Qianzhousaurus: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
paleoekologia |
paleoekologia |
||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
== Paleokologia == |
== Paleokologia == |
||
Pozostałości ''Qianzhousaurus'' znaleziono na północnym wschodzie Chin, na terenie Ganzhou. Spoczywały wśród skał powstałych w [[kreda późna|kredzie późnej]]. Lü i inni wśród znalezisk dokonnaych wcześnije w tamtym miejscu wymieniają liczne [[owiraptorozaury]], a wśród nich ''[[Banji]] long''{{r|Qianzhousaurus}} z rodziny [[owiraptory|owiraptorów]]{{r|Banji}}, ''[[Jiangxisaurus]] ganzhouensis'' z tej samej rodziny{{r|Jiangxisaurus}}, [[zauropody|zauropoda]] ''[[Gannansaurus]] sinesis''{{r|Qianzhousaurus}} z grupy [[Titanosauriformes]]{{r|Gannansaurus}} |
Pozostałości ''Qianzhousaurus'' znaleziono na północnym wschodzie Chin, na terenie Ganzhou. Spoczywały wśród skał powstałych w [[kreda późna|kredzie późnej]]. Lü i inni wśród znalezisk dokonnaych wcześnije w tamtym miejscu wymieniają liczne [[owiraptorozaury]], a wśród nich ''[[Banji]] long''{{r|Qianzhousaurus}} z rodziny [[owiraptory|owiraptorów]]{{r|Banji}}, ''[[Ganzhousaurus]] nankangensis''{{r|Ganzhousaurus}} i ''[[Jiangxisaurus]] ganzhouensis'' z tej samej rodziny{{r|Jiangxisaurus}} oraz bardziej [[klad bazalny|bazalną]] ''[[Nankangia]] jiangxiensis''{{r|Nankangia}}, [[zauropody|zauropoda]] ''[[Gannansaurus]] sinesis''{{r|Qianzhousaurus}} z grupy [[Titanosauriformes]]{{r|Gannansaurus}} |
||
Przy okazji opisu ''A. altai'' Brusatte i inni zwrócili uwagę, że odmienność budowy ciała smukłych, długopyskich tyranozauroidów wskazuje na odmienne strategie pokarmowe{{r|Alioramus_altai}}. |
Przy okazji opisu ''A. altai'' Brusatte i inni zwrócili uwagę, że odmienność budowy ciała smukłych, długopyskich tyranozauroidów wskazuje na odmienne strategie pokarmowe{{r|Alioramus_altai}}. |
||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
<ref name="Banji">{{Cytuj pismo |autor=Xing Xu i Feng-Lu Han |tytuł=A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Upper Cretaceous of China |czasopismo=Vertebrata PalAsiatica |wolumin=48 |wydanie=1 |strony=11–18 |rok=2010 |doi=10.19615/j.cnki.1000-3118.2010.01.002 |url=http://www.ivpp.cas.cn/cbw/gjzdwxb/xbwzxz/201002/t20100202_2739405.html |język=en}}</ref> |
<ref name="Banji">{{Cytuj pismo |autor=Xing Xu i Feng-Lu Han |tytuł=A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Upper Cretaceous of China |czasopismo=Vertebrata PalAsiatica |wolumin=48 |wydanie=1 |strony=11–18 |rok=2010 |doi=10.19615/j.cnki.1000-3118.2010.01.002 |url=http://www.ivpp.cas.cn/cbw/gjzdwxb/xbwzxz/201002/t20100202_2739405.html |język=en}}</ref> |
||
<ref name="Gannansaurus">{{Cytuj | autor = Lü, J. C., Yi, L. P., Zhong, H. & Wei, X. F | tytuł = A new somphospondylan sauropod (Dinosauria, Titanosauriformes) from the Late Cretaceous of Ganzhou, Jiangxi Province of Southern China | url = https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1755-6724.12079 | czasopismo = Acta Geologica Sinica | wolumin = 87 | data = 2013 | s = 678–685 | język = en}}</ref> |
<ref name="Gannansaurus">{{Cytuj | autor = Lü, J. C., Yi, L. P., Zhong, H. & Wei, X. F | tytuł = A new somphospondylan sauropod (Dinosauria, Titanosauriformes) from the Late Cretaceous of Ganzhou, Jiangxi Province of Southern China | url = https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1755-6724.12079 | czasopismo = Acta Geologica Sinica | wolumin = 87 | data = 2013 | s = 678–685 | język = en}}</ref> |
||
