. Leczenie antybiotykami jest uzasadnione oczekiwaniem wtórnego zakażenia bakteryjnego tkanki płucnej uszkodzonej przez infekcję wirusową. Autorzy podkreślają znaczenie rozpoczęcia terapii przed potwierdzeniem diagnozy za pomoca testu RT-PCR, na podstawie wyników badań przedmiotowych, laboratoryjnych i diagnostycznych. Pacjenci bez obniżonej liczby limfocytow we krwi, bez wirusowego zapalenia płuc, bez duszności i bez zmniejszenia saturacji krwi tlenem poniżej 93% powinni zostać wypisani do opieki domowej bez badania RT-PCR. Dla tych pacjentów przeznaczona jest doustna azytromycyna lub amoksycylina. Pacjenci z zapaleniem płuc o innej niż CoV-2 patogenezie powinni być leczeni systematycznie i, jeśli to możliwe, w warunkach ambulatoryjnych. Kobiety w ciąży i osoby powyżej 65 roku życia powinny być traktowane podczas leczenia hospitalizacyjnego jako grupy szczególnego ryzyka. Autorzy badania uzasadniają swoje podejście przeciążeniem systemu opieki zdrowotnej w Wuhan. Leczenie jak największej liczby pacjentów w domach wiąże się z ryzykiem, ale jest konieczne w celu równoczesnego leczenia wielu przypadków krytycznych^[95].

Profilaktyka

Zalecenia profilaktyczne:

Często myć ręce, gorącą wodą i mydłem, szczególnie przed jedzeniem, po wydmuchaniu nosa, kaszlu lub kichaniu, przez co najmniej 20 sekund, i po wydmuchaniu nosa, kaszlu lub kichaniu szczególnie po kontakcie z osobami chorującymi lub ich otoczeniem. Kran zakręcić przez chusteczkę. Gdy mydło i woda nie są łatwo dostępne, należy dezynfekować ręce z co najmniej 60% objętościowym alkoholem.
Unikać dotykania nosa, oczu, lub ust nieumytymi rękami.
Unikać bliskiego kontaktu z chorymi wykazującymi choroby układu oddechowego.
Wystarczająco długo gotować mięso, ryby i owoce morza.
Zabezpieczać się w czasie kontaktu ze zwierzętami hodowlanymi oraz zwierzętami dzikimi.
Zasłaniać nos i usta chusteczką higieniczną podczas kichania lub kasłania.
W placówkach opieki zdrowotnej należy wzmocnić standardowe praktyki zapobiegania i kontroli zakażeń w szpitalach, zwłaszcza na oddziałach ratunkowych^[96]^[97]^[98]^[99]^[100].

Noszenie masek chirurgicznych przez osoby zdrowe jest skuteczne tylko wtedy, gdy są stosowane w połączeniu z częstym myciem dłoni płynami do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu lub mydłem i wodą^[101]. Środkiem prewencyjnym pozostaje kwarantanna osób zakażonych wirusem, mająca na celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa^[102].

Pojawienie się wirusa zwróciło uwagę na wirusy odzwierzęce^[103]. Przeniesieniu się wirusa sprzyjają takie obecne w Chinach czynniki, jak wzrost liczebności populacji, wylesianie, urbanizacja, zmiana klimatu, aspekty związane z produkcją żywności i trzymaniem zwierząt, a w końcu mutacja. Po poprzednich epidemiach zoonoz wirusowych rząd Chin podjął działania przeciwdziałające powtórzeniu się sytuacji^[104]. Li i współpracownicy zwracają uwagę na ograniczony charakter dotychczas podjętych działań mających zapobiec przenoszeniu się chorób wirusowych z innych gatunków zwierząt na człowieka^[103].

Epidemiologia

Osobne artykuły: Pandemia wirusa SARS-CoV-2 i Pandemia wirusa SARS-CoV-2 w Polsce.

Ze względu na dużą epidemiologię nowego wirusa 11 marca 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała rozprzestrzenianie się wirusa SARS-CoV-2 jako pandemię^[105].

Dezinformacja

Według szeregu źródeł od stycznia 2020 prowadzona jest operacja dezinformacyjna wykorzystująca koronawirus SARS-CoV-2. Prowadzona jest w internecie na platformach społecznościowych oraz przez prokremlowskie media. W założeniach jest identyczna do operacji dezinformacyjnej z l.80 XX wieku prowadzonej przez ZSRR (KGB) – Operation INFEKTION – w której m.in. przedstawiano ludzki wirus niedoboru odporności (HIV) jako rzekomą „amerykańską broń biologiczną” (zob. „operation infektion” w dezinformacja: historia)^[106]^[107]^[108]^[109]^[110]^[111]^[112]^[113].

3 marca 2020 potwierdzono, że „system szybkiego ostrzegania i monitorowania poważnych przypadków dezinformacji” Unii Europejskiej został zastosowany celem przeciwdziałania dezinformacji wykorzystującej koronawirus SARS-CoV-2, chorobę COVID-19 i szerzenie się zakażeń wirusem SARS-CoV-2^[114]. Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Věra Jourová poinformowała, że narzędzie to zostało użyte do wymiany wiedzy między państwami członkowskimi UE, a także partnerami G7 na temat dezinformacji „pochodzącej ze źródeł zewnętrznych”^[114]. Dzień wcześniej doszło do spotkania w którym uczestniczyli przedstawiciele m.in. Google, Facebook, Twitter i Microsoft, aby omówić sposoby ograniczenia przepływu dezinformacji online dotyczącej koronawirusa^[114]. Według oświadczenia Jourovej: „Wszyscy uczestnicy spotkania potwierdzili, że wykryli różne rodzaje dezinformacji lub fake news w Internecie i podjęli szereg działań w celu ich rozwiązania. Przykłady dezinformacji obejmują fałszywe środki zaradcze, które mają rzekomo na celu zaradzenie zagrożeniu i mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia (np. picie wybielacza w celu zabicia wirusa lub wkładanie octu do nozdrzy, aby uniknąć zarażenia) lub mistyfikację na temat pochodzenia wirusa oraz sposobu i prędkości, z jaką się rozprzestrzenia”^[114].

9 marca 2020 brytyjski rząd utworzył jednostkę ds. przeciwdziałania dezinformacji, z uwagi na działalność grupy państw „wykorzystujących kryzys koronawirusa”^[115]^[116]. Eksperci mają m.in. współpracować z firmami prowadzącymi media społecznościowe w celu ochrony Wielkiej Brytanii przed fałszywymi informacjami^[115]^[116]. Brytyjska narodowa służba zdrowia (NHS) współpracuje m. in. z Twitterem w celu zawieszania fałszywych kont^[117]. Niektóre z tych kont np. udają profile szpitali i usiłują wprowadzać niedokładne informacje na temat liczby przypadków zakażeń^[117].

Według szefa sztabu obrony Kanady gen. Jonathana Vance występują oznaki internetowych działań dezinformacyjnych zmierzających do zasiania paniki z powodu COVID-19^[117]. Będą również podejmowane wysiłki ze strony państwowych i niepaństwowych aktorów (przestrzeni informacyjnej), aby dyskredytować kroki państw podejmowane w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2^[117].

Uwagi

↑ Przed 11 lutego 2020 stosowana była nazwa tymczasowa: wirus 2019-nCoV.

