Entoloma

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzwonkówka
Ilustracja
Dzwonkówka wiosenna
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Nazwa systematyczna
Entoloma P. Kumm
Führer für Pilzfreunde (Zwickau): 23, 97 (1871)
Typ nomenklatoryczny

Entoloma sinuatum (Bull.) P. Kumm. 1871

Multimedia w Wikimedia Commons
Dzwonkówka ochrowa
Dzwonkówka gwiaździstozarodnikowa
Dzwonkówka jedwabista
Dzwonkówka kwietniowa
Dzwonkówka tarczowata
Dzwonkówka szara
Dzwonkówka szaroniebieskawa

Entoloma P. Kumm. (dzwonkówka) – rodzaj grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]

Grzyby kapeluszowe. Kapelusze nagie, rzadziej łuseczkowate lub włókniste, przeważnie higrofaniczne. Trzon przeważnie osadzony w środku. Blaszki w stanie dojrzałym różowo połyskujące, różnie przyrośnięte[2]. Często występują cheilocystydy. Wysyp zarodników cielistoróżowy. Zarodniki kanciaste ze wszystkich stron, cienkościenne lub stosunkowo grubościenne, o barwie od różowej do różowobrązowej. Podstawki 2- lub 4-zarodnikowe. Krawędź blaszki płodna, sterylna lub niejednorodna. Strzępki skórki typu cutis, trichoderm lub hymeniderma ze wszystkimi możliwymi kombinacjami, z pigmentem w ścianie komórkowej lub wewnątrzkomórkowym. Trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle). U niektórych gatunków występują cheilocystydy, u niektórych bak cystyd. Niektóre strzępki (zwłaszcza w skórce i bezpośrednio pod nią) są wybarwione – zawierają pigment wewnątrzkomórkowy, lub w ścianie komórkowej, czasami inkrustacje[3]. Wiele gatunków trujących[2].

Większość gatunków to grzyby saprotroficzne, ale ostatnio stwierdzono, że niektóre tworzą ektomykoryzę[3].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi według Index Fungorum[1].

Nazwę polską (zwyczajową) podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były pod takimi nazwami zwyczajowymi jak: delikatka, rumieniak, wieruszka, bedłka, kołpak, rumieniaczek, dzwoniak[4]. Synonimów naukowych jest 25[5].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum (pominięto gatunki wątpliwe)[13]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody (bez przypisów)[4] i innych (oznaczone przypisami)[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  2. ↑ a b E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  3. ↑ a b Entolomataceae, [w:] Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands, „Flora Agaricina Neerlandica” (1), 1988, s. 1–192.
  4. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 221–240, ISBN 83-89648-09-1.
  5. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
  6. ↑ M. Halama, Entoloma albotomentosum (Agaricales, Basidiomycota), a species new to Poland, „Acta Mycologica”, 46, