Adam Szczyszczaj
| Data i miejsce urodzenia |
12 maja 1979 |
|---|---|
| Zawód |
aktor |
| Lata aktywności |
od 2000 |
Adam Szczyszczaj (ur. 12 maja 1979 w Rudzie Śląskiej[1]) – polski aktor telewizyjny, filmowy i teatralny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Wychował się w Gliwicach[1], gdzie uczęszczał do klasy o profilu biologiczno-chemicznym[2] II Liceum Ogólnokształcącego im. Walerego Wróblewskiego. Jego matka chciała, by został lekarzem[2]. Jednak po sukcesie w konkursie recytatorskim z fragmentem z trzeciej części „Dziadów” – Widzenie księdza Piotra, ostatecznie zdecydował się zdawać do szkoły teatralnej[2]. Uczęszczał do prywatnej szkoły aktorskiej L'Arte Studio w Krakowie. Potem spędził rok na Wydziale Lalkarskim wrocławskiej filii PWST[3]. W 2005 ukończył studia na PWST w Krakowie[4] i po wakacjach wyjechał do Wrocławia.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Swoje pierwsze kroki na profesjonalnej scenie stawiał w krakowskim Teatrze Bagatela, gdzie w 2000 zagrał mordercę w Makbecie. W latach 2005–2018 był związany z wrocławskim Teatrem Polskim, gdzie między innymi zagrał role: idioty w Woyzecku Georga Büchnera, Larsa w Terrordrom Breslau Tima Staffella, Johannesa w Kuszeniu cichej Weroniki w reż. Krystiana Lupy, Wilka w produkcji Hans, Dora i Wilk, przegranego Zygmunta we Wszystkim Zygmuntom między oczy!!!, Myśliwego Czarny i Widmo w Dziadach w reż. Michała Zadary, Joyce’a w Wycince/Holzfällen Thomasa Bernharda w reż. Krystiana Lupy[5] i Tomasa Meiera w spektaklu Kliniken. Miłość jest zimniejsza niż śmierć Łukasza Twarkowskiego. W 2011 został wyróżniony nagrodą kulturalną wARTo w kategorii „Teatr”, przyznawaną przez „Gazetę Wyborczą Wrocław”[3], za rolę dowódcy radzieckiego batalionu w Szosie Wołokołamskiej w reż. Barbary Wysockiej i jako Kiriłłow w Biesach Fiodora Dostojewskiego w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego[6]. W przedstawieniu Proces Franza Kafki, reżyserowanym przez Krystiana Lupę, zagrał Maxa Broda, szefa kancelarii[4]. Współpracował z Teatrem Bagatela im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Krakowie oraz scenami warszawskimi: Teatrem Wytwórnia i Nowym Teatrem[7].
W 2007 przyjął rolę „Smugi” w dwóch odcinkach serialu kryminalno-sensacyjnego Polsat Fala zbrodni. W horrorze Grzegorza Kuczeriszki Pora mroku (2008) wystąpił w roli Paula u boku Natalii Rybickiej i Pawła Tomaszewskiego. Od 2017 roku wciela się w rolę Macieja Wilka w telenoweli TVP2 Barwy szczęścia, w 2020 roku gra rolę Rajskiego w serialu Super Polsatu pt. Miasto długów, a od 2023 roku gra Jana z Tarnowa w serialu TVP1 Korona królów. Jagiellonowie.
W 2011 został uhonorowany odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[8]. W 2012 twórcy spektaklu Awantura Warszawska. Waszyngton – Moskwa – Londyn w reż. Michała Zadary otrzymali honorowe wyróżnienie na XI Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy. Adam Szczyszczaj grał w tym spektaklu rolę Władysława Raczkiewicza[9].
W 2019 wystąpił jako mąż Marii w koprodukcji Teatru Polskiego w Podziemiu i Teatru Śląskiego w Katowicach – pt. Poskromienie w reż. Moniki Pęcikiewicz, inspirowanej komedią Williama Szekspira Poskromienie złośnicy we wrocławskim Centrum Sztuk Performatywnych Piekarnia[10][11].
