Przejdź do zawartości

Cytryniec chiński: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
104 710 edycji
→‎Linki zewnętrzne: usuwam link do strony anonimowej
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
104 710 edycji
infobox
Linia 2: Linia 2:
| nazwa = Cytryniec chiński
| nazwa = Cytryniec chiński
| obrazek = Schisandra_chinensis_2.jpg
| obrazek = Schisandra_chinensis_2.jpg
|systematyka_ref=<ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/ | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2009-05-28 | autor = Stevens P.F. | rok=2001– | język=en}}</ref>
| systematyka_ref = <ref name=ruggiero>{{Cytuj pismo | autor = Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk | tytuł = A Higher Level Classification of All Living Organisms | czasopismo = PLOS ONE | wolumin = 10(6): e0130114 | data = 2015 | url = https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0119248 | doi = 10.1371/journal.pone.0119248}}</ref><ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/amborellalesweb2.htm#Amborellales | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2021-01-24 | autor = Stevens P.F. | rok=2001– | język=en}}</ref>
| domena=[[eukarionty]]
| domena = [[eukarionty]]
| królestwo=[[rośliny]]
| królestwo = [[rośliny]]
| klad1= [[rośliny naczyniowe]]
| podkrólestwo = [[rośliny zielone]]
| klad2= ''[[Euphyllophyta]]''
| nadgromada = [[rośliny telomowe]]
| klad3= [[rośliny nasienne]]
| gromada = [[rośliny naczyniowe]]
| klasa= [[okrytonasienne]]
| podgromada = [[rośliny nasienne]]
| nadklasa = [[okrytonasienne]]
| klasa =''[[Magnoliopsida]]''
| nadrząd = ''Austrobaileyanae''
| rząd = ''[[Austrobaileyales]]''
| rząd = ''[[Austrobaileyales]]''
| rodzina = [[cytryńcowate]]
| rodzina = [[cytryńcowate]]
Linia 15: Linia 18:
| łacina = Schisandra chinensis
| łacina = Schisandra chinensis
| autor = (Turcz.) Baill.
| autor = (Turcz.) Baill.
|cytat=Hist. pl. 1:148. 1868 "Schizandra"
| cytat = Hist. pl. 1:148. 1868 "Schizandra"
| synonim = <center>''Maximowiczia sinensis''</center>
| synonim = ''Maximowiczia sinensis''
| wikispecies = Schisandra chinensis
| wikispecies = Schisandra chinensis
| commons = Category:Schisandra chinensis
| commons = Category:Schisandra chinensis

Wersja z 13:08, 24 sty 2021

Cytryniec chiński
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Austrobaileyanae

Rząd

Austrobaileyales

Rodzina

cytryńcowate

Rodzaj

cytryniec

Gatunek

cytryniec chiński

Nazwa systematyczna
{{{nazwa łacińska}}} (Turcz.) Baill.
Hist. pl. 1:148. 1868 "Schizandra"
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Cytryniec chiński (Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.) – gatunek rośliny z rodziny cytryńcowatych. W stanie naturalnym występuje w górskich lasach i dolinach rzek Dalekiego Wschodu. Głównie w Rosji, Korei, Japonii i Chinach[3][4].

Morfologia

Łodyga
Jest elastyczna i oplata pnie drzew. Dorasta od 8 do 15 m[3][4], o średnicy od 1 do 1,5 cm.
Liście
Ogonkowe, ułożone w pęczkach. Eliptyczne lub odwrotnie jajowate, o długości 10 cm i szerokości 5 cm. Brzeg mają drobnoząbkowany, nasada jest klinowata. Na końcu są zaostrzone, po roztarciu przyjemnie pachną. Dekoracyjne.
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe o średnicy ok. 2 cm, zwisające na długich szypułkach, skupione po od 2 do 5 w kątach liści[5]. Pachnące, o kolorze białym lub kremowym, a w okresie przekwitania różowawym.
Owoce
Kłosowata kiść złożona z od 10 do 40 kulistych, soczystych, szkarłatnoczerwonych jagód o średnicy do 1 cm[4], które zawierają jedno lub dwa nasiona.

Uprawa

Wymagania
Stanowisko ciepłe, słoneczne lub lekko zacienione[6][7]. Roślina powinna być osłonięta od wiatru. Gleba żyzna, wilgotna i przepuszczalna. Cytryniec chiński jest mrozoodporny, wytrzymuje spadki temperatur do -30°C[7].

Biologia i ekologia

Dwupienne pnącze. Kwitnie od maja do czerwca. Rośnie na glebach żyznych, próchnicznych, dostatecznie wilgotnych. Roślina mało wytrzymała na suszę, lubi stanowiska wodne.

Zastosowanie

Owoc cytryńca chińskiego, nazywany owocem o pięciu smakach, stosowany był od tysięcy lat w medycynie starożytności. Używany był do leczenia impotencji u mężczyzn, rzeżączki oraz częstego oddawania moczu. Podawano go w terapiach chorób układu pokarmowego, biegunkach i występowaniu czerwonki. Używano go przy leczeniu astmy, kaszlu, kołatania serca, niedośnienia, stanach przemęczenia, nadmiernego pocenia czy bezsenności[3].

Galeria

  • Cytryniec chiński. Liście
    Cytryniec chiński. Liście
  • Cytryniec chiński. Owoce
    Cytryniec chiński. Owoce
  • Cytryniec chiński
    Cytryniec chiński

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk. A Higher Level Classification of All Living Organisms. „PLOS ONE”. 10(6): e0130114, 2015. DOI: 10.1371/journal.pone.0119248. 
  2. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
  3. ↑ a b c Agnieszka Szopa, Radosław Ekiert, Halina Ekiert, Cytryniec chiński (Schisandra chinensis) – nowy farmakopealny gatunek: badania chemiczne, biologiczna aktywność, znaczenie lecznicze, walory kosmetyczne, metody analityczne oraz badania biotechnologiczne, 2012.
  4. ↑ a b c Agnieszka Szopa, Marta Klimek, Halina Ekiert, Cytryniec chiński (Schisandra chinensis) – znaczenie lecznicze i kosmetyczne, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 2016.
  5. ↑ Katarzyna Karłowicz-Bodalska, Tadeusz Bodalski, Znaczenie surowców roślinnych w leczeniu schorzeń wątroby, „Borgis - Postępy Fitoterapii 3/2007”, 2007, s. 155-167.
  6. ↑ Ewa Trzaskowska, Wykorzystanie roślin w projektowaniu architektonicznym (pnącza, ogrody wertykalne), 2010.
  7. ↑ a b Joanna Sadowska, Cytryniec chiński [online], Poradnik Ogrodniczy [dostęp 2019-02-14].

Bibliografia

  1. Halina Strzelecka (red.), Józef Kowalski (red.): Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13132-2.
  2. Zdzisław Kawecki, Romuald Łojko, Bolesław Pilarek: Mało znane rośliny sadownicze. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2007. ISBN 978-83-7299-512-4.
  3. Czikow P., Łaptiew J., ,,Rośliny lecznicze i bogate w witaminy", Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1988.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cytryniec_chiński&oldid=62128902”