Przypisy

↑ Alexander E.A.E. Gorbalenya Alexander E.A.E., Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group, „bioRxiv”, 2020, DOI: 10.1101/2020.02.07.937862 (ang.).
↑ Charles PatrickCh.P. Davis Charles PatrickCh.P., Medical Definition of Wuhan Coronavirus [online], MedicineNet, 22 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f NaN. Zhu NaN. i inni, A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019, „The New England Journal of Medicine”, 2020, DOI: 10.1056/NEJMoa2001017, PMID: 31978945 (ang.).
↑ New-type coronavirus causes pneumonia in Wuhan: expert [online], Xinhuanet [dostęp 2020-01-23] .
↑ 中国疾病预防控制中心 [online], Chinese Center for Disease Control and Prevention [dostęp 2020-01-23] .
↑ JonJ. Cohen JonJ., DennisD. Normile DennisD., New SARS-like virus in China triggers alarm, „Science”, 367 (6475), 2020, s. 234–235, DOI: 10.1126/science.367.6475.234, PMID: 31949058 (ang.).
↑ JaneJ. Parry JaneJ., China coronavirus: cases surge as official admits human to human transmission, „The BMJ”, 368, 2020, DOI: 10.1136/bmj.m236, PMID: 31959587 (ang.).
↑ ^a ^b 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV), Wuhan, China [online], Centers for Disease Control and Prevention, 28 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-29] (ang.).
↑ GraceG. Ren GraceG., Mystery Virus in Wuhan Identified As Novel Coronavirus; Researchers Still Searching For Animal Host [online], Health Policy Watch, 13 stycznia 2020 (ang.).
↑ EwenE. Callaway EwenE., DavidD. Cyranoski DavidD., Why snakes probably aren’t spreading the new China virus, Nature, 23 stycznia 2020, DOI: 10.1038/d41586-020-00180-8 [dostęp 2020-01-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Informacja dot. przypadków zachorowań na zapalenie płuc wywołane nowym typem koronawirusa 2019-nCoV w Chinach. [online], Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, 22 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-27] .
↑ ^a ^b 新型冠状病毒问答 [online], New South Wales Ministry of Health [dostęp 2020-01-27] (chiń.).
↑ ^a ^b ^c ^d David S.D.S. Hui David S.D.S. i inni, The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, „International Journal of Infectious Diseases”, 91, 2020, s. 264–266, DOI: 10.1016/j.ijid.2020.01.009, PMID: 31953166 (ang.).
↑ Novel Coronavirus (2019-nCoV) [online], World Health Organization [dostęp 2020-01-26] (ang.).
↑ Pochodzenia wirusa... analiza danych, wyniki ciekawe [online], openin.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
↑ ^a ^b WeilongW. Shang WeilongW. i inni, The outbreak of SARS-CoV-2 pneumonia calls for viral vaccines, „npj Vaccines”, 5 (1), 2020, s. 1–3, DOI: 10.1038/s41541-020-0170-0, ISSN 2059-0105 [dostęp 2020-03-13] (ang.).
↑ ^a ^b txid2697049 - Nucleotide - NCBI [online], www.ncbi.nlm.nih.gov [dostęp 2020-03-13] (ang.).
↑ Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 isolate Wuhan-Hu-1, complete genome [online], 11 lutego 2020 [dostęp 2020-03-13] (ang.).
↑ ^a ^b KrzystofK. Pyrć KrzystofK., Ludzkie koronawirusy [PDF], „Postępy Nauk Medycznych” .
↑ ^a ^b CanrongC. Wu CanrongC. i inni, Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods, „Acta Pharmaceutica Sinica B”, 2020, S2211383520302999, DOI: 10.1016/j.apsb.2020.02.008 [dostęp 2020-03-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c RoujianR. Lu RoujianR. i inni, Genomic characterisation and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding, „The Lancet”, 395 (10224), 2020, s. 565–574, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30251-8 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ Coronavirus [online], World Health Organization [dostęp 2020-01-23] (ang.).
↑ Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses including novel coronavirus from Wuhan using data generated by the Shanghai Public Health Clinical Center & School of Public Health, the National Institute for Viral Disease Control and Prevention, the Institute of Pathogen Biology, and the Wuhan Institute of Virology shared via GISAID [online], Nextstrain [dostęp 2020-01-23] (ang.).
↑ Novel 2019 coronavirus genome [online], Virological, 11 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-23] (ang.).
↑ NickyN. Phillips NickyN., SmritiS. Mallapaty SmritiS., DavidD. Cyranoski DavidD., How quickly does the Wuhan virus spread?, „Nature”, 2020, d41586–020–00146-w, DOI: 10.1038/d41586-020-00146-w, ISSN 0028-0836 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Zhangkai J.Z.J. Cheng Zhangkai J.Z.J., JingJ. Shan JingJ., 2019 Novel coronavirus: where we are and what we know, „Infection”, 2020, DOI: 10.1007/s15010-020-01401-y, ISSN 0300-8126 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c CDCC. CDC CDCC., Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) - Transmission [online], Centers for Disease Control and Prevention, 4 marca 2020 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ ^a ^b RKI - Coronavirus SARS-CoV-2 - Antworten auf häufig gestellte Fragen zum Coronavirus SARS-CoV-2 [online], www.rki.de [dostęp 2020-03-11] .
↑ Beschluss 1/2020 des ABAS vom 19.2.2020 und Begründung zur vorläufigen Einstufung des Virus SARS-CoV-2 in Risikogruppe 3 und Empfehlungen zu nicht gezielten Tätigkeiten (Labordiagnostik) und gezielten Tätigkeiten mit SARS-CoV-2. [pdf] .
↑ Jasper Fuk-WooJ.F.W. Chan Jasper Fuk-WooJ.F.W. i inni, A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster, „The Lancet”, 395 (10223), 2020, s. 514–523, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30154-9 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Michelle L.M.L. Holshue Michelle L.M.L. i inni, First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States, „The New England Journal of Medicine”, 382 (10), 2020, s. 929–936, DOI: 10.1056/NEJMoa2001191, ISSN 0028-4793 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ JianhuaJ. Xia JianhuaJ. i inni, Evaluation of coronavirus in tears and conjunctival secretions of patients with SARS‐CoV‐2 infection, „Journal of Medical Virology”, 2020, jmv.25725, DOI: 10.1002/jmv.25725, ISSN 0146-6615 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ CharleenCh. Yeo CharleenCh., SanghviS. Kaushal SanghviS., DansonD. Yeo DansonD., Enteric involvement of coronaviruses: is faecal–oral transmission of SARS-CoV-2 possible?, „The Lancet Gastroenterology & Hepatology”, 2020, S2468125320300480, DOI: 10.1016/S2468-1253(20)30048-0 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Sean Wei XiangS.W.X. Ong Sean Wei XiangS.W.X. i inni, Air, Surface Environmental, and Personal Protective Equipment Contamination by Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) From a Symptomatic Patient, „Journal of the American Medical Association”, 2020, DOI: 10.1001/jama.2020.3227, ISSN 0098-7484 [dostęp 2020-03-14] (ang.).
↑ ^a ^b LirongL. Zou LirongL. i inni, SARS-CoV-2 Viral Load in Upper Respiratory Specimens of Infected Patients, „The New England Journal of Medicine”, 2020, NEJMc2001737, DOI: 10.1056/NEJMc2001737, ISSN 0028-4793 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Neuartiges Virus SARS-CoV-2 (bislang 2019-nCoV) durch den ABAS in Risikogruppe 3 eingestuft und Empfehlungen zur Labordiagnostik [online], BAuA: Federal Institute for Occupational Safety and Health .
↑ RomanR. Woelfel RomanR. i inni, Clinical presentation and virological assessment of hospitalized cases of coronavirus disease 2019 in a travel-associated transmission cluster, 8 marca 2020, DOI: 10.1101/2020.03.05.20030502 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d B.B. Coutard B.B. i inni, The spike glycoprotein of the new coronavirus 2019-nCoV contains a furin-like cleavage site absent in CoV of the same clade, „Antiviral Research”, 176, 2020, s. 104742, DOI: 10.1016/j.antiviral.2020.104742 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Z. GalenZ.G. Wo Z. GalenZ.G., Sequence Analysis Indicates that 2019-nCoV Virus Contains a Putative Furin Cleavage Site at the Boundary of S1 and S2 Domains of Spike Protein, 18 lutego 2020, DOI: 10.31219/osf.io/nkcrf [dostęp 2020-03-11] .
↑ G.G. Kampf G.G. i inni, Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents, „Journal of Hospital Infection”, 104 (3), 2020, s. 246–251, DOI: 10.1016/j.jhin.2020.01.022 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Wie lang Coronaviren auf Flächen überleben und wie man sie inaktiviert [online], idw-online.de [dostęp 2020-03-11] (niem.).
↑ HuijunH. Chen HuijunH. i inni, Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records, „The Lancet”, 395 (10226), 2020, s. 809–815, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30360-3 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ MinM. Wei MinM. i inni, Novel Coronavirus Infection in Hospitalized Infants Under 1 Year of Age in China, „Journal of the American Medical Association”, 2020, DOI: 10.1001/jama.2020.2131, ISSN 0098-7484, PMID: 32058570, PMCID: PMC7042807 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ MarcoM. Cascella MarcoM. i inni, Features, Evaluation and Treatment Coronavirus (COVID-19), „StatPearls”, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2020, PMID: 32150360 [dostęp 2020-03-11] .
↑ Myth busters [online], www.who.int [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Detection of low level of COVID-19 virus in pet dog [online], www.info.gov.hk [dostęp 2020-03-11] .
↑ ^a ^b XiaoweiX. Li XiaoweiX. i inni, Molecular immune pathogenesis and diagnosis of COVID-19, „Journal of Pharmaceutical Analysis”, 2020, S2095177920302045, DOI: 10.1016/j.jpha.2020.03.001 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ XintianX. Xu XintianX. i inni, Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission, „Science China Life Sciences”, 63 (3), 2020, s. 457–460, DOI: 10.1007/s11427-020-1637-5, ISSN 1674-7305 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ PengP. Zhou PengP. i inni, A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin, „Nature”, 579 (7798), 2020, s. 270–273, DOI: 10.1038/s41586-020-2012-7, ISSN 0028-0836 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ MichaelM. Letko MichaelM., VincentV. Munster VincentV., Functional assessment of cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including 2019-nCoV, 22 stycznia 2020, DOI: 10.1101/2020.01.22.915660 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ MichaelM. Letko MichaelM., AndreaA. Marzi AndreaA., VincentV. Munster VincentV., Functional assessment of cell entry and receptor usage for SARS-CoV-2 and other lineage B betacoronaviruses, „Nature Microbiology”, 2020, DOI: 10.1038/s41564-020-0688-y, ISSN 2058-5276 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ NEJM Journal Watch: Summaries of and commentary on original medical and scientific articles from key medical journals [online], www.jwatch.org [dostęp 2020-03-12] .
