Enej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Enej
Ilustracja
Zespół Enej w 2023 roku
Rok założenia

2002

Pochodzenie

 Polska, Olsztyn

Gatunek

muzyka alternatywna[1][2][3], rock[3], ska, folk, punk rock, folk rock, punky reggae

Powiązania

Witold „Donatan” Czamara
Joanna „Cleo” Klepko, happysad, Afromental, Kozak System, Farben Lehre

Skład
Piotr „Lolek” Sołoducha – śpiew, akordeon
Mirosław „Mynio” Ortyński – gitara basowa, śpiew
Paweł „Bolek” Sołoducha – instrumenty perkusyjne
Piotr „Pancur” Pankowski – gitara elektryczna, gitara akustyczna
Jakub „Czaplay” Czaplejewicz – puzon
Łukasz „Długi” Przyborowski – trąbka
Damian „Pinki” Pińkowski – saksofon, klarnet
Kornel Kondrak – perkusja
Byli członkowie
Jacek „Jaca” Grygorowicz – gitara elektryczna i akustyczna
Grzegorz „Łapa” Łapiński – saksofon, klarnet
Marcin Mach – gitara elektryczna
Maciej Chabowski – klarnet
Bartłomiej Bąk – trąbka
Bartosz Zieliński – perkusja
Piotr Żarnoch – puzon
Michał Kowalski – instrumenty klawiszowe
Aleksander Ostrowski – śpiew, bębny
Wojciech Morelowski – trąbka
Strona internetowa

Enejpolsko-ukraiński zespół muzyczny wykonujący muzykę z pogranicza folku, rocka, ska, punku i szeroko pojętej alternatywy ukraińskiej, założony w 2002 roku w Olsztynie, przez braci Piotra i Pawła Sołoduchów oraz ich przyjaciela Łukasza Kojrysa, pełniącego funkcję menadżera zespołu. Enej, ze względu na korzenie części składu zespołu, czerpie inspiracje z kultury ukraińskiej[4]. Nazwa zespołu, budząca początkowo kontrowersje[5], pochodzi od imienia Eneja – głównego bohatera Eneidy Iwana Kotlarewskiego – ukraińskiej trawestacji utworu Wergiliusza[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki[edytuj | edytuj kod]

Enej powstał w 2002 w Olsztynie[7]. Początkowe fascynacje zespołu związane były z kulturą ukraińską. Wynikało to z faktu, że część członków ma ukraińskie korzenie[4]. Z zainteresowaniem kulturą ukraińską związana jest nazwa zespołu, która pochodzi od imienia głównego bohatera poematu Iwana Kotlarewskiego Eneida, Eneja, wesołego kozaka podróżującego po świecie, którego losy są podobne do losów Eneasza[8]. Właściwą działalność zespół rozpoczął w 2005. Od tego czasu zaczęła się intensywna praca nad stylistyką, czemu służyło poszukiwanie nowych instrumentów i nowego brzmienia[9].

W 2006 Enej z powodzeniem wziął udział w konkursie festiwalu Union of Rock Węgorzewo 2006. Występ został zauważony i doceniony przez dziennikarzy, którzy swoje uznanie wyrazili nagrodą przyznaną dla olsztyńskiej formacji[10]. W tym samym roku zespół dwukrotnie otrzymał nagrodę publiczności na festiwalu Fiesta Borealis w Olecku[11] oraz na festiwalu Kierunek Olsztyn[12].

2007–2008: Ulice[edytuj | edytuj kod]

W 2007 Enej nagrał oficjalny hymn juwenaliów olsztyńskich Kortowiady[13] do słów Bartłomieja Kroma, ówczesnego członka prezydium Rady Uczelnianej Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W tym, na zaproszenie Mariusza Kwasa (wiceprezesa Stowarzyszenia Kulturalno-Artystycznego „Kierunek Olsztyn” w Olsztynie) zespół był gospodarzem drugiej edycji Festiwalu Rockowego „Kierunek Olsztyn” zorganizowanej w Olsztynie w dniach 27–28 lipca 2007[14]. 20 października 2008 ukazał się utwór „Ulice” promujący debiutancki album o tej samej nazwie[15].