<ref name="Ganzhousaurus">{{Cytuj pismo |autor=Shuo Wang, Chengkai Sun, Corwin Sullivan i Xing Xu |tytuł=A new oviraptorid (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of southern China |czasopismo=Zootaxa |wolumin=3640 |wydanie=2 |strony=242–257 |rok=2013 |język=en |doi=10.11646/zootaxa.3640.2.7 |pmid=26000415 }}</ref> |
|||
<ref name="Jiangxisaurus">{{Cytuj pismo | autor = Xuefang Wei, Hanyong Pu, Li Xu, Di Liu i Junchang Lü | rok = 2013 | tytuł = A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of Jiangxi Province, southern China | czasopismo = Acta Geologica Sinica (English Edition) | wolumin = 87 | wydanie = 4 | strony = 899–904 | doi = 10.1111/1755-6724.12098 | url = http://www.geojournals.cn/dzxben/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=201304001&flag=1 | język = en}}</ref> |
<ref name="Jiangxisaurus">{{Cytuj pismo | autor = Xuefang Wei, Hanyong Pu, Li Xu, Di Liu i Junchang Lü | rok = 2013 | tytuł = A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of Jiangxi Province, southern China | czasopismo = Acta Geologica Sinica (English Edition) | wolumin = 87 | wydanie = 4 | strony = 899–904 | doi = 10.1111/1755-6724.12098 | url = http://www.geojournals.cn/dzxben/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=201304001&flag=1 | język = en}}</ref> |
||
<ref name="Nankangia">{{Cytuj pismo |autor=Junchang Lü, Laiping Yi, Hui Zhong i Xuefang Wei |tytuł=A new oviraptorosaur (Dinosauria: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of southern China and its paleoecological implications |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=8(11): e80557 |rok=2013 |doi=10.1371/journal.pone.0080557 |pmid=24312233 |pmc=3842309 |język=en}}</ref> |
|||
<ref name=Brusatte&12>{{Cytuj pismo |autor=Stephen L. Brusatte, Thomas D. Carr, Mark A. Norell |tytuł=The osteology of <em>Alioramus</em>, a gracile and long-snouted tyrannosaurid (Dinosauria, Theropoda) from the late Cretaceous of Mongolia |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=366 |strony=1–197 |rok=2012 |url=http://hdl.handle.net/2246/6162 |doi=10.1206/770.1 |język=en}}</ref> |
<ref name=Brusatte&12>{{Cytuj pismo |autor=Stephen L. Brusatte, Thomas D. Carr, Mark A. Norell |tytuł=The osteology of <em>Alioramus</em>, a gracile and long-snouted tyrannosaurid (Dinosauria, Theropoda) from the late Cretaceous of Mongolia |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=366 |strony=1–197 |rok=2012 |url=http://hdl.handle.net/2246/6162 |doi=10.1206/770.1 |język=en}}</ref> |
||
<ref name=Hutchinson&11>{{Cytuj pismo |autor=John R. Hutchinson, Karl T. Bates, Julia Molnar, Vivian Allen, Peter J. Makovicky |tytuł=A computational analysis of limb and body dimensions in </em>Tyrannosaurus rex<em> with implications for locomotion, ontogeny, and growth |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=6 (10): e26037 |rok=2011 |doi=10.1371/journal.pone.0026037}}</ref> |
<ref name=Hutchinson&11>{{Cytuj pismo |autor=John R. Hutchinson, Karl T. Bates, Julia Molnar, Vivian Allen, Peter J. Makovicky |tytuł=A computational analysis of limb and body dimensions in </em>Tyrannosaurus rex<em> with implications for locomotion, ontogeny, and growth |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=6 (10): e26037 |rok=2011 |doi=10.1371/journal.pone.0026037}}</ref> |
||
Wersja z 19:37, 17 maj 2020
| Qianzhousaurus | |||
| Lü et a;, 2014 | |||
| Okres istnienia: mastrycht | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | celurozaury | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| (bez rangi) | Alioramini | ||
| Rodzaj |
Qianzhousaurus | ||
| Gatunki | |||
| |||
Qianzhousaurus – wymarły rodzaj dinozaura, teropoda z rodziny Tyrannosauridae[1].