↑ Lisa E.L.E. Gralinski Lisa E.L.E., Vineet D.V.D. Menachery Vineet D.V.D., Return of the Coronavirus: 2019-nCoV, „Viruses”, 12 (2), 2020, s. 135, DOI: 10.3390/v12020135, ISSN 1999-4915 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ DanielD. Wrapp DanielD. i inni, Cryo-EM structure of the 2019-nCoV spike in the prefusion conformation, „Science”, 2020, eabb2507, DOI: 10.1126/science.abb2507, ISSN 0036-8075 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ PengP. Zhou PengP. i inni, A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin, „Nature”, 579 (7798), 2020, s. 270–273, DOI: 10.1038/s41586-020-2012-7, ISSN 0028-0836 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ ^a ^b MarkusM. Hoffmann MarkusM. i inni, SARS-CoV-2 Cell Entry Depends on ACE2 and TMPRSS2 and Is Blocked by a Clinically Proven Protease Inhibitor, „Cell”, 2020, S0092867420302294, DOI: 10.1016/j.cell.2020.02.052 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ CharlotteCh. Harrison CharlotteCh., Coronavirus puts drug repurposing on the fast track, „Nature Biotechnology”, 2020, DOI: 10.1038/d41587-020-00003-1 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ Thailand MedicalT.M. News Thailand MedicalT.M., Coronavirus Drug Research: German Researchers Identify Japanese Drug, Camostat Mesylate That Could Be Repurposed To Treat Covid-19 - Thailand Medical News [online], Coronavirus Drug Research: German Researchers Identify Japanese Drug, Camostat Mesylate That Could Be Repurposed To Treat Covid-19 - Thailand Medical News [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ ^a ^b ChinaXiv.org 中国科学院科技论文预发布平台 [online], www.chinaxiv.org [dostęp 2020-03-12] .
↑ ^a ^b Thailand MedicalT.M. News Thailand MedicalT.M., BREAKING! LatestCoronavirus Research Reveals That The Virus Has Mutated Gene Similar To HIV and Is 1,000 Times More Potent. - Thailand Medical News [online], BREAKING! LatestCoronavirus Research Reveals That The Virus Has Mutated Gene Similar To HIV and Is 1,000 Times More Potent. - Thailand Medical News [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ ^a ^b JenniferJ. Harcourt JenniferJ. i inni, Early Release - Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 from Patient with 2019 Novel Coronavirus Disease, United States - Volume 26, Number 6—June 2020 - Emerging Infectious Diseases journal - CDC, DOI: 10.3201/eid2606.200516 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ How Furin and ACE2 Interact with the Spike on SARS-CoV-2 [online], Assay Genie [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ Koronawirus zakaża skuteczniej niż SARS? Nowe fakty ws. wirusa z Chin [online], www.rmf24.pl [dostęp 2020-03-12] (pol.).
↑ CanrongC. Wu CanrongC. i inni, Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods, „Acta Pharmaceutica Sinica B”, 2020, S2211383520302999, DOI: 10.1016/j.apsb.2020.02.008 [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Report – 10 [online], Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-02-01] (ang.).
↑ Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 31. who.int. [dostęp 2020-02-20]. (ang.).
↑ Case of the Index Patient Who Caused Tertiary Transmission of COVID-19 Infection in Korea: the Application of Lopinavir/Ritonavir for the Treatment of COVID-19 Infected Pneumonia Monitored by Quantitative RT-PCR., „Journal of Korean Medical Science”, 35 (6), 2020, e79, DOI: 10.3346/jkms.2020.35.e79, PMID: 32056407, PMCID: PMC7025910 [dostęp 2020-02-23] (ang.).
↑ ZhijianZ. Xu ZhijianZ. i inni, Nelfinavir was predicted to be a potential inhibitor of 2019-nCov main protease by an integrative approach combining homology modelling, molecular docking and binding free energy calculation, „bioRxiv”, 2020, 2020.01.27.921627, DOI: 10.1101/2020.01.27.921627 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Jon CohenJan. 27, 2020, 5:305. :3. Pm 5:305. :3., Can an anti-HIV combination or other existing drugs outwit the new coronavirus?, Science | AAAS, 27 stycznia 2020, DOI: 10.1126/science.abb0659 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ XinX. Liu XinX., Xiu-JieX.J. Wang Xiu-JieX.J., Potential inhibitors for 2019-nCoV coronavirus M protease from clinically approved medicines, „bioRxiv”, 2020, 2020.01.29.924100, DOI: 10.1101/2020.01.29.924100 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Catharine I.C.I. Paules Catharine I.C.I., Hilary D.H.D. Marston Hilary D.H.D., Anthony S.A.S. Fauci Anthony S.A.S., Coronavirus Infections—More Than Just the Common Cold, „Journal of the American Medical Association”, 323 (8), 2020, s. 707–708, DOI: 10.1001/jama.2020.0757, ISSN 0098-7484 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ 上海药物所和上海科技大学联合发现一批可能对新型肺炎有治疗作用的老药和中药----中国科学院 [online], www.cas.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ Drug meant for Ebola may also work against coronaviruses: Understanding how drugs work is an important step in developing new treatments for COVID-19 [online], ScienceDaily [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Fu-ShengF.S. Wang Fu-ShengF.S., ChaoCh. Zhang ChaoCh., What to do next to control the 2019-nCoV epidemic?, „The Lancet”, 395 (10222), 2020, s. 391–393, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30300-7, ISSN 0140-6736, PMID: 32035533 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ YaronY. Steinbuch YaronY., Coronavirus patient in Spain reportedly recovers after being treated with HIV drug [online], New York Post, 5 marca 2020 [dostęp 2020-03-14] (ang.).
↑ ConnorC. Boyd ConnorC., Coronavirus patient 'recovers after being treated with a HIV drug' [online], Mail Online, 5 marca 2020 [dostęp 2020-03-14] .
↑ Wrocław: pacjenci zakażeni koronawirusem będą leczeni lekami m.in. na HIV i malarię | Polska Agencja Prasowa SA [online], www.pap.pl [dostęp 2020-03-14] .
↑ China CDC developing novel coronavirus vaccine - Xinhua | English.news.cn [online], www.xinhuanet.com [dostęp 2020-03-11] .
↑ 马驰, Drugs with potential against coronavirus in human trials - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ JianjunJ. Gao JianjunJ., ZhenxueZ. Tian ZhenxueZ., XuX. Yang XuX., Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies, „Bioscience Trends”, 2020, DOI: 10.5582/bst.2020.01047, ISSN 1881-7823, PMID: 32074550 [dostęp 2020-03-11] .
↑ 陈子琰, Potential coronavirus drug approved for marketing - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ 蒋成龙, Progress seen in epidemic fight - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ Wiener ZeitungW.Z. Online Wiener ZeitungW.Z., Coronavirus: Zaghafte Erfolge bei Medikamentensuche [online], Österreich Politik - Nachrichten - Wiener Zeitung Online [dostęp 2020-03-11] (niem.).
↑ ApothekeA. Adhoc ApothekeA., Malariamittel gegen Coronavirus [online], APOTHEKE ADHOC [dostęp 2020-03-11] (niem.).
↑ Komunikat dla profesjonalistów medycznych | Adamed [online], www.adamed.com [dostęp 2020-03-13] .
↑ Informacja w sprawie druków informacyjnych do produktu Arechin (Chloroquini phosphas), 250 mg, tabletki | Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych [online], www.urpl.gov.pl [dostęp 2020-03-14] .
↑ 陈子琰, Plasma therapy could lead to development of vaccine for novel coronavirus pneumonia - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ 陈子琰, More plasma needed from recovered coronavirus patients, experts say - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ China develops convalescent plasma therapy for COVID-19 patients- China.org.cn [online], www.china.org.cn [dostęp 2020-03-11] .
↑ Nowy oręż w walce z koronawirusem – osocze wyleczonych pacjentów [online], www.focus.pl [dostęp 2020-03-11] (pol.).
↑ Koronawirus w Chinach: Osocze wyleczonych leczy chorych [online], www.rp.pl [dostęp 2020-03-11] (pol.).
↑ Białko powstrzymujące koronawirusy powstaje w ludzkim organizmie. Szansa na opracowanie leku [online], KopalniaWiedzy.pl [dostęp 2020-03-14] (pol.).
↑ Katrina B.K.B. Mar Katrina B.K.B. i inni, LY6E mediates an evolutionarily conserved enhancement of virus infection by targeting a late entry step, „Nature Communications”, 9 (1), 2018, s. 3603, DOI: 10.1038/s41467-018-06000-y, ISSN 2041-1723, PMID: 30190477, PMCID: PMC6127192 [dostęp 2020-03-14] (ang.).
↑ StephanieS. Pfaender StephanieS. i inni, LY6E impairs coronavirus fusion and confers immune control of viral disease, 7 marca 2020, DOI: 10.1101/2020.03.05.979260 [dostęp 2020-03-14] (ang.).
↑ JinnongJ. Zhang JinnongJ. i inni, Therapeutic and triage strategies for 2019 novel coronavirus disease in fever clinics, „The Lancet Respiratory Medicine”, 8 (3), 2020, e11–e12, DOI: 10.1016/S2213-2600(20)30071-0 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
↑ Coronavirus infection: Prevention and risks [online], Public Health Agency of Canada, Government of Canada, 16 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-28] .
↑ Coronavirus [online], Centers for Disease Control and Prevention, 28 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
↑ Advice for public [online], World Health Organization [dostęp 2020-01-28] (ang.).
↑ Koronawirus – przyczyny, objawy i leczenie choroby z Chin [online], Medme.pl, 22 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-28] .
↑ Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 35. who.int. [dostęp 2020-02-24]. (ang.).
↑ When and how to use masks [online], www.who.int [dostęp 2020-02-26] (ang.).
↑ PAPSylwiaP. Wysocka PAPSylwiaP., Kwarantanna ponad 270 migrantów i załogi statku organizacji pozarządowej we Włoszech [online], portalmorski.pl, 24 lutego 2020 [dostęp 2020-02-26] (pol.).
↑ ^a ^b Hong-YingH.Y. Li Hong-YingH.Y. i inni, A qualitative study of zoonotic risk factors among rural communities in southern China., „International Health”, Oxford University Press, 2020, DOI: 10.1093/inthealth/ihaa001, PMID: 32040190 (ang.).
↑ QuanQ. Liu QuanQ., LiliL. Cao LiliL., Xing-QuanX.Q. Zhu Xing-QuanX.Q., Major emerging and re-emerging zoonoses in China: a matter of global health and socioeconomic development for 1.3 billion., „Int J Infect Dis”, 25, 2014, s. 65–72, DOI: 10.1016/j.ijid.2014.04.003, PMID: 24858904 (ang.).
↑ WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020 [online], www.who.int [dostęp 2020-03-12] (ang.).
↑ Stara, dobra szkoła KGB w roli „odgrzewanego kotleta” czyli amerykańskie pochodzenie koronawirusa [online], cyberdefence.pl, 31 stycznia 2020 .
↑ EUvsDisinfo: Analyses and disinformation cases – Coronavirus [online], EUvsDisinfo [dostęp 2020-03-03] (ang.).
↑ Rosja prowadzi kampanię dezinformacyjną w sprawie koronawirusa [online], polskieradio.pl, 23 lutego 2020 .
↑ US says Russia behind huge coronavirus disinformation campaign [online], dtnext.in, 22 lutego 2020 (ang.).
↑ Millions of tweets peddled conspiracy theories about coronavirus in other countries, an unpublished U.S. report says [online], washingtonpost.com, 29 lutego 2020 (ang.).
↑ Roughly 2 million tweets spread dangerous misinformation and hoaxes about the coronavirus, according to an unpublished State Department report [online], businessinsider.com, 1 marca 2020 (ang.).
↑ Coronavirus: Fake news is spreading fast [online], bbc.com, 26 lutego 2020 (ang.).
↑ Dezinformacja napędza lęk przed koronawirusem. Stoją za nia Rosjanie [online], newsweek.pl, 25 lutego 2020 .
↑ ^a ^b ^c ^d EU Rapid Alert System used amid coronavirus disinformation campaign [online], euroactiv.com, 4 marca 2020 (ang.).
↑ ^a ^b UK Government sets up counter-disinformation unit [online], dailymail.co.uk, 9 marca 2020 .
↑ ^a ^b Coronavirus: Unit set up to counter false claims [online], bbc.co.uk, 9 marca 2020 .
↑ ^a ^b ^c ^d MurrayM. Brewster MurrayM., Send in the trolls: Canada braces for an online disinformation assault on COVID-19 [online], CBC, 14 marca 2020 .