17 listopada 2008 zespół wydał swoją debiutancką płytę zatytułowaną Ulice, której wydawcą jest Polskie Radio Olsztyn oraz Lou & Rocked Boys[15]. 10 marca 2009 Enej wydał drugi utwór „Komu”[16].

2010–2011: Folkorabel i Must Be the Music. Tylko muzyka[edytuj | edytuj kod]

W 2010 zespół dostał się do półfinałowej grupy na koncert festiwalu Przystanek Woodstock[17]. 12 listopada tego samego roku ukazała się druga płyta formacji zatytułowana Folkorabel, która uzyskała status złotej płyty[18]. Nagranie materiału na płytę sfinansowała zaprzyjaźniona od 2006 z zespołem Fundacja Inicjatyw Społecznych z Olsztyna, pisząc wniosek o dotację i uzyskując na ten cel dofinansowanie z Urzędu Miasta Olsztyna w ramach projektu „Olsztyńska Machina Twórczości”.

W 2011 zespół wystąpił w programie Must Be the Music. Tylko muzyka i dostał się do finału, w którym zajął pierwsze miejsce, pokonawszy Conrada Yaneza oraz Tomasza Dolskiego[19]. Utwór „Radio Hello” zyskał dużą popularność zarówno w polskich, jak i w ukraińskich rozgłośniach radiowych[20]. Z kolei 30 czerwca zespół wystąpił na Heineken Open’er Music Festival[21].

2012–2014: Folkhorod[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2012 formacja wydała kolejny singel – „Skrzydlate ręce”, który podbił wiele list przebojów. Dzięki temu utworowi zdobyli wiele prestiżowych nagród na festiwalach i galach muzycznych, tj. „Superpremiery” oraz Eska Music Awards 2012 („Piosenka roku”)[22], piosenka została okrzyknięta „Przebojem roku” według Radia Zet[23]. 18 października odbyła się premiera singla „Tak smakuje życie”, który również okazał się wielkim hitem. 16 listopada 2012 został wydany przez wytwórnię płytową Lou Rocked Boys trzeci album studyjny grupy zatytułowany Folkhorod, który uzyskał status platynowej płyty[24].

3 lutego 2013 na antenie radia RMF FM odbyła się premiera trzeciego singla z albumu – „Lili[25]. Latem tego samego roku Enej wystąpił na licznych festiwalach. Na TOPtrendy 2013 zespół wygrał konkurs „Największe Przeboje Roku 2012” z piosenką „Tak smakuje życie”, tym samym pokonując m.in. Ewelinę Lisowską, Julę oraz Rafała Brzozowskiego[26]. 15 czerwca Enej wystąpił na 50. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w konkursie Superjedynki, gdzie wygrali tytuł – „Superprzebój” z piosenką „Skrzydlate ręce”, ponadto zajęli II miejsce w kategorii „Superzespół”, przegrywając tylko z formacją Pectus[27].

1 sierpnia rozpoczął się Przystanek Woodstock, na którym formacja zagrała po raz trzeci w swojej karierze[28]. 3 sierpnia odbyła się gala wręczenia nagród Eska Music Awards 2013. Enej zdobył statuetkę w kategorii „Najlepszy zespół”, ponadto był również nominowany w kategorii „Najlepsza piosenka” – „Tak smakuje życie” oraz „Najlepsza płyta” – Folkhorod[29]. 24 sierpnia 2013 w sopockiej Operze Leśnej podczas Konkursu – Sopot Festival 2013 zespół rozpoczął koncert – „5 lat z Muzodajnią. Największe Przeboje Lata”, grając swój minirecital[30]. Podczas koncertu Lata Zet i Dwójki 25 sierpnia 2013 w Uniejowie, grupa wykonała utwory „Symetryczno-liryczna” oraz „Skrzydlate ręce”, dzięki któremu zdobyła nagrodę za najlepszy występ[31][32].

29 listopada 2013 Grzegorz Łapiński na portalu Facebook poinformował o zakończeniu swojej współpracy z zespołem. Zastąpił go Damian Pińkowski. 22 stycznia 2014 wytwórnia Lou&Rocked Boys opublikowała w serwisie Youtube utwór „Brat za brata”, będący owocem współpracy Enej z zespołami Kozak System i Maleo Reggae Rockers, powstały w celu pokazania „solidarności z walczącym o wolność i demokrację społeczeństwem ukraińskim”, zgromadzonym na Placu Niepodległości w Kijowie. Jest to polska wersja powstałej w 2012 piosenki zespołu Kozak System, a autorami nowego tekstu są Enej i Maleo Reggae Rockers.

Od 2015: Paparanoja[edytuj | edytuj kod]

W lipcu zespół nagrał razem z Donatanem i Cleo utwór „Brać”, który promował album studyjny duetu zatytułowany Hiper/Chimera[33]. 9 listopada 2014 w programie Must Be the Music. Tylko muzyka odbyła się premiera nowego singla „Zbudujemy dom”, który zapowiadał nową płytę Enej. Album zatytułowany Paparanoja ukazał się w lutym 2015. Promującym utworem była piosenka „Nie chcę spać”, która została przyjęta z wielkim entuzjazmem. 1 czerwca ukazał się kolejny singel promujący krążek – „Kamień z napisem Love”. 27 października, po przekroczeniu trzech milionów wyświetleń teledysku do piosenki, zespół wydał nowy singel – „Dzisiaj będę ja”. 6 listopada 2017 ukazał się kolejny singiel zespołu, „Zagubiony”. W 2018 zespół koncertował podczas 25 Rzeszowskich Juwenaliów. 2 stycznia 2019 gitarzysta Jacek „Jaca” Grygorowicz poinformował o odejściu z grupy. Zastąpił go gitarzysta Piotr „Pancur” Pankowski. 10 stycznia 2019 formacja wydała nowy utwór „Idealny sen”.

Muzycy[edytuj | edytuj kod]

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

Albumy studyjne[edytuj | edytuj kod]

Rok Album Pozycja na liście Certyfikat
POL
2008 Ulice
  • Data: 17 listopada 2008[2]
  • Wydawca: Lou & Rocked Boys[34]
21[35]
2010 Folkorabel
  • Data: 15 listopada 2010[36]
  • Wydawca: Lou & Rocked Boys
15[37]
  • POL: złota płyta[38]
2012 Folkhorod
  • Data: 16 listopada 2012[39]
  • Wydawca: Lou & Rocked Boys
2[40]
  • POL: 3× platynowa płyta[41]
2015 Paparanoja
  • Data: 12 lutego 2015[42]
  • Wydawca: Lou & Rocked Boys
1[35]
  • POL: platynowa płyta[43]
2018 Kolędy pod wspólnym niebem 8[45]
2020 A skiela wy?
  • Data: 26 czerwca 2020[46]
  • Wydawca: My Music
9[47]
2022 Kolędy z pierwszą gwiazdą
  • Data: 2 grudnia 2022[48]
  • Wydawca: My Music
23[49]
2024 Vesna 6[51]

Albumy kompilacyjne[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Pozycja na liście
POL
2021 Idealny sen
  • Data: 7 maja 2021
  • Wydawca: My Music
11[52]

Albumy koncertowe[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł
2011 Enej – Przystanek Woodstock 2011
  • Data: 6 grudnia 2011[53]
  • Wydawca: Złoty Melon[54]