Role teatralne[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Tytuł | Autor | Rola | Reżyser | Teatr |
|---|---|---|---|---|---|
| 2000 | Makbet | William Shakespeare | morderca | Waldemar Śmigasiewicz | Teatr „Bagatela” im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego |
| 2004 | Pragmatyści | Stanisław Ignacy Witkiewicz | (rola dyplomowa) | Marcin Wierzchowski | PWST w Krakowie w koprodukcji z Università degli Studi di Siena, laLUT – Centro di Ricerca e Produzione Teatrale w Sienie, Tarhunda Théâtre – Charivari Métamorphose i Théâtre Du Fil w Paryżu |
| 2005 | Zimne dziecko | Marius von Mayenburg | Johann (rola dyplomowa) | Jan Peszek/Arkadiusz Tworus | PWST w Krakowie |
| Woyzeck | Georg Büchner | idiota | Grażyna Kania | Teatr Polski we Wrocławiu | |
| Pustynia | Tankred Dorst | Laperrine / fotograf | Łukasz Witt-Michałowski | ||
| 2006 | Wszystkim Zygmuntom między oczy!!! | Mariusz Sieniewicz | Zygmunt Drzeźniak | Marek Fiedor | |
| Terrordrom Breslau | Tim Staffell | Lars | Wiktor Rubin | ||
| 2007 | Okno na parlament | Ray Cooney | kelner | Wojciech Pokora | |
| Zaśnij teraz w ogniu | Przemysław Wojcieszek | Krzysztof | Przemysław Wojcieszek | ||
| Juliusz Cezar | William Shakespeare | sługa Oktawiusza | Brzyk Remigiusz | ||
| 2008 | Hamlet | Rosencrantz | Monika Pęcikiewicz | ||
| Szepty | Anna Bednarska, Jacek Burban | Jacek Burban | |||
| 2009 | Werter w Nowym Jorku | Tim Staffell | Werter | Bartłomiej Potoczny | Teatr Wytwórnia |
| 60/09 | Lena Frankiewicz | Lena Frankiewicz | |||
| Nirvana | na podstawie Tybetańskiej księgi umarłych | Słoń | Krzysztof Garbaczewski | Teatr Polski we Wrocławiu | |
| Kuszenie cichej Weroniki | Robert Musil | Johannes | Krystian Lupa | ||
| 2010 | Sen nocy letniej | William Shakespeare | Mikołaj Podszewka | Monika Pęcikiewicz | |
| Lila Negr | Aleksandr Wiertinski | Łukasz Twarkowski | IP Group w koprodukcji z Teatrem Polskim we Wrocławiu | ||
| 2011 | Biesy | Fiodor Dostojewski | Kiriłłow | Krzysztof Garbaczewski | Teatr Polski we Wrocławiu |
| Szosa Wołokołamska | Heiner Müller | Barbara Wysocka | |||
| Poczekalnia. 0 | Krystian Lupa | α | Krystian Lupa | ||
| Awantura Warszawska. Waszyngton – Moskwa – Londyn | Władysław Raczkiewicz | Michał Zadara | Muzeum Powstania Warszawskiego | ||
| 2012 | Hans, Dora i Wilk | Michał Borczuch, Aśka Grochulska | Wilk | Michał Borczuch | Teatr Polski we Wrocławiu |
| Czy pan to będzie czytał na stałe? | Michał Kmiecik, Marzena Sadocha | Michał Kmiecik | |||
| Kliniken/miłość jest zimniejsza niż śmierć | na podstawie Kliniki L. Noréna i Traumgruppe Anki Herbut Traumgruppe | Tomas Meier | Lukasz Twarkowski | ||
| Filoktet | Sofokles | Neoptolemos | Barbara Wysocka | ||
| 2013 | Mitologie | Tomasz Jękot | Adam | Paweł Świątek | |
| Zachodnie wybrzeże. Powrót na pustynię | Bernard-Marie Koltès | Mathieu | Michał Borczuch | ||
| Kronos | Witold Gombrowicz | Krzysztof Garbaczewski | |||
| 2014 | Wycinka Holzfällen | Thomas Bernhard | Joyce | Krystian Lupa | |
| Szapocznikow. Stan nieważkości/No gravity | Barbara Wysocka | Barbara Wysocka | Centrala w koprodukcji z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Teatrem Polskim we Wrocławiu | ||