Linki zewnętrzne

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[1] Przed 11 lutego 2020 stosowana była nazwa tymczasowa: wirus 2019-nCoV.

[2] Alexander E.A.E. Gorbalenya Alexander E.A.E., Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group, „bioRxiv”, 2020, DOI: 10.1101/2020.02.07.937862 (ang.).

[3] Charles PatrickCh.P. Davis Charles PatrickCh.P., Medical Definition of Wuhan Coronavirus [online], MedicineNet, 22 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-24] (ang.).

[Zhu&20-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f NaN. Zhu NaN. i inni, A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019, „The New England Journal of Medicine”, 2020, DOI: 10.1056/NEJMoa2001017, PMID: 31978945 (ang.).

[5] New-type coronavirus causes pneumonia in Wuhan: expert [online], Xinhuanet [dostęp 2020-01-23] .

[6] 中国疾病预防控制中心 [online], Chinese Center for Disease Control and Prevention [dostęp 2020-01-23] .

[7] JonJ. Cohen JonJ., DennisD. Normile DennisD., New SARS-like virus in China triggers alarm, „Science”, 367 (6475), 2020, s. 234–235, DOI: 10.1126/science.367.6475.234, PMID: 31949058 (ang.).

[pmid31959587-8] JaneJ. Parry JaneJ., China coronavirus: cases surge as official admits human to human transmission, „The BMJ”, 368, 2020, DOI: 10.1136/bmj.m236, PMID: 31959587 (ang.).

[cdc-9] 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV), Wuhan, China [online], Centers for Disease Control and Prevention, 28 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-29] (ang.).

[10] GraceG. Ren GraceG., Mystery Virus in Wuhan Identified As Novel Coronavirus; Researchers Still Searching For Animal Host [online], Health Policy Watch, 13 stycznia 2020 (ang.).

[11] EwenE. Callaway EwenE., DavidD. Cyranoski DavidD., Why snakes probably aren’t spreading the new China virus, Nature, 23 stycznia 2020, DOI: 10.1038/d41586-020-00180-8 [dostęp 2020-01-29] (ang.).

[:0-12] Informacja dot. przypadków zachorowań na zapalenie płuc wywołane nowym typem koronawirusa 2019-nCoV w Chinach. [online], Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, 22 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-27] .

[:1-13] 新型冠状病毒问答 [online], New South Wales Ministry of Health [dostęp 2020-01-27] (chiń.).

[Hui&20-14] David S.D.S. Hui David S.D.S. i inni, The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, „International Journal of Infectious Diseases”, 91, 2020, s. 264–266, DOI: 10.1016/j.ijid.2020.01.009, PMID: 31953166 (ang.).