Single[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Pozycja na liście Certyfikat Album
POL
[55]
RMF
[56]
Eska
[57]
Maxxx
[58]
PiK
[59]
WiR
[60]
Zet
[61]
PRO
[62]
SLiP
[63]
2011 Radio Hello 1 1 1 1 1 1 1 1 Folkorabel
2012 Skrzydlate ręce[64] 1 1 1 1 1 1 1 10 Folkhorod
Tak smakuje życie[65] 1 1 1 2 1 1 2 43
2013 Lili 1 1 1 3 1 2 2 2 18
Symetryczno-liryczna 3 1 1 3 1 1 1 2 5
2014 Zbudujemy dom 3 1 1 7 13 2 7 27 Paparanoja
2015 Nie chcę spać 12 1 12 11 9 8 26
Kamień z napisem Love 7 1 4 2 8 10
  • POL: platynowa płyta[66]
Dzisiaj będę ja 41 28 44
2016 Może będzie lepiej 16 1 21 42
2017 Zagubiony 13 1 12 13
  • POL: platynowa płyta[66]
Idealny sen
2019 Idealny sen 15 3 9 27 5 9 36
2020 Ostatni raz 2 1 22 15 4 11 37
  • POL: złota płyta[67]
„Kare konie”
(oraz Zazula)
A skiela wy?
„A u Jawora”
„W moim ogródeczku”
Grozi nam cud 19 3 27 8 Idealny sen
Tryumfy Króla Niebieskiego Kolędy z pierwszą gwiazdą
2021 „Samoloty” 49 Idealny sen
„Biegnę”
(oraz Matheo)
„Bracia patrzcie jeno” Kolędy z pierwszą gwiazdą
2022 „Noce i dnie” 27
„Jedna z chwil” 58 Kolędy z pierwszą gwiazdą
2023 „Magnes” Vesna
„Nowy moment”
2024 „Neony”
„Światy dwa”
Gościnnie
2014 Brać
(Donatan oraz Cleo, gościnnie: Enej)
3 1 15 9 5 14 Hiper/Chimera
2019 Wolę ciebie wolność
(Donatan oraz RL9, gościnnie: Enej)
10 1 14 5 31 Stamina

Inne notowane utwory[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Pozycja na liście Album
PiK
[59]
PRO
[62]
SLiP
[63]
2008 „Ulice” 5 10 Ulice
2009 „Komu” 7 1
2011 „Państwo B” 1 Folkorabel
„Pan Babilon” 1
„Rahela” 30
„–” pozycja nie była notowana.

Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]

Rok Nagroda Kategoria Rezultat
2006 Union of Rock Węgorzewo 2006 Nagroda dziennikarzy Wygrana
Festiwal Fiesta Borealis Nagroda publiczności Wygrana
Festiwal Kierunek Olsztyn Nagroda publiczności Wygrana
2011 Must Be the Music. Tylko muzyka I edycja Wygrana[68]
Przystanek Woodstock Złoty Bączek Wygrana[69]
Plebiscyt RMF FM Przebój Lata 2011 – Radio Hello Wygrana[70]
Przebój Roku 2011 – Radio Hello V miejsce[71]
2012 Wiktory 2011 Największe Odkrycie Telewizyjne Nominacja[72]
TOPtrendy 2012 Przebój Wiosny 2012 Poplisty RMF FM – Skrzydlate ręce Wygrana
Superjedynki 2012 Superpremiery – Skrzydlate ręce Wygrana[73]
Internetowa SuperPremiera iTVP-HD i Onet – Skrzydlate ręce Wygrana[73]
Eska Music Awards 2012 Zespół roku Wygrana[22]
Piosenka roku – Skrzydlate ręce Wygrana[22]
Plebiscyt RMF FM Przebój Lata 2012 – Skrzydlate ręce Wygrana[74]
Przebój Roku 2012 – Skrzydlate ręce II miejsce[75]
Przebój Roku 2012 – Tak smakuje życie V miejsce[75]
Plebiscyt Radia Zet Przebój Roku 2012 – Skrzydlate ręce Wygrana[23]
Przebój Roku 2012 – Tak smakuje życie X miejsce[76]
2013 TOPtrendy 2013 Największe Przeboje Roku 2012 – Tak smakuje życie Wygrana[26]
Superjedynki 2013 Superprzebój – Skrzydlate ręce Wygrana[77]
Superzespół II miejsce[78]
Eska Music Awards 2013 Najlepszy zespół Wygrana[79]
Najlepszy hit – Tak smakuje życie Nominacja[79]
Najlepszy album – Folkhorod Nominacja[79]
Lato Zet i Dwójki 2013 Najlepszy występ – Skrzydlate ręce Wygrana[31]
Plebiscyt RMF FM Przebój Lata 2013 – Symetryczno-liryczna Wygrana[80]
Przebój Roku 2013 – Symetryczno-liryczna II miejsce[81]
Przebój Roku 2013 – Lili XXX miejsce[81]
Plebiscyt Radia Zet Zespół Roku 2013 Wygrana[82]
Przebój Roku 2013 – Symetryczno-liryczna II miejsce[82]
2014 TOPtrendy 2014 Najlepiej sprzedająca się płyta 2013 roku – Folkhorod II miejsce[83]
Plebiscyt RMF FM Przebój Roku 2014 – Zbudujemy dom VI miejsce[84]
2015 Artysta 25-lecia IX miejsce[85]
2016 Eska Music Awards 2016 Najlepszy zespół Nominacja[86]