Skamieniałości nieznanego wcześniej rodzaju dinozaura odnalezione zostały na południowym wschodzie Chin, w Ganzhou, noszącym w starożytności nazwę Qianzhou, od której to ukuto nazwę rodzajową nowego zwierzęcia. W obrębie rodzaju umieszczono pojedynczy gatunek Qianzhousaurus sinensis. Epitet gatunkowy odwołuje się do Chin, pochodzi z łaciny. Jego szczątki (pozostałości czaszki, kręgów, kośćca kończyny górnej i dolnej) znaleziono pośród skał datowanych na kredę późną. W okolicy znaleziono wcześniej skamieniałości licznych owiraptorozaurów (Banji long, Ganzhousaurus nankangensis, Jiangxisaurus ganzhouensis, Nankangia jiangxiensis) oraz zauropoda Gannansaurus sinesis. Budowa skamieniałości pozwoliła na zaliczenie nowego rodzaju do rodziny Tyrannosauridae, podobnie jak odkrytego wcześniej w Mongolii aliorama. Od innych tyranozaurów szczątki te odróżniały się długim pyskiem. W efekcie badacze zdecydowali się wyróżnić klad Tyrannosauridae o długim pysku, na określenie którego użyli nazwy Alioramini, zaliczając doń wszystkie taksony bliższe alioramowi, niż tyranozaurwi, albertozaurowi bądź proceratozaurowi. Prócz aliorama obejmuje on wyłącznie Qianzhousaurus. Jednak Qianzhousaurus przerasta dwukrotnie swojego krewniaka. O ile stan szczątków nie pozwolił na przeprowadzenie ich badania metodami histologicznymi, które ujawniłyby wiek zwierzęcia, jednak ich duży rozmiar nie wskazuje, by chodziło o osobnika młodocianego. Pozwala to wykluczyć tezę, jakoby wydłużony pysk Alioramini stanowić miał cechę przejściową, pewien etap rozwoju młodego zwierzęcia, zanikający u dorastającego teropoda. Wydłużony pysk utrzymywał się raczej również w dorosłości[1].
Historia
Tyranozauroidy należą na najsławniejszych, wręcz ikonicznych dinozaurów, głównie za sprawą olbrzymich mięsożerców z Ameryki Północnej, takich jak tyranozaur[1], osiągający ponad 6, a może i ponad 9 ton masy ciała[2]. Zwierzę to i pokrewne my Tyrannosauridae prócz wielkich rozmiarów charakteryzowały się głębokimi czaszkami o grubych zębach, poruszanymi silnymi mięśniami zapewniającymi ogromną siłę zgryzu[1]. Cechy te wiązano z ich sukcesem ewolucyjnym[3]. Radziecko-mongolska ekspedycja paleontologiczna na pustynię Gobi na początku lat 70. XX wieku dowiodła, że nie był to jedyny kierunek ewolucji tyranozauroidów. Badacze odnaleźli w Nogoon caw w mongolskim ajmaku bajanchongorskim skamieniałości nieznanego wcześniej dinozaura, którego Kurzanow nazwał alioramem. Jego długość oszacował na 5-6 m[4]. Zwierzę cechowało się smuklejszą sylwetką i proporcjonalnie dłuższą czaszką[5]. W 2009 zespół Steve'a Brusatte opisał kolejny gatunek aliorama[6].
Skamieniałości nieznanego wcześniej rodzaju dinozaura odnalezione zostały na południowym wschodzie Chin, w Ganzhou. Obejmowały on nie tylko świetnie zachowaną czaszkę, ale również dużą część kręgosłupa i pozostałości kończyn. Znalezione w badanym materiale odmienności pozwoliły Lü i współpracownikom w 2014 opisać nowy rodzaj zwierzęcia, Qianzhousaurus[1].