[15] Novel Coronavirus (2019-nCoV) [online], World Health Organization [dostęp 2020-01-26] (ang.).

[16] Pochodzenia wirusa... analiza danych, wyniki ciekawe [online], openin.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).

[:7-17] WeilongW. Shang WeilongW. i inni, The outbreak of SARS-CoV-2 pneumonia calls for viral vaccines, „npj Vaccines”, 5 (1), 2020, s. 1–3, DOI: 10.1038/s41541-020-0170-0, ISSN 2059-0105 [dostęp 2020-03-13] (ang.).

[:11-18] txid2697049 - Nucleotide - NCBI [online], www.ncbi.nlm.nih.gov [dostęp 2020-03-13] (ang.).

[19] Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 isolate Wuhan-Hu-1, complete genome [online], 11 lutego 2020 [dostęp 2020-03-13] (ang.).

[:12-20] KrzystofK. Pyrć KrzystofK., Ludzkie koronawirusy [PDF], „Postępy Nauk Medycznych” .

[:13-21] CanrongC. Wu CanrongC. i inni, Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods, „Acta Pharmaceutica Sinica B”, 2020, S2211383520302999, DOI: 10.1016/j.apsb.2020.02.008 [dostęp 2020-03-13] (ang.).

[:14-22] RoujianR. Lu RoujianR. i inni, Genomic characterisation and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding, „The Lancet”, 395 (10224), 2020, s. 565–574, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30251-8 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[23] Coronavirus [online], World Health Organization [dostęp 2020-01-23] (ang.).

[24] Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses including novel coronavirus from Wuhan using data generated by the Shanghai Public Health Clinical Center & School of Public Health, the National Institute for Viral Disease Control and Prevention, the Institute of Pathogen Biology, and the Wuhan Institute of Virology shared via GISAID [online], Nextstrain [dostęp 2020-01-23] (ang.).

[25] Novel 2019 coronavirus genome [online], Virological, 11 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-23] (ang.).

[26] NickyN. Phillips NickyN., SmritiS. Mallapaty SmritiS., DavidD. Cyranoski DavidD., How quickly does the Wuhan virus spread?, „Nature”, 2020, d41586–020–00146-w, DOI: 10.1038/d41586-020-00146-w, ISSN 0028-0836 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[27] Zhangkai J.Z.J. Cheng Zhangkai J.Z.J., JingJ. Shan JingJ., 2019 Novel coronavirus: where we are and what we know, „Infection”, 2020, DOI: 10.1007/s15010-020-01401-y, ISSN 0300-8126 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[:2-28] CDCC. CDC CDCC., Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) - Transmission [online], Centers for Disease Control and Prevention, 4 marca 2020 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[:3-29] RKI - Coronavirus SARS-CoV-2 - Antworten auf häufig gestellte Fragen zum Coronavirus SARS-CoV-2 [online], www.rki.de [dostęp 2020-03-11] .

[30] Beschluss 1/2020 des ABAS vom 19.2.2020 und Begründung zur vorläufigen Einstufung des Virus SARS-CoV-2 in Risikogruppe 3 und Empfehlungen zu nicht gezielten Tätigkeiten (Labordiagnostik) und gezielten Tätigkeiten mit SARS-CoV-2. [pdf] .

[31] Jasper Fuk-WooJ.F.W. Chan Jasper Fuk-WooJ.F.W. i inni, A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster, „The Lancet”, 395 (10223), 2020, s. 514–523, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30154-9 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[32] Michelle L.M.L. Holshue Michelle L.M.L. i inni, First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States, „The New England Journal of Medicine”, 382 (10), 2020, s. 929–936, DOI: 10.1056/NEJMoa2001191, ISSN 0028-4793 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[33] JianhuaJ. Xia JianhuaJ. i inni, Evaluation of coronavirus in tears and conjunctival secretions of patients with SARS‐CoV‐2 infection, „Journal of Medical Virology”, 2020, jmv.25725, DOI: 10.1002/jmv.25725, ISSN 0146-6615 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[34] CharleenCh. Yeo CharleenCh., SanghviS. Kaushal SanghviS., DansonD. Yeo DansonD., Enteric involvement of coronaviruses: is faecal–oral transmission of SARS-CoV-2 possible?, „The Lancet Gastroenterology & Hepatology”, 2020, S2468125320300480, DOI: 10.1016/S2468-1253(20)30048-0 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[35] Sean Wei XiangS.W.X. Ong Sean Wei XiangS.W.X. i inni, Air, Surface Environmental, and Personal Protective Equipment Contamination by Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) From a Symptomatic Patient, „Journal of the American Medical Association”, 2020, DOI: 10.1001/jama.2020.3227, ISSN 0098-7484 [dostęp 2020-03-14] (ang.).

[:4-36] LirongL. Zou LirongL. i inni, SARS-CoV-2 Viral Load in Upper Respiratory Specimens of Infected Patients, „The New England Journal of Medicine”, 2020, NEJMc2001737, DOI: 10.1056/NEJMc2001737, ISSN 0028-4793 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[37] Neuartiges Virus SARS-CoV-2 (bislang 2019-nCoV) durch den ABAS in Risikogruppe 3 eingestuft und Empfehlungen zur Labordiagnostik [online], BAuA: Federal Institute for Occupational Safety and Health .

[38] RomanR. Woelfel RomanR. i inni, Clinical presentation and virological assessment of hospitalized cases of coronavirus disease 2019 in a travel-associated transmission cluster, 8 marca 2020, DOI: 10.1101/2020.03.05.20030502 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[:5-39] B.B. Coutard B.B. i inni, The spike glycoprotein of the new coronavirus 2019-nCoV contains a furin-like cleavage site absent in CoV of the same clade, „Antiviral Research”, 176, 2020, s. 104742, DOI: 10.1016/j.antiviral.2020.104742 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[40] Z. GalenZ.G. Wo Z. GalenZ.G., Sequence Analysis Indicates that 2019-nCoV Virus Contains a Putative Furin Cleavage Site at the Boundary of S1 and S2 Domains of Spike Protein, 18 lutego 2020, DOI: 10.31219/osf.io/nkcrf [dostęp 2020-03-11] .

[41] G.G. Kampf G.G. i inni, Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents, „Journal of Hospital Infection”, 104 (3), 2020, s. 246–251, DOI: 10.1016/j.jhin.2020.01.022 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[42] Wie lang Coronaviren auf Flächen überleben und wie man sie inaktiviert [online], idw-online.de [dostęp 2020-03-11] (niem.).

[43] HuijunH. Chen HuijunH. i inni, Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records, „The Lancet”, 395 (10226), 2020, s. 809–815, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30360-3 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[44] MinM. Wei MinM. i inni, Novel Coronavirus Infection in Hospitalized Infants Under 1 Year of Age in China, „Journal of the American Medical Association”, 2020, DOI: 10.1001/jama.2020.2131, ISSN 0098-7484, PMID: 32058570, PMCID: PMC7042807 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[45] MarcoM. Cascella MarcoM. i inni, Features, Evaluation and Treatment Coronavirus (COVID-19), „StatPearls”, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2020, PMID: 32150360 [dostęp 2020-03-11] .

[46] Myth busters [online], www.who.int [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[47] Detection of low level of COVID-19 virus in pet dog [online], www.info.gov.hk [dostęp 2020-03-11] .

[:6-48] XiaoweiX. Li XiaoweiX. i inni, Molecular immune pathogenesis and diagnosis of COVID-19, „Journal of Pharmaceutical Analysis”, 2020, S2095177920302045, DOI: 10.1016/j.jpha.2020.03.001 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[49] XintianX. Xu XintianX. i inni, Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission, „Science China Life Sciences”, 63 (3), 2020, s. 457–460, DOI: 10.1007/s11427-020-1637-5, ISSN 1674-7305 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[50] PengP. Zhou PengP. i inni, A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin, „Nature”, 579 (7798), 2020, s. 270–273, DOI: 10.1038/s41586-020-2012-7, ISSN 0028-0836 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[51] MichaelM. Letko MichaelM., VincentV. Munster VincentV., Functional assessment of cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including 2019-nCoV, 22 stycznia 2020, DOI: 10.1101/2020.01.22.915660 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[52] MichaelM. Letko MichaelM., AndreaA. Marzi AndreaA., VincentV. Munster VincentV., Functional assessment of cell entry and receptor usage for SARS-CoV-2 and other lineage B betacoronaviruses, „Nature Microbiology”, 2020, DOI: 10.1038/s41564-020-0688-y, ISSN 2058-5276 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[53] NEJM Journal Watch: Summaries of and commentary on original medical and scientific articles from key medical journals [online], www.jwatch.org [dostęp 2020-03-12] .

[54] Lisa E.L.E. Gralinski Lisa E.L.E., Vineet D.V.D. Menachery Vineet D.V.D., Return of the Coronavirus: 2019-nCoV, „Viruses”, 12 (2), 2020, s. 135, DOI: 10.3390/v12020135, ISSN 1999-4915 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[55] DanielD. Wrapp DanielD. i inni, Cryo-EM structure of the 2019-nCoV spike in the prefusion conformation, „Science”, 2020, eabb2507, DOI: 10.1126/science.abb2507, ISSN 0036-8075 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[56] PengP. Zhou PengP. i inni, A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin, „Nature”, 579 (7798), 2020, s. 270–273, DOI: 10.1038/s41586-020-2012-7, ISSN 0028-0836 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[S0092867420302294-57] MarkusM. Hoffmann MarkusM. i inni, SARS-CoV-2 Cell Entry Depends on ACE2 and TMPRSS2 and Is Blocked by a Clinically Proven Protease Inhibitor, „Cell”, 2020, S0092867420302294, DOI: 10.1016/j.cell.2020.02.052 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[58] CharlotteCh. Harrison CharlotteCh., Coronavirus puts drug repurposing on the fast track, „Nature Biotechnology”, 2020, DOI: 10.1038/d41587-020-00003-1 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[59] Thailand MedicalT.M. News Thailand MedicalT.M., Coronavirus Drug Research: German Researchers Identify Japanese Drug, Camostat Mesylate That Could Be Repurposed To Treat Covid-19 - Thailand Medical News [online], Coronavirus Drug Research: German Researchers Identify Japanese Drug, Camostat Mesylate That Could Be Repurposed To Treat Covid-19 - Thailand Medical News [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[:8-60] ChinaXiv.org 中国科学院科技论文预发布平台 [online], www.chinaxiv.org [dostęp 2020-03-12] .

[:9-61] Thailand MedicalT.M. News Thailand MedicalT.M., BREAKING! LatestCoronavirus Research Reveals That The Virus Has Mutated Gene Similar To HIV and Is 1,000 Times More Potent. - Thailand Medical News [online], BREAKING! LatestCoronavirus Research Reveals That The Virus Has Mutated Gene Similar To HIV and Is 1,000 Times More Potent. - Thailand Medical News [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[:10-62] JenniferJ. Harcourt JenniferJ. i inni, Early Release - Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 from Patient with 2019 Novel Coronavirus Disease, United States - Volume 26, Number 6—June 2020 - Emerging Infectious Diseases journal - CDC, DOI: 10.3201/eid2606.200516 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[63] How Furin and ACE2 Interact with the Spike on SARS-CoV-2 [online], Assay Genie [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[64] Koronawirus zakaża skuteczniej niż SARS? Nowe fakty ws. wirusa z Chin [online], www.rmf24.pl [dostęp 2020-03-12] (pol.).