Kontrowersje wokół nazwy zespołu[edytuj | edytuj kod]

W lipcu 2013 pojawiły się pogłoski dotyczące nazwy zespołu, jakoby nawiązywała do pseudonimu pułkownika Ukraińskiej Powstańczej Armii, Petra Olijnyka, który w 1943 kierował mordami ludności polskiej na Wołyniu i według wspomnień świadków był znany z bezwzględności i okrucieństwa. Zespół natychmiastowo wystosował odpowiednie oświadczenie, w którym zaprzeczył doniesieniom, potwierdzając jednocześnie, że nazwa formacji pochodzi od imienia głównego bohatera Eneidy Iwana Kotlarewskiego[87].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Enej. muzyka.interia.pl. [dostęp 2013-02-26]. (pol.).
  2. a b Enej – „Ulice” [online], Onet.pl [dostęp 2011-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-03] (pol.).
  3. a b Enej [online], Wirtualna Polska [dostęp 2013-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-26] (pol.).
  4. a b Aleksandra Kołosowska, „Mamy drugą ośmioosobową rodzinę” – wywiad z zespołem Enej [online], StacjaKultura.pl, 30 września 2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-11-13] (pol.).
  5. Fake News: Czy nazwa zespołu Enej to hołd dla pułkownika UPA, jednego ze sprawców mordów na Wołyniu? [online], fakehunter.pap.pl [dostęp 2023-03-13].
  6. Natalia Podgórska: Jednym słowem: Enej!. muzyka.gery.pl. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-10)]. (pol.).
  7. Grupa Enej zwyciężyła w show „Must Be The Music. Tylko muzyka” [online], onet.pl, 7 maja 2011 [dostęp 2011-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-22] (pol.).
  8. Historia zespołu Enej. [dostęp 2014-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)].
  9. Karolina Baca-Pogorzelska: Enej – ukraiński Odys. rp.pl. [dostęp 2011-04-06]. (pol.).
  10. Jedynka: ENEJ: sukces nas nie zmienił. polskieradio.pl. [dostęp 2011-06-10]. (pol.).
  11. Fiesta Borealis – Święto Młodej Muzyki na Północy Olecko 2006. leksykonkultury.ceik.eu. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
  12. Zespoły – Enej [online], TopClub.pl, 14 sierpnia 2010 [zarchiwizowane z adresu 2011-05-11] (pol.).
  13. Kinga: Studenci łączmy się! Imprezę czas zacząć!, czyli JUWENALIA 2012. [w:] Juwenalia [on-line]. studentswatch.pl. [dostęp 2012-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-06)]. (pol.).
  14. Redakcja działu Rock: Kierunek Olsztyn 2007. independent.pl. [dostęp 2008-08-16]. (pol.).
  15. a b Ulice. [w:] Ulice [on-line]. muzyka.wp.pl. [dostęp 2008-11-17]. (pol.).
  16. Enej – „Komu” [online], Fabryka Zespołów, 30 listopada 2009 [zarchiwizowane z adresu 2013-07-28] (pol.).
  17. KWanat: Enej na Przystanku Woodstock. [w:] Przystanek Woodstock [on-line]. muzyka.wp.pl. [dostęp 2010-07-06]. (pol.).
  18. Enej – „Folkorabel”. [w:] Folkorabel [on-line]. muzyka.dlastudenta.pl. [dostęp 2010-11-15]. (pol.).
  19. A. Dąbek, Enej zwycięzcą „Must Be The Music. Tylko muzyka” [online], Onet.pl, 8 maja 2011 [dostęp 2011-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-18] (pol.).
  20. „Radio Hello” zespołu Enej przebojem roku? [online], Gramy.to, 2 stycznia 2012 [dostęp 2012-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-03] (pol.).
  21. Albert Kowalczyk: „Pełen szacun!” (Enej na Open’er Festival 2011). [w:] Open’er Festival [on-line]. muzyka.wp.pl. [dostęp 2011-07-08]. (pol.).