Paleokologia
Pozostałości Qianzhousaurus znaleziono na północnym wschodzie Chin, na terenie Ganzhou. Spoczywały wśród skał powstałych w kredzie późnej. Lü i inni wśród znalezisk dokonnaych wcześnije w tamtym miejscu wymieniają liczne owiraptorozaury, a wśród nich Banji long[1] z rodziny owiraptorów[7], Ganzhousaurus nankangensis[8] i Jiangxisaurus ganzhouensis z tej samej rodziny[9] oraz bardziej bazalną Nankangia jiangxiensis[10], zauropoda Gannansaurus sinesis[1] z grupy Titanosauriformes[11]
Przy okazji opisu A. altai Brusatte i inni zwrócili uwagę, że odmienność budowy ciała smukłych, długopyskich tyranozauroidów wskazuje na odmienne strategie pokarmowe[6].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Junchang Lü, Laiping Yi, Stephen L. Brusatte, Ling Yang, Hua Li i Liu Chen. A new clade of Asian late Cretaceous long-snouted tyrannosaurids. „Nature Communications”. 5, Numer artykułu: 3788, 2014. DOI: 10.1038/ncomms4788. PMID: 24807588. (ang.).
- ↑ John R. Hutchinson, Karl T. Bates, Julia Molnar, Vivian Allen, Peter J. Makovicky. A computational analysis of limb and body dimensions in Tyrannosaurus rex with implications for locomotion, ontogeny, and growth. „PLoS ONE”. 6 (10): e26037, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0026037.
- ↑ Paul C. Sereno i inni, Tyrannosaurid Skeletal Design First Evolved at Small Body Size, „Science”, 326 (5951), 2009, s. 418-422, DOI: 10.1126/science.1177428 (ang.).
- ↑ Sergei M. Kurzanov. [A new carnosaur from the Late Cretaceous of Nogon-Tsav, Mongolia]. „The Joint Soviet-Mongolian Paleontological Expedition Transactions”. 3, s. 93–104, 1976. (ros.).
- ↑ Stephen L. Brusatte, Thomas D. Carr, Mark A. Norell. The osteology of Alioramus, a gracile and long-snouted tyrannosaurid (Dinosauria, Theropoda) from the late Cretaceous of Mongolia. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 366, s. 1–197, 2012. DOI: 10.1206/770.1. (ang.).
- ↑ a b Stephen L. Brusatte, Thomas D. Carr, Gregory M. Erickson, Gabe S. Bever, Mark A. Norell. A long-snouted, multihorned tyrannosaurid from the Late Cretaceous of Mongolia. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 106 (41), s. 17261–17266, 2009. DOI: 10.1073/pnas.0906911106. (ang.).
- ↑ Xing Xu i Feng-Lu Han. A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Upper Cretaceous of China. „Vertebrata PalAsiatica”. 48 (1), s. 11–18, 2010. DOI: 10.19615/j.cnki.1000-3118.2010.01.002. (ang.).
- ↑ Shuo Wang, Chengkai Sun, Corwin Sullivan i Xing Xu. A new oviraptorid (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of southern China. „Zootaxa”. 3640 (2), s. 242–257, 2013. DOI: 10.11646/zootaxa.3640.2.7. PMID: 26000415. (ang.).
- ↑ Xuefang Wei, Hanyong Pu, Li Xu, Di Liu i Junchang Lü. A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of Jiangxi Province, southern China. „Acta Geologica Sinica (English Edition)”. 87 (4), s. 899–904, 2013. DOI: 10.1111/1755-6724.12098. (ang.).
- ↑ Junchang Lü, Laiping Yi, Hui Zhong i Xuefang Wei. A new oviraptorosaur (Dinosauria: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of southern China and its paleoecological implications. „PLoS ONE”. 8(11): e80557, 2013. DOI: 10.1371/journal.pone.0080557. PMID: 24312233. PMCID: PMC3842309. (ang.).
- ↑ Lü i inni, A new somphospondylan sauropod (Dinosauria, Titanosauriformes) from the Late Cretaceous of Ganzhou, Jiangxi Province of Southern China, „Acta Geologica Sinica”, 87, 2013, s. 678–685 (ang.).
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