[65] CanrongC. Wu CanrongC. i inni, Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods, „Acta Pharmaceutica Sinica B”, 2020, S2211383520302999, DOI: 10.1016/j.apsb.2020.02.008 [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[WHOraport-66] Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Report – 10 [online], Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-02-01] (ang.).

[67] Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 31. who.int. [dostęp 2020-02-20]. (ang.).

[68] Case of the Index Patient Who Caused Tertiary Transmission of COVID-19 Infection in Korea: the Application of Lopinavir/Ritonavir for the Treatment of COVID-19 Infected Pneumonia Monitored by Quantitative RT-PCR., „Journal of Korean Medical Science”, 35 (6), 2020, e79, DOI: 10.3346/jkms.2020.35.e79, PMID: 32056407, PMCID: PMC7025910 [dostęp 2020-02-23] (ang.).

[69] ZhijianZ. Xu ZhijianZ. i inni, Nelfinavir was predicted to be a potential inhibitor of 2019-nCov main protease by an integrative approach combining homology modelling, molecular docking and binding free energy calculation, „bioRxiv”, 2020, 2020.01.27.921627, DOI: 10.1101/2020.01.27.921627 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[70] Jon CohenJan. 27, 2020, 5:305. :3. Pm 5:305. :3., Can an anti-HIV combination or other existing drugs outwit the new coronavirus?, Science | AAAS, 27 stycznia 2020, DOI: 10.1126/science.abb0659 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[71] XinX. Liu XinX., Xiu-JieX.J. Wang Xiu-JieX.J., Potential inhibitors for 2019-nCoV coronavirus M protease from clinically approved medicines, „bioRxiv”, 2020, 2020.01.29.924100, DOI: 10.1101/2020.01.29.924100 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[72] Catharine I.C.I. Paules Catharine I.C.I., Hilary D.H.D. Marston Hilary D.H.D., Anthony S.A.S. Fauci Anthony S.A.S., Coronavirus Infections—More Than Just the Common Cold, „Journal of the American Medical Association”, 323 (8), 2020, s. 707–708, DOI: 10.1001/jama.2020.0757, ISSN 0098-7484 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[73] 上海药物所和上海科技大学联合发现一批可能对新型肺炎有治疗作用的老药和中药----中国科学院 [online], www.cas.cn [dostęp 2020-03-11] .

[74] Drug meant for Ebola may also work against coronaviruses: Understanding how drugs work is an important step in developing new treatments for COVID-19 [online], ScienceDaily [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[75] Fu-ShengF.S. Wang Fu-ShengF.S., ChaoCh. Zhang ChaoCh., What to do next to control the 2019-nCoV epidemic?, „The Lancet”, 395 (10222), 2020, s. 391–393, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30300-7, ISSN 0140-6736, PMID: 32035533 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[76] YaronY. Steinbuch YaronY., Coronavirus patient in Spain reportedly recovers after being treated with HIV drug [online], New York Post, 5 marca 2020 [dostęp 2020-03-14] (ang.).

[77] ConnorC. Boyd ConnorC., Coronavirus patient 'recovers after being treated with a HIV drug' [online], Mail Online, 5 marca 2020 [dostęp 2020-03-14] .

[78] Wrocław: pacjenci zakażeni koronawirusem będą leczeni lekami m.in. na HIV i malarię | Polska Agencja Prasowa SA [online], www.pap.pl [dostęp 2020-03-14] .

[79] China CDC developing novel coronavirus vaccine - Xinhua | English.news.cn [online], www.xinhuanet.com [dostęp 2020-03-11] .

[80] 马驰, Drugs with potential against coronavirus in human trials - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .

[81] JianjunJ. Gao JianjunJ., ZhenxueZ. Tian ZhenxueZ., XuX. Yang XuX., Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies, „Bioscience Trends”, 2020, DOI: 10.5582/bst.2020.01047, ISSN 1881-7823, PMID: 32074550 [dostęp 2020-03-11] .

[82] 陈子琰, Potential coronavirus drug approved for marketing - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .

[83] 蒋成龙, Progress seen in epidemic fight - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .

[84] Wiener ZeitungW.Z. Online Wiener ZeitungW.Z., Coronavirus: Zaghafte Erfolge bei Medikamentensuche [online], Österreich Politik - Nachrichten - Wiener Zeitung Online [dostęp 2020-03-11] (niem.).

[85] ApothekeA. Adhoc ApothekeA., Malariamittel gegen Coronavirus [online], APOTHEKE ADHOC [dostęp 2020-03-11] (niem.).

[86] Komunikat dla profesjonalistów medycznych | Adamed [online], www.adamed.com [dostęp 2020-03-13] .

[87] Informacja w sprawie druków informacyjnych do produktu Arechin (Chloroquini phosphas), 250 mg, tabletki | Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych [online], www.urpl.gov.pl [dostęp 2020-03-14] .

[88] 陈子琰, Plasma therapy could lead to development of vaccine for novel coronavirus pneumonia - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .

[89] 陈子琰, More plasma needed from recovered coronavirus patients, experts say - Chinadaily.com.cn [online], www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-03-11] .

[90] China develops convalescent plasma therapy for COVID-19 patients- China.org.cn [online], www.china.org.cn [dostęp 2020-03-11] .

[91] Nowy oręż w walce z koronawirusem – osocze wyleczonych pacjentów [online], www.focus.pl [dostęp 2020-03-11] (pol.).

[92] Koronawirus w Chinach: Osocze wyleczonych leczy chorych [online], www.rp.pl [dostęp 2020-03-11] (pol.).

[93] Białko powstrzymujące koronawirusy powstaje w ludzkim organizmie. Szansa na opracowanie leku [online], KopalniaWiedzy.pl [dostęp 2020-03-14] (pol.).

[94] Katrina B.K.B. Mar Katrina B.K.B. i inni, LY6E mediates an evolutionarily conserved enhancement of virus infection by targeting a late entry step, „Nature Communications”, 9 (1), 2018, s. 3603, DOI: 10.1038/s41467-018-06000-y, ISSN 2041-1723, PMID: 30190477, PMCID: PMC6127192 [dostęp 2020-03-14] (ang.).

[95] StephanieS. Pfaender StephanieS. i inni, LY6E impairs coronavirus fusion and confers immune control of viral disease, 7 marca 2020, DOI: 10.1101/2020.03.05.979260 [dostęp 2020-03-14] (ang.).

[96] JinnongJ. Zhang JinnongJ. i inni, Therapeutic and triage strategies for 2019 novel coronavirus disease in fever clinics, „The Lancet Respiratory Medicine”, 8 (3), 2020, e11–e12, DOI: 10.1016/S2213-2600(20)30071-0 [dostęp 2020-03-11] (ang.).

[97] Coronavirus infection: Prevention and risks [online], Public Health Agency of Canada, Government of Canada, 16 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-28] .

[98] Coronavirus [online], Centers for Disease Control and Prevention, 28 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-28] (ang.).

[99] Advice for public [online], World Health Organization [dostęp 2020-01-28] (ang.).

[100] Koronawirus – przyczyny, objawy i leczenie choroby z Chin [online], Medme.pl, 22 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-28] .

[101] Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 35. who.int. [dostęp 2020-02-24]. (ang.).

[102] When and how to use masks [online], www.who.int [dostęp 2020-02-26] (ang.).

[103] PAPSylwiaP. Wysocka PAPSylwiaP., Kwarantanna ponad 270 migrantów i załogi statku organizacji pozarządowej we Włoszech [online], portalmorski.pl, 24 lutego 2020 [dostęp 2020-02-26] (pol.).

[Li&20-104] Hong-YingH.Y. Li Hong-YingH.Y. i inni, A qualitative study of zoonotic risk factors among rural communities in southern China., „International Health”, Oxford University Press, 2020, DOI: 10.1093/inthealth/ihaa001, PMID: 32040190 (ang.).

[Liu&14-105] QuanQ. Liu QuanQ., LiliL. Cao LiliL., Xing-QuanX.Q. Zhu Xing-QuanX.Q., Major emerging and re-emerging zoonoses in China: a matter of global health and socioeconomic development for 1.3 billion., „Int J Infect Dis”, 25, 2014, s. 65–72, DOI: 10.1016/j.ijid.2014.04.003, PMID: 24858904 (ang.).

[106] WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020 [online], www.who.int [dostęp 2020-03-12] (ang.).

[c1-107] Stara, dobra szkoła KGB w roli „odgrzewanego kotleta” czyli amerykańskie pochodzenie koronawirusa [online], cyberdefence.pl, 31 stycznia 2020 .

[c2-108] EUvsDisinfo: Analyses and disinformation cases – Coronavirus [online], EUvsDisinfo [dostęp 2020-03-03] (ang.).

[c3-109] Rosja prowadzi kampanię dezinformacyjną w sprawie koronawirusa [online], polskieradio.pl, 23 lutego 2020 .

[c4-110] US says Russia behind huge coronavirus disinformation campaign [online], dtnext.in, 22 lutego 2020 (ang.).

[c5-111] Millions of tweets peddled conspiracy theories about coronavirus in other countries, an unpublished U.S. report says [online], washingtonpost.com, 29 lutego 2020 (ang.).

[c6-112] Roughly 2 million tweets spread dangerous misinformation and hoaxes about the coronavirus, according to an unpublished State Department report [online], businessinsider.com, 1 marca 2020 (ang.).

[c7-113] Coronavirus: Fake news is spreading fast [online], bbc.com, 26 lutego 2020 (ang.).

[c8-114] Dezinformacja napędza lęk przed koronawirusem. Stoją za nia Rosjanie [online], newsweek.pl, 25 lutego 2020 .

[euk-115] EU Rapid Alert System used amid coronavirus disinformation campaign [online], euroactiv.com, 4 marca 2020 (ang.).

[uk1-116] UK Government sets up counter-disinformation unit [online], dailymail.co.uk, 9 marca 2020 .

[uk2-117] Coronavirus: Unit set up to counter false claims [online], bbc.co.uk, 9 marca 2020 .

[CBC-118] MurrayM. Brewster MurrayM., Send in the trolls: Canada braces for an online disinformation assault on COVID-19 [online], CBC, 14 marca 2020 .