  22. a b c Eska Music Awards 2012 Lista nominowanych! [online], ESKA.pl, 20 czerwca 2012 [dostęp 2012-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-06-22] (pol.).
  23. a b „Skrzydlate ręce” Przebojem Roku Radia Zet. wiadomosci.radiozet.pl. [dostęp 2013-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-20)]. (pol.).
  24. „Folkhorod” platynową płytą. [dostęp 2013-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-26)]. (pol.).
  25. Enej – „Lili”. (pol.).
  26. a b TOPTrendy 2013 – „Tak smakuje życie” Największym Przebojem 2012. [dostęp 2012-07-31]. (pol.).
  27. SuperJedynki 2013 – Enej. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
  28. PRZYSTANEK WOODSTOCK 2013. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
  29. Eska Music Awards 2013 – Enej. [dostęp 2013-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-26)]. (pol.).
  30. Sopot TOP of the TOP: Enej na Festiwalu w Sopocie!. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
  31. a b Lato Zet i Dwójki 2013 – Uniejów cz. 1 [online], TVP [dostęp 2013-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-01] (pol.).
  32. Lato Zet i Dwójki 2013 – Uniejów cz. 2 [online], TVP [dostęp 2013-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-01] (pol.).
  33. PŁYTA DONATANA/CLEO „HIPER/CHIMERA” JUŻ W SKLEPACH. polskieradio.pl, 2014-11-07. [dostęp 2014-11-08]. (pol.).
  34. Enej - Ulice. [dostęp 2023-02-21].
  35. a b OLiS – sprzedaż w okresie 09.02.2015 – 15.02.2015. olis.onyx.pl. [dostęp 2015-02-20]. (pol.).
  36. Enej – „Folkorabel”. muzyka.interia.pl. [dostęp 2011-10-16]. (pol.).
  37. OLiS – sprzedaż w okresie 01.08.2011 – 07.08.2011. olis.onyx.pl. [dostęp 2011-10-16]. (pol.).
  38. Folkorabel – złota płyta. Enej. [dostęp 2012-05-13].
  39. Płyta „Folkhorod” – Enej [online], Onet.pl [dostęp 2012-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-22] (pol.).
  40. OLiS – sprzedaż w okresie 09.12.2013 – 15.12.2013. olis.onyx.pl. [dostęp 2013-12-24]. (pol.).
  41. Platynowe płyty CD przyznane w 2015 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-06-19].
  42. Enej: Paparanoja – nowa płyta. Tytuł, okładka, data premiery i szczegóły trasy koncertowej 2015.. eskarock.pl. [dostęp 2015-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-15)]. (pol.).
  43. Oficjalna Lista Wyróżnień – platynowe płyty [online], OLiS [dostęp 2023-03-23].
  44. Kolędy pod wspólnym niebem – Enej. empik.com. [dostęp 2018-12-06]. (pol.).
  45. OLiS – sprzedaż w okresie 23.11.2018 – 29.11.2018. olis.onyx.pl. [dostęp 2018-12-06]. (pol.).
  46. A skiela wy? – Enej. empik.com. [dostęp 2020-07-09]. (pol.).
  47. OLiS – sprzedaż w okresie 26.06.2020 – 02.07.2020. olis.onyx.pl. [dostęp 2020-07-09]. (pol.).
  48. Kolędy z pierwszą gwiazdą – Enej. empik.com. [dostęp 2022-12-15]. (pol.).
  49. OLiS – sprzedaż w okresie 02.12.2022 – 08.12.2022. olis.onyx.pl. [dostęp 2022-12-15]. (pol.).
  50. Vesna – Enej. empik.com. [dostęp 2024-03-14]. (pol.).
  51. OLiS – oficjalna lista sprzedaży: Albumy (01.03.2024–07.03.2024). olis.pl. [dostęp 2024-03-14]. (pol.).
  52. OLiS – sprzedaż w okresie 07.05.2021 – 13.05.2021. olis.onyx.pl. [dostęp 2021-05-20]. (pol.).
  53. „Przystanek Woodstock” (CD+DVD) – Enej [online], empik [dostęp 2020-05-18].