| Dziady | Adam Mickiewicz | Myśliwy Czarny / Widmo | Michał Zadara | Teatr Polski we Wrocławiu | |
| 2015 | Dziadów część III | Jan Sobolewski / Literat I / Pelikan | |||
| 2016 | GRIMM: czarny śnieg | Anka Herbut | Jakub Grimm (haker wyobraźni) / Jaś / Brat | Lukasz Twarkowski | |
| Oni | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Pan Kalikst Bałandaszek | Oskar Sadowski | ||
| 2017 | Proces | Franz Kafka | Max Brod, szef kancelarii | Krystian Lupa | Nowy Teatr w Warszawie w koprodukcji ze STUDIEM teatremgalerią w Warszawie, Teatrem Powszechnym, TR Warszawa i Le Quai – Centre Dramatique National Angers Pays de la Loire |
| 2019 | Poskromienie | Monika Pęcikiewicz | mąż Marii | Monika Pęcikiewicz | Centrum Sztuk Performatywnych Piekarnia we Wrocławiu |
| Królestwo. Pasja według Emmanuela | Emmanuel Carrère | Bartosz Szydłowski | Teatr Łaźnia Nowa | ||
| Kordian | Juliusz Słowacki | Kordian | Jan Englert | Teatr Narodowy (Warszawa) | |
| Jak być kochaną | Kazimierz Brandys | Nieznajomy / Peters | Lena Frankiewicz |
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 2007: Fala zbrodni – „Smuga” (odc. 94, 96)
- 2007: Pora mroku – Paul
- 2017–2023: Barwy szczęścia – Maciej Wilk
- 2017: Twarz – lekarz
- 2019: Młody Piłsudski – zesłaniec Karpowicz (odc. 2)
- 2020: Ojciec Mateusz – Marek Czesiak (odc. 307)
- 2020: Miasto długów – Rajski
- 2021: Na Wspólnej – reżyser
- 2022–2023: Korona królów. Jagiellonowie – Jan z Tarnowa
- 2023: Horror story – członek komisji
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b „Nasze Miasto”, Małgorzata Matuszewska (2013-02-08), Wrocławianie z pasją: Adam Szczyszczaj – „Przestrzeń otwiera mnie dla rozwoju”
- ↑ a b c Agnieszka Czajkowska (2015-03-19): Adam Szczyszczaj: trudna miłość do Wrocławia. Wrocław.pl. [dostęp 2018-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-06)].
- ↑ a b Adam Szczyszczaj: spełnienie aktorskich marzeń. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2018-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-13)].
- ↑ a b Witamy w naszym gronie aktora Adama Szczyszczaja. Kama Film Actors. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-27)]. (pol.).
- ↑ Adam Szczyszczaj. Teatr Polski we Wrocławiu. [dostęp 2018-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-13)].
- ↑ WARTO słuchać Micromusic!. Radio Wrocław. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-11)]. (pol.).
- ↑ Adam Szczyszczaj, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2019-09-04].
- ↑ Aktorzy Teatru Narodowego: Adam Szczyszczaj. Teatr Narodowy. [dostęp 2019-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-04)]. (pol.).
- ↑ Wyróżnienie dla Adama Szczyszczaja. Teatr Polski we Wrocławiu. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-27)]. (pol.).
- ↑ Rajstopy narzędziem opresji („Poskromienie”). MieszamWKulturze.pl. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-27)]. (pol.).
- ↑ Dawid Dudko (2019-05-09): „Poskromienie” w Teatrze Polskim w Podziemiu: czy już umarliśmy?. Onet.pl. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-27)]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Adam Szczyszczaj w bazie IMDb (ang.)
- Adam Szczyszczaj w bazie filmpolski.pl
- Adam Szczyszczaj w bazie Filmweb