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

[97]

[98]

[99]

@@ Linia 80: / Linia 80: @@
 stycznia 2020 r. Narodowa Komisja Zdrowia Chin ogłosiła, że możliwe jest przekazywanie wirusa z człowieka na człowieka<ref>{{Cytuj |autor = Nicky Phillips, Smriti Mallapaty, David Cyranoski |tytuł = How quickly does the Wuhan virus spread? |czasopismo = Nature |data = 2020-01-21 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0028-0836 |s = d41586–020–00146-w |doi = 10.1038/d41586-020-00146-w |url = http://www.nature.com/articles/d41586-020-00146-w |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Zhangkai J. Cheng, Jing Shan |tytuł = 2019 Novel coronavirus: where we are and what we know |czasopismo = Infection |data = 2020-02-18 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0300-8126 |doi = 10.1007/s15010-020-01401-y |url = http://link.springer.com/10.1007/s15010-020-01401-y |język = en}}</ref>, zwłaszcza gdy dwie osoby są ze sobą w bliskim kontakcie (odległość mniejsza niż 1,8 m<ref name=":2">{{Cytuj |autor = CDC, CDC |tytuł = Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) - Transmission |data = 2020-03-04 |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = Centers for Disease Control and Prevention |url = https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html |język = en}}</ref> lub odległość mniejsza niż 1–2 m<ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = RKI - Coronavirus SARS-CoV-2 - Antworten auf häufig gestellte Fragen zum Coronavirus SARS-CoV-2 |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.rki.de |url = https://www.rki.de/SharedDocs/FAQ/NCOV2019/FAQ_Liste.html}}</ref>). Uważa się, że rozprzestrzenia się on podobnie jak inne patogeny chorób układu oddechowego [[Droga szerzenia się zakażenia|drogą kropelkową]]<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = Beschluss 1/2020 des ABAS vom 19.2.2020 und Begründung zur vorläufigen Einstufung des Virus SARS-CoV-2 in Risikogruppe 3 und Empfehlungen zu nicht gezielten Tätigkeiten (Labordiagnostik) und gezielten Tätigkeiten mit SARS-CoV-2. |data =  |typ nośnika = pdf |url = https://www.baua.de/DE/Aufgaben/Geschaeftsfuehrung-von-Ausschuessen/ABAS/pdf/SARS-CoV-2.pdf}}</ref>. Do tej pory wirus został wykryty w wydzielinie z nosa i gardła, w plwocinie, stolcu, cieczy łzowej i krwi<ref>{{Cytuj |autor = Jasper Fuk-Woo Chan, Shuofeng Yuan, Kin-Hang Kok, Kelvin Kai-Wang To, Hin Chu |tytuł = A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster |czasopismo = The Lancet |data = 2020-02 |data dostępu = 2020-03-11 |wolumin = 395 |numer = 10223 |s = 514–523 |doi = 10.1016/S0140-6736(20)30154-9 |url = https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0140673620301549 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Michelle L. Holshue, Chas DeBolt, Scott Lindquist, Kathy H. Lofy, John Wiesman |tytuł = First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States |czasopismo = New England Journal of Medicine |data = 2020-03-05 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0028-4793 |wolumin = 382 |numer = 10 |s = 929–936 |doi = 10.1056/NEJMoa2001191 |url = http://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa2001191 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jianhua Xia, Jianping Tong, Mengyun Liu, Ye Shen, Dongyu Guo |tytuł = Evaluation of coronavirus in tears and conjunctival secretions of patients with SARS‐CoV‐2 infection |czasopismo = Journal of Medical Virology |data = 2020-02-26 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0146-6615 |s = jmv.25725 |doi = 10.1002/jmv.25725 |url = https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jmv.25725 |język = en}}</ref>.
-Singapurscy naukowcy zalecają traktowanie kału jako zakaźnego w oparciu o wykrycie wirusa w kale oraz zakaźnego wirusa SARS-CoV w ściekach z dwóch chińskich szpitali podczas pandemii SARS 2002/2003. Aby wykluczyć możliwość infekcji [[Droga szerzenia się zakażenia|fekalno-oralnej]] oprócz infekcji [[Droga szerzenia się zakażenia|kropelkowej]] i [[Droga szerzenia się zakażenia|inhalacyjnej]], konieczne są dalsze badania zarówno dróg wydalania wirusa przez pacjenta, jak i potencjalnych zanieczyszczeń środowiskowych<ref>{{Cytuj |autor = Charleen Yeo, Sanghvi Kaushal, Danson Yeo |tytuł = Enteric involvement of coronaviruses: is faecal–oral transmission of SARS-CoV-2 possible? |czasopismo = The Lancet Gastroenterology & Hepatology |data = 2020-02 |data dostępu = 2020-03-11 |s = S2468125320300480 |doi = 10.1016/S2468-1253(20)30048-0 |url = https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2468125320300480 |język = en}}</ref>. W badaniu na niewielkiej grupie osób wykazano, że wysokie miano wirusa na tekstyliach i powierzchniach przedmiotów można wykryć w sypialniach i łazienkach osób zakażonych koronawirusem nawet metodą [[Reakcja łańcuchowa polimerazy|PCR]]. Ograniczeniem badania był brak hodowli wirusów w celu wykazania ich żywotności, zatem zakaźność nie została ostatecznie udowodniona, ale autorzy badania zakładają na podstawie swoich wstępnych wyników, że prawdopodobne jest przeniesienie wirusa przez zakażone przedmioty.
+Singapurscy naukowcy zalecają traktowanie kału jako zakaźnego w oparciu o wykrycie wirusa w kale oraz zakaźnego wirusa SARS-CoV w ściekach z dwóch chińskich szpitali podczas pandemii SARS 2002/2003. Aby wykluczyć możliwość infekcji [[Droga szerzenia się zakażenia|fekalno-oralnej]] oprócz infekcji [[Droga szerzenia się zakażenia|kropelkowej]] i [[Droga szerzenia się zakażenia|inhalacyjnej]], konieczne są dalsze badania zarówno dróg wydalania wirusa przez pacjenta, jak i potencjalnych zanieczyszczeń środowiskowych<ref>{{Cytuj |autor = Charleen Yeo, Sanghvi Kaushal, Danson Yeo |tytuł = Enteric involvement of coronaviruses: is faecal–oral transmission of SARS-CoV-2 possible? |czasopismo = The Lancet Gastroenterology & Hepatology |data = 2020-02 |data dostępu = 2020-03-11 |s = S2468125320300480 |doi = 10.1016/S2468-1253(20)30048-0 |url = https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2468125320300480 |język = en}}</ref>. W badaniu na niewielkiej grupie osób wykazano, że wysokie miano wirusa na tekstyliach i powierzchniach przedmiotów można wykryć w sypialniach i łazienkach osób zakażonych koronawirusem nawet metodą [[Reakcja łańcuchowa polimerazy|PCR]]. Ograniczeniem badania był brak hodowli wirusów w celu wykazania ich żywotności, zatem zakaźność nie została ostatecznie udowodniona, ale autorzy badania zakładają na podstawie swoich wstępnych wyników, że prawdopodobne jest przeniesienie wirusa przez zakażone przedmioty<ref>{{Cytuj |autor = Sean Wei Xiang Ong, Yian Kim Tan, Po Ying Chia, Tau Hong Lee, Oon Tek Ng |tytuł = Air, Surface Environmental, and Personal Protective Equipment Contamination by Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) From a Symptomatic Patient |czasopismo = JAMA |data = 2020-03-04 |data dostępu = 2020-03-14 |issn = 0098-7484 |doi = 10.1001/jama.2020.3227 |url = https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762692 |język = en}}</ref>.
 Na podstawie analiz ilościowych badań [[Reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją|RT-PCR]] nosowej części gardła (''nasopharynx'') chińscy naukowcy wywnioskowali, że wirus, podobnie jak grypa, może być przenoszony również drogą wziewną (powietrzną)<ref name=":4">{{Cytuj |autor = Lirong Zou, Feng Ruan, Mingxing Huang, Lijun Liang, Huitao Huang |tytuł = SARS-CoV-2 Viral Load in Upper Respiratory Specimens of Infected Patients |czasopismo = New England Journal of Medicine |data = 2020-02-19 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0028-4793 |s = NEJMc2001737 |doi = 10.1056/NEJMc2001737 |url = http://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMc2001737 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = Neuartiges Virus SARS-CoV-2 (bislang 2019-nCoV) durch den ABAS in Risikogruppe 3 eingestuft und Empfehlungen zur Labordiagnostik |data =  |opis = BAuA: Federal Institute for Occupational Safety and Health |url = https://www.baua.de/DE/Angebote/Aktuelles/Meldungen/2020/2020-02-19-Coronavirus.htm}}</ref>. U 17 badanych pacjentów z objawami choroby miano wirusa w nosie było wyższe niż w gardle, a występowanie szczególnie w górnych drogach oddechowych odróżnia SARS-CoV-2 od wirusa wywołującego [[SARS]]<ref name=":4" />. Testy pacjentów z obszaru [[Monachium]] nie wykazały wirulencji z próbek kału pomimo wykrycia RNA wirusa. Miano wirusa w nosogardzieli było jednak 1000 razy wyższe niż w znanych wcześniej chorobach wywołanych koronawirusami, takimi jak [[SARS]] i [[Bliskowschodni zespół oddechowy|MERS]]<ref>{{Cytuj |autor = Roman Woelfel, Victor Max Corman, Wolfgang Guggemos, Michael Seilmaier, Sabine Zange |tytuł = Clinical presentation and virological assessment of hospitalized cases of coronavirus disease 2019 in a travel-associated transmission cluster |data = 2020-03-08 |data dostępu = 2020-03-11 |doi = 10.1101/2020.03.05.20030502 |url = http://medrxiv.org/lookup/doi/10.1101/2020.03.05.20030502 |język = en}}</ref>. Dowodzi to, że wirus replikuje się już w górnych drogach oddechowych, chociaż w głębszych obszarach płuc może wchodzić w fuzję z komórkami gospodarza i namnażać się poprzez wiązanie z receptorem błonowym ACE-2 ([[Konwertaza angiotensyny|konwertaza angiotensyny 2]]; kininaza II) dzięki domenie wiążącej receptor (''ang. Receptor Binding Domain'') zakodowanej w białku fuzyjnym S (''ang. Spike'') wirusa SARS-CoV-2. Prowadzi to do założenia, że sam wirus zawiera proteazę furynopodobną, która jest niezbędna na etapie cięcia enzymatycznego (''ang. Cleaving'') w celu wejścia do komórki gospodarza i następnie replikacji w niej<ref name=":5">{{Cytuj |autor = B. Coutard, C. Valle, X. de Lamballerie, B. Canard, N.G. Seidah |tytuł = The spike glycoprotein of the new coronavirus 2019-nCoV contains a furin-like cleavage site absent in CoV of the same clade |czasopismo = Antiviral Research |data = 2020-04 |data dostępu = 2020-03-11 |wolumin = 176 |s = 104742 |doi = 10.1016/j.antiviral.2020.104742 |url = https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0166354220300528 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Z. Galen Wo |tytuł = Sequence Analysis Indicates that 2019-nCoV Virus Contains a Putative Furin Cleavage Site at the Boundary of S1 and S2 Domains of Spike Protein |data = 2020-02-18 |data dostępu = 2020-03-11 |doi = 10.31219/osf.io/nkcrf |url = https://osf.io/nkcrf}}</ref>.
@@ Linia 108: / Linia 108: @@
 Niektóre istniejące środki przeciwwirusowe, które są stosowane na przykład przeciwko [[Bliskowschodni zespół oddechowy|MERS-CoV]] i [[Ludzki wirus niedoboru odporności|HIV]], mogą być skuteczne przy zakażeniu SARS-CoV-2<ref>{{Cytuj |tytuł = Case of the Index Patient Who Caused Tertiary Transmission of COVID-19 Infection in Korea: the Application of Lopinavir/Ritonavir for the Treatment of COVID-19 Infected Pneumonia Monitored by Quantitative RT-PCR. |czasopismo = Journal of Korean Medical Science |data = 2020-02-17 |data dostępu = 2020-02-23 |wolumin = 35 |numer = 6 |s = e79 |doi = 10.3346/jkms.2020.35.e79 |pmid = 32056407 |pmc = PMC7025910 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Zhijian Xu, Cheng Peng, Yulong Shi, Zhengdan Zhu, Kaijie Mu |tytuł = Nelfinavir was predicted to be a potential inhibitor of 2019-nCov main protease by an integrative approach combining homology modelling, molecular docking and binding free energy calculation |czasopismo = bioRxiv |data = 2020-01-28 |data dostępu = 2020-03-11 |s = 2020.01.27.921627 |doi = 10.1101/2020.01.27.921627 |url = https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.27.921627v1 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jon CohenJan. 27, 2020, 5:30 Pm |tytuł = Can an anti-HIV combination or other existing drugs outwit the new coronavirus? |data = 2020-01-27 |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = Science {{!}} AAAS |doi = 10.1126/science.abb0659 |url = https://www.sciencemag.org/news/2020/01/can-anti-hiv-combination-or-other-existing-drugs-outwit-new-coronavirus |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Xin Liu, Xiu-Jie Wang |tytuł = Potential inhibitors for 2019-nCoV coronavirus M protease from clinically approved medicines |czasopismo = bioRxiv |data = 2020-01-29 |data dostępu = 2020-03-11 |s = 2020.01.29.924100 |doi = 10.1101/2020.01.29.924100 |url = https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.29.924100v1 |język = en}}</ref>. Należą do nich inhibitory proteazy, takie jak [[indynawir]], [[sakwinawir]], remdesiwir, [[Lopinawir/rytonawir|lopinawir / rytonawir]] i [[Interferony|interferon beta]]<ref>{{Cytuj |autor = Catharine I. Paules, Hilary D. Marston, Anthony S. Fauci |tytuł = Coronavirus Infections—More Than Just the Common Cold |czasopismo = JAMA |data = 2020-02-25 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0098-7484 |wolumin = 323 |numer = 8 |s = 707–708 |doi = 10.1001/jama.2020.0757 |url = https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2759815 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = 上海药物所和上海科技大学联合发现一批可能对新型肺炎有治疗作用的老药和中药----中国科学院 |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.cas.cn |url = http://www.cas.cn/syky/202001/t20200125_4732909.shtml}}</ref>. Narodowa Komisja Zdrowia ChRL zaleca łączenie inhibitorów proteazy HIV [[Lopinawir/rytonawir|lopinawiru i rytonawiru]] z wziewnym [[Interferony|interferonem alfa]]. W Stanach Zjednoczonych zastosowano, zaliczany do klasy analogów nukleotydów, lek remdesiwir, który został opracowany w leczeniu choroby wirusowej [[Wirus Ebola|Ebola]]. Obecnie trwają próby kliniczne sprawdzające skuteczność tego leku – publikacja wyników spodziewana jest do końca kwietnia 2020 roku<ref>{{Cytuj |tytuł = Drug meant for Ebola may also work against coronaviruses: Understanding how drugs work is an important step in developing new treatments for COVID-19 |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = ScienceDaily |url = https://www.sciencedaily.com/releases/2020/02/200227122123.htm |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Fu-Sheng Wang, Chao Zhang |tytuł = What to do next to control the 2019-nCoV epidemic? |czasopismo = The Lancet |data = 2020-02-08 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 0140-6736 |wolumin = 395 |numer = 10222 |s = 391–393 |doi = 10.1016/S0140-6736(20)30300-7 |pmid = 32035533 |url = https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30300-7/abstract |język = en}}</ref>. Według doniesień mediów, pierwszy pacjent w Hiszpanii zarażony wirusem SARS-CoV-2 po terapii [[Lopinawir/rytonawir|lopinawirem / rytonawirem]] powrócił do pełni zdrowia<ref>{{Cytuj |autor = Yaron Steinbuch |tytuł = Coronavirus patient in Spain reportedly recovers after being treated with HIV drug |data = 2020-03-05 |data dostępu = 2020-03-14 |opublikowany = New York Post |url = https://nypost.com/2020/03/05/coronavirus-patient-in-spain-reportedly-recovers-after-being-treated-with-hiv-drug/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Connor Boyd |tytuł = Coronavirus patient 'recovers after being treated with a HIV drug' |data = 2020-03-05 |data dostępu = 2020-03-14 |opublikowany = Mail Online |url = https://www.dailymail.co.uk/health/article-8077889/Coronavirus-patient-recovers-treated-HIV-drug.html}}</ref>. Jak podała [[Polska Agencja Prasowa]] 13 marca 2020 roku, polscy pacjenci hospitalizowani w [[Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu|Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. J. Gromkowskiego]] we [[Wrocław|Wrocławiu]] będą mieli możliwość leczenia lekami na [[Ludzki wirus niedoboru odporności|HIV]] i [[Malaria|malarię]]. Ze względu na eksperymentalny charakter leczenia, prof. Krzysztof Simon, ordynator szpitala, poinformował, że uzyskał zgodę komisji bioetycznej, a leki będą podawane za zgodą pacjenta<ref>{{Cytuj |tytuł = Wrocław: pacjenci zakażeni koronawirusem będą leczeni lekami m.in. na HIV i malarię {{!}} Polska Agencja Prasowa SA |data dostępu = 2020-03-14 |opublikowany = www.pap.pl |url = https://www.pap.pl/aktualnosci/news,604607,wroclaw-pacjenci-zakazeni-koronawirusem-beda-leczeni-lekami-min-na-hiv-i}}</ref>.
-Chińskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób testuje istniejące metody leczenia zapalenia płuc pod kątem skuteczności w leczeniu zapalenia płuc związanego z SARS-CoV-2<ref>{{Cytuj |tytuł = China CDC developing novel coronavirus vaccine - Xinhua {{!}} English.news.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.xinhuanet.com |url = http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138734908.htm}}</ref>. Oprócz remdesiwiru aktualnie przeprowadzane są w Chinach testy fawipirawiru i [[Chlorochina|chlorochiny]] (leku stosowanego przeciwko malarii) z udziałem ludzi<ref>{{Cytuj |autor = 马驰 |tytuł = Drugs with potential against coronavirus in human trials - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/15/WS5e47bad4a310128217277c96.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jianjun Gao, Zhenxue Tian, Xu Yang |tytuł = Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies |czasopismo = Bioscience Trends |data = 2020-02-19 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 1881-7823 |doi = 10.5582/bst.2020.01047 |pmid = 32074550}}</ref>. Badania kliniczne remdesiwiru odbywają się w Chinach i innych krajach. Fawipirawir – lek przeciwko wirusowi grypy – jest testowany na 70 pacjentach w [[Shenzhen]], a 16 lutego 2020 roku został dopuszczony w Chinach na 5 lat pod nową nazwą Favilavir jako eksperymentalny lek przeciw COVID-19 i natychmiast wdrożony do produkcji<ref>{{Cytuj |autor = 陈子琰 |tytuł = Potential coronavirus drug approved for marketing - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/17/WS5e49efc2a310128217277fa3.html}}</ref>. [[Chlorochina]] została przetestowana na ponad 100 pacjentach w szpitalach w [[Pekin]]ie oraz w prowincji [[Guangdong]] i znajduje się od 20 lutego 2020 roku wraz z umifenowirem (nazwa handlowa Arbidol) – dopuszczonym w Rosji i Chinach lekiem przeciwgrypowym – na liście leków zalecanych<ref>{{Cytuj |autor = 蒋成龙 |tytuł = Progress seen in epidemic fight - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/20/WS5e4d91bba310128217278cc5.html}}</ref>. W eksperymencie klinicznym 27 lutego 2020 roku została potwierdzona skuteczność [[Chlorochina|chlorochiny]]<ref>{{Cytuj |autor = Wiener Zeitung Online |tytuł = Coronavirus: Zaghafte Erfolge bei Medikamentensuche |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = Österreich Politik - Nachrichten - Wiener Zeitung Online |url = https://www.wienerzeitung.at/nachrichten/politik/oesterreich/2052097-Zaghafte-Erfolge-bei-Medikamentensuche-gegen-Coronavirus.html |język = de}}</ref>. Pierwsze wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie BioScienceTrends, gdzie uznano leczenie [[Chlorochina|chlorochiną]] jako "bardziej skuteczne" niż leczenie z użyciem placebo<ref>{{Cytuj |autor = Apotheke Adhoc |tytuł = Malariamittel gegen Coronavirus |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = APOTHEKE ADHOC |url = https://www.apotheke-adhoc.de/nachrichten/detail/coronavirus/malariamittel-gegen-coronavrius-chloroquin-zeigt-gute-wirksamkeit/ |język = de}}</ref>. W Polsce od 13 marca 2020 roku decyzją [[Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych|Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych]] został dopuszczony do leczenia wspomagającego w leczeniu wirusa<ref>{{Cytuj |tytuł = Komunikat dla profesjonalistów medycznych {{!}} Adamed |data dostępu = 2020-03-13 |opublikowany = www.adamed.com |url = https://www.adamed.com/aktualnosci/szczegoly/komunikat-dla-profesjonalistow-medycznych}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Informacja w sprawie druków informacyjnych do produktu Arechin (Chloroquini phosphas), 250 mg, tabletki {{!}} Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych |data dostępu = 2020-03-14 |opublikowany = www.urpl.gov.pl |url = http://www.urpl.gov.pl/pl/informacja-w-sprawie-druk%C3%B3w-informacyjnych-do-produktu-arechin-chloroquini-phosphas-250-mg-tabletki}}</ref>. W Polsce produkuje go firma Adamed pod nazwą Arechin.
+Chińskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób testuje istniejące metody leczenia zapalenia płuc pod kątem skuteczności w leczeniu zapalenia płuc związanego z SARS-CoV-2<ref>{{Cytuj |tytuł = China CDC developing novel coronavirus vaccine - Xinhua {{!}} English.news.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.xinhuanet.com |url = http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138734908.htm}}</ref>. Oprócz remdesiwiru aktualnie przeprowadzane są w Chinach testy fawipirawiru i [[Chlorochina|chlorochiny]] (leku stosowanego przeciwko malarii) z udziałem ludzi<ref>{{Cytuj |autor = 马驰 |tytuł = Drugs with potential against coronavirus in human trials - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/15/WS5e47bad4a310128217277c96.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jianjun Gao, Zhenxue Tian, Xu Yang |tytuł = Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies |czasopismo = Bioscience Trends |data = 2020-02-19 |data dostępu = 2020-03-11 |issn = 1881-7823 |doi = 10.5582/bst.2020.01047 |pmid = 32074550}}</ref>. Badania kliniczne remdesiwiru odbywają się w Chinach i innych krajach. Fawipirawir – lek przeciwko wirusowi grypy – jest testowany na 70 pacjentach w [[Shenzhen]], a 16 lutego 2020 roku został dopuszczony w Chinach na 5 lat pod nową nazwą Favilavir jako eksperymentalny lek przeciw COVID-19 i natychmiast wdrożony do produkcji<ref>{{Cytuj |autor = 陈子琰 |tytuł = Potential coronavirus drug approved for marketing - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/17/WS5e49efc2a310128217277fa3.html}}</ref>. [[Chlorochina]] została przetestowana na ponad 100 pacjentach w szpitalach w [[Pekin]]ie oraz w prowincji [[Guangdong]] i znajduje się od 20 lutego 2020 roku wraz z umifenowirem (nazwa handlowa Arbidol) – dopuszczonym w Rosji i Chinach lekiem przeciwgrypowym – na liście leków zalecanych<ref>{{Cytuj |autor = 蒋成龙 |tytuł = Progress seen in epidemic fight - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/20/WS5e4d91bba310128217278cc5.html}}</ref>. W eksperymencie klinicznym 27 lutego 2020 roku została potwierdzona skuteczność [[Chlorochina|chlorochiny]]<ref>{{Cytuj |autor = Wiener Zeitung Online |tytuł = Coronavirus: Zaghafte Erfolge bei Medikamentensuche |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = Österreich Politik - Nachrichten - Wiener Zeitung Online |url = https://www.wienerzeitung.at/nachrichten/politik/oesterreich/2052097-Zaghafte-Erfolge-bei-Medikamentensuche-gegen-Coronavirus.html |język = de}}</ref>. Pierwsze wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie BioScienceTrends, gdzie uznano leczenie [[Chlorochina|chlorochiną]] jako "bardziej skuteczne" niż leczenie z użyciem placebo<ref>{{Cytuj |autor = Apotheke Adhoc |tytuł = Malariamittel gegen Coronavirus |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = APOTHEKE ADHOC |url = https://www.apotheke-adhoc.de/nachrichten/detail/coronavirus/malariamittel-gegen-coronavrius-chloroquin-zeigt-gute-wirksamkeit/ |język = de}}</ref>. Od 13 marca 2020 roku decyzją [[Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych|Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych]] lek z [[Chlorochina|cholorochiną]] został dopuszczony do leczenia wspomagającego w leczeniu wirusa w Polsce<ref>{{Cytuj |tytuł = Komunikat dla profesjonalistów medycznych {{!}} Adamed |data dostępu = 2020-03-13 |opublikowany = www.adamed.com |url = https://www.adamed.com/aktualnosci/szczegoly/komunikat-dla-profesjonalistow-medycznych}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Informacja w sprawie druków informacyjnych do produktu Arechin (Chloroquini phosphas), 250 mg, tabletki {{!}} Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych |data dostępu = 2020-03-14 |opublikowany = www.urpl.gov.pl |url = http://www.urpl.gov.pl/pl/informacja-w-sprawie-druk%C3%B3w-informacyjnych-do-produktu-arechin-chloroquini-phosphas-250-mg-tabletki}}</ref>. Produkuje go polska firma Adamed pod nazwą Arechin.
 Obiecującą potencjalną terapią ostrych przypadków jest leczenie specjalnie przygotowanym osoczem (plazmą), zawierającym przeciwciała zwalczające CoV-2 pozyskane od osób, które pokonały infekcję wywołaną tym gatunkiem koronawirusa<ref>{{Cytuj |autor = 陈子琰 |tytuł = Plasma therapy could lead to development of vaccine for novel coronavirus pneumonia - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/17/WS5e49e2d0a310128217277ed3.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = 陈子琰 |tytuł = More plasma needed from recovered coronavirus patients, experts say - Chinadaily.com.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.chinadaily.com.cn |url = https://www.chinadaily.com.cn/a/202002/17/WS5e4a554ba310128217278228.html}}</ref>. Skuteczność tego rodzaju immunizacji została ogłoszona przez chiński koncern National Biotec Group<ref>{{Cytuj |tytuł = China develops convalescent plasma therapy for COVID-19 patients- China.org.cn |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.china.org.cn |url = http://www.china.org.cn/china/2020-02/14/content_75704732.htm}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Nowy oręż w walce z koronawirusem – osocze wyleczonych pacjentów |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.focus.pl |url = https://www.focus.pl/artykul/nowy-orez-w-walce-z-koronawirusem-osocze-wyleczonych-pacjentow |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Koronawirus w Chinach: Osocze wyleczonych leczy chorych |data dostępu = 2020-03-11 |opublikowany = www.rp.pl |url = https://www.rp.pl/Medycyna-i-zdrowie/200219661-Koronawirus-w-Chinach-Osocze-wyleczonych-leczy-chorych.html |język = pl}}</ref>.
 Grupa niemieckich naukowców pod przewodnictwem Christiana Drostena przedstawiła w publikacji<ref name="S0092867420302294"/>, że enzym TMPRSS2 (seryna 2), wymagany do rozmnażania wirusa, może być skutecznie hamowany za pomocą leku stosowanego w leczeniu przewlekłego zapalenia trzustki. Lek Camostat jest dopuszczony w Japonii i może zostać poddany bezpośrednio eksperymentom klinicznym.
+Interesujące pod kątem potencjalnego leczenia SARS-CoV-2 są odkrycia naukowców pod przewodnictwem ''Johna Schogginsa'' z University of Texas Southwestern, które następnie zostały podjęte i kontynuowane przez grupę naukowców pod przewodnictwem ''Stephanie Pfaender'' ze Szwajcarii<ref>{{Cytuj |tytuł = Białko powstrzymujące koronawirusy powstaje w ludzkim organizmie. Szansa na opracowanie leku |data dostępu = 2020-03-14 |opublikowany = KopalniaWiedzy.pl |url = https://kopalniawiedzy.pl/koronawirus-SARS-MERS-COVID-19-SARS-CoV-2-epidemia-LY6E-bialko-proteina-grypa,31668 |język = pl}}</ref>. Grupa ''Johna Schogginsa'' odkryła, że ludzkie białko Ly6e zwiększa wirulencję (wnikanie i mnożenie) niektórych wirusów osłonkowych RNA, takich jak [[HIV-1]], wirusa [[Gorączka Zachodniego Nilu|Gorączki Zachodniego Nilu]], wirusa [[Denga|dengi]] czy wirusa [[Wirus Zika|Zika]]. Paradoksalnie, podczas testów na myszach naukowcy zauważyli, że po usunięciu genu Ly6e zwierzęta stały się niezwykle podatne na infekcje różnego rodzaju [[Koronawirusy|koronawirusami]], co sugerowało odwrotny wpływ białka Ly6e na ten rodzaj wirusów<ref>{{Cytuj |autor = Katrina B. Mar, Nicholas R. Rinkenberger, Ian N. Boys, Jennifer L. Eitson, Matthew B. McDougal |tytuł = LY6E mediates an evolutionarily conserved enhancement of virus infection by targeting a late entry step |czasopismo = Nature Communications |data = 2018-12 |data dostępu = 2020-03-14 |issn = 2041-1723 |wolumin = 9 |numer = 1 |s = 3603 |doi = 10.1038/s41467-018-06000-y |pmid = 30190477 |pmc = PMC6127192 |url = http://www.nature.com/articles/s41467-018-06000-y |język = en}}</ref>. Potwierdziły to badania grupy ''Stephanie Phaender'', która wykazała [[in vitro]] oraz [[in vivo]] na myszach, że Ly6e silnie powstrzymuje infekcje wywołane różnymi typami koronawirusów, takimi jak HCoV-229E, [[Bliskowschodni zespół oddechowy|MERS-CoV]], [[SARS|SARS-CoV]] czy SARS-CoV-2, jednocześnie wywołując odwrotny efekt (tj. sprzyjając infekcji) podczas badania wirusów [[Grypa|grypy typu A]], [[Flawiwirusy|flawiwirusów]] i [[HIV-1]]. W szczególności Ly6e powstrzymywała mediowaną przez glikoproteinę S fuzję osłonki wirusa z komórkami gospodarza. Wykazano również, że Ly6e bezpośrednio chroni [[limfocyty B]] i [[Komórka dendrytyczna|komórki dendrytyczne]] przed infekcją CoV u myszy. Podejście terapeutyczne naśladujące mechanizm działania Ly6e może zapewnić pierwszą linię obrony przed infekcjami [[Koronawirusy|koronawirusowymi]]<ref>{{Cytuj |autor = Stephanie Pfaender, Katrina B. Mar, Eleftherios Michailidis, Annika Kratzel, Dagny Hirt |tytuł = LY6E impairs coronavirus fusion and confers immune control of viral disease |data = 2020-03-07 |data dostępu = 2020-03-14 |doi = 10.1101/2020.03.05.979260 |url = http://biorxiv.org/lookup/doi/10.1101/2020.03.05.979260 |język = en}}</ref>.
 W centrum medycznej segregacji w [[Wuhan|Wuha]]<nowiki/>n schemat diagnostyki i leczenia pacjentów z podejrzeniem zakażenia zakłada stosowanie przeciwwirusowego umifenowiru i antybiotykoterapię [[linezolid]]em, nemonoksacyną lub [[Chinolony|fluorochinolonami]]. Leczenie antybiotykami jest uzasadnione oczekiwaniem wtórnego zakażenia bakteryjnego tkanki płucnej uszkodzonej przez infekcję wirusową. Autorzy podkreślają znaczenie rozpoczęcia terapii przed potwierdzeniem diagnozy za pomoca testu [[Reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją|RT-PCR]], na podstawie wyników badań przedmiotowych, laboratoryjnych i diagnostycznych. Pacjenci bez obniżonej liczby limfocytow we krwi, bez wirusowego zapalenia płuc, bez duszności i bez zmniejszenia saturacji krwi tlenem poniżej 93% powinni zostać wypisani do opieki domowej bez badania [[Reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją|RT-PCR]]. Dla tych pacjentów przeznaczona jest doustna [[azytromycyna]] lub [[amoksycylina]]. Pacjenci z zapaleniem płuc o innej niż CoV-2 patogenezie powinni być leczeni systematycznie i, jeśli to możliwe, w warunkach ambulatoryjnych. Kobiety w ciąży i osoby powyżej 65 roku życia powinny być traktowane podczas leczenia hospitalizacyjnego jako grupy szczególnego ryzyka. Autorzy badania uzasadniają swoje podejście przeciążeniem systemu opieki zdrowotnej w [[Wuhan]]. Leczenie jak największej liczby pacjentów w domach wiąże się z ryzykiem, ale jest konieczne w celu równoczesnego leczenia wielu przypadków krytycznych<ref>{{Cytuj |autor = Jinnong Zhang, Luqian Zhou, Yuqiong Yang, Wei Peng, Wenjing Wang |tytuł = Therapeutic and triage strategies for 2019 novel coronavirus disease in fever clinics |czasopismo = The Lancet Respiratory Medicine |data = 2020-03 |data dostępu = 2020-03-11 |wolumin = 8 |numer = 3 |s = e11–e12 |doi = 10.1016/S2213-2600(20)30071-0 |url = https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2213260020300710 |język = en}}</ref>.