  54. Enej - XVII Przystanek Woodstock. [dostęp 2023-02-21].
  55. Enej – Lili (Airplay Top: 13.04. – 19.04.2013). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
    Enej – Symetryczno-liryczna (Airplay Top: 06.07. – 12.07.2013). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
    Enej – Zbudujemy dom (Airplay Top: 24.01. – 30.01.2015). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
    Enej – Nie chcę spać (Airplay Top: 21.03. – 27.03.2015). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
    Enej – Kamień z napisem Love (Airplay Top: 08.08. – 14.08.2015). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
    Enej – Dzisiaj będę ja (Airplay Top: 21.11. – 27.11.2015). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
    Enej – Może będzie lepiej (Airplay Top: 11.06. – 17.06.2016). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2016-06-20]. (pol.).
    Enej – Zagubiony (Airplay Top: 17.02. – 23.02.2018). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2018-02-26]. (pol.).
    Enej – Idealny sen (Airplay Top: 16.02. – 22.02.2019). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2019-02-25]. (pol.).
    Don&RL9 feat. Enej – Wolę Ciebie wolność (AirPlay Top: 20.07. – 26.07.2019). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2019-07-29]. (pol.).
    Enej – Ostatni raz (Airplay Top: 09.05. – 15.05.2020). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2020-05-18]. (pol.).
    Enej – Grozi nam cud (Airplay Top: 23.01. – 29.01.2021). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2021-02-01]. (pol.).
    Enej – Jedna z chwil (Airplay Top: 17.12. – 23.12.2022). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2022-12-27]. (pol.).
  56. POPLista: notowanie 2430, 2630, 2760, 2843, 2913, 3237, 3286, 3350, 3413, 3653, 4055.. rmf.fm. [dostęp 2011-10-16]. (pol.).
    Enej – Noce i dnie (Airplay Top: 13.08. – 19.08.2022). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2022-08-22]. (pol.).
  57. Listy przebojów Gorąca 20: notowania 1215, 1499, 1713, 1781, 1883, 2281, 2325, 2478.. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
  58. RMF MAXXX – Hop Bęc: notowanie 6338. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
    RMF MAXXX – Hop Bęc: notowanie 6464. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
    RMF MAXXX – Hop Bęc: notowanie 6533. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
    RMF MAXXX – Hop Bęc: notowanie 6634. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
    MAXXX TOP 40. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
    RMF MAXXX – Hop Bęc: notowanie 7552. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
  59. a b Lista Przebojów Polskiego Radia PiK notowania: rok 2009 – 969, 971; rok 2011 – 1091; rok 2012 – 1128. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
    Lista Przebojów Radia PIK notowanie 1156/1157. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
    Lista Przebojów Radia PIK notowanie 1173. [dostęp 2012-05-07]. (pol.).
    Lista Przebojów Radia PIK notowanie 1193. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
    Lista Przebojów Radia PIK – statystyki: ENEJ. (pol.).
