Budziska (województwo śląskie)
50°12′09″N 18°16′36″E/50,202500 18,276667| wieś | |
 Ulica Szkolna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
716[2] |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
47-420[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SRC |
| SIMC |
0215657 |
Położenie na mapie gminy Kuźnia Raciborska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu raciborskiego  | |
| 50°12′09″N 18°16′36″E/50,202500 18,276667[1]
| |
Budziska (niem. Bachweiler) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Kuźnia Raciborska. Wieś znajduje się dwa kilometry od granicy województw śląskiego i opolskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Budziska leżą w dolinie Odry, nad jej prawym dopływem Rudą. Miejscowość znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich utworzonego w 1993 roku. Wieś wchodzi również w skład Kotliny Raciborskiej[4].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod obecnie używaną, polską nazwą Budziska oraz nazwą skróconą Budzisk[5]. Topograficzny słownik Prus z 1835 roku notuje wieś pod polską nazwą Budziska, a także Budzisk[6].
Pierwszymi mieszkańcami wsi byli „węglorze” specjalizujący się w wypalaniu węgla drzewnego w mielarzach. Osadnicy mieszkali w niewielkich domkach zwanymi budami, składających się tylko z jednego pomieszczeniach i stąd wzięła się nazwa miejscowości[7].
Historia wsi[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona prawdopodobnie w pierwszej połowie XVII wieku. Jej powstanie związane jest z rozwojem hutnictwa żelaza w Kuźni Raciborskiej oraz koniecznością dostarczenia dużej ilości węgla drzewnego dla produkcji hutniczej[8].
Od początku istnienia wsi Budziska przeważającą liczbę mieszkańców stanowili Polacy. Spis ludności z 1910 roku wykazał, iż w Budziskach mieszkało jedynie trzech obywateli niemieckich[7].
W okresie międzywojennym Budziska były nazywane „twierdzą polskości”. Prawie wszyscy mieszkańcy wsi (96%) opowiedzieli się w Plebiscycie za przynależnością Śląska do Polski. W prywatnych budynkach czynne były polskie przedszkole, biblioteka i świetlica[8]. W latach 1923–1933 we wsi działała też polska szkoła mniejszościowa[7] (obecnie Społeczna Szkoła Podstawowa w Budziskach).
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Ulica Szkolna -
Główne skrzyżowanie -
Kapliczka -
Wjazd od strony Rudy
,_sm%C3%AD%C5%A1en%C3%A9_zbo%C5%BE%C3%AD.jpg)
,_kapli%C4%8Dka_II.jpg)
,_domy.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12784
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 106 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Położenie. budziska.tox.pl. [dostęp 2020-02-15].
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 81.
- ↑ Muller 1835 ↓, s. 474.
- ↑ a b c Historia wsi. budziska.tox.pl. [dostęp 2020-02-15].
- ↑ a b Historia. kuzniaraciborska.pl. [dostęp 2020-02-15].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
- J.C. Muller: Bollständiges geographisch-statistisch-topographisches Wörterbuch des preußischen Staates Erster band A-E. Erfurt: J.E. Muller Buchhandlung, 1835.