  60. Wietrzne Radio: notowanie 930, 973, 991, 1015, 1031, 1092, 1108, 1115, 1316.. wietrzneradio.com. [dostęp 2016-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-17)].
  61. Radio Zet. [dostęp 2012-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-27)]. (pol.).
  62. a b Archiwum Listy przebojów Raga Top: notowanie 808, 815, 913, 963, 1004 [online], Polskie Radio Olsztyn [dostęp 2012-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-14] (pol.).
    Listy przebojów Raga Top: notowanie 1014, 1041, 1106, 1117.. [dostęp 2013-02-12]. (pol.).
  63. a b SLiP – Enej. radioszczecin.pl. [dostęp 2015-07-04]. (pol.).
    SLiP – Enej – Może będzie lepiej (Notowanie 1303 z 20 maja 2016). radioszczecin.pl. [dostęp 2016-05-20]. (pol.).
    SLiP – Donatan & Cleo feat. Enej. [dostęp 2014-10-10]. (pol.).
  64. Skrzydlate ręce – Single by Enej [online], iTunes [dostęp 2013-02-26] (ang.).
  65. Tak smakuje życie – Single by Enej [online], iTunes [dostęp 2013-02-26] (ang.).
  66. a b Platynowe płyty CD przyznane w 2022 roku [online], ZPAV [dostęp 2022-11-23].
  67. Złote płyty CD przyznane w 2020 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-11-18].
  68. Must Be the Music. Tylko muzyka. – Enej. [dostęp 2012-07-31]. (pol.).
  69. Plebiscyt Złotego Bączka [online], Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy [dostęp 2012-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-27] (pol.).
  70. Przebój lata 2011 – RMF FM. [dostęp 2012-07-31]. (pol.).
  71. Przebój roku 2011 – RMF FM. [dostęp 2012-07-31]. (pol.).
  72. Wiktory 2012: Golce i Adamek z nominacją! [online], Powiat Żywiec, 29 lutego 2012 [dostęp 2012-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04] (pol.).
  73. a b SuperPremiera i SuperJedynki rozdane! [online], TVP, 2 czerwca 2012 [dostęp 2012-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-09] (pol.).
  74. Przebój lata 2012 RMF FM. rmfon.pl. [dostęp 2012-06-22]. (pol.).
  75. a b Przebój Roku 2012. rmf.fm. [dostęp 2013-01-02]. (pol.).
  76. Lista najlepszych piosenek roku 2012 według Radia Zet. wiadomosci.radiozet.pl. [dostęp 2013-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-20)]. (pol.).
  77. Superjedynki 2013. [dostęp 2013-06-15]. (pol.).
  78. Superjedynki 2013 – Enej. [dostęp 2013-06-15]. (pol.).
  79. a b c Znamy nominacje ESKA Music Awards [online], Onet.pl, 18 czerwca 2013 [dostęp 2013-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-22] (pol.).
  80. Przebój Lata w RMF FM! [online], RMF FM [dostęp 2013-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-26] (pol.).
  81. a b Przebój lata 2013 RMF FM. rmfon.pl. [dostęp 2013-09-01]. (pol.).
  82. a b Wielkie podsumowanie roku 2013 – Radio Zet. wiadomosci.radiozet.pl. [dostęp 2013-12-20]. (pol.).
  83. Sopot TOPtrendy Festiwal 2014 [online], ESKA.pl, 31 maja 2014 [dostęp 2014-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-30] (pol.).
  84. Przebój lata 2014 RMF FM. rmfon.pl. (pol.).
  85. Artysta 25-lecia RMF FM. eska.pl. (pol.).
  86. Eska Music Awards 2016 – nominacje: Najlepszy zespół. [w:] Radio Eska [on-line]. eska.pl, 2016-07-04. [dostęp 2016-07-06]. (pol.).
  87. Enej – oświadczenie w sprawie zamieszania z nazwą zespołu [online], cgm.pl, 16 lipca 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-07-16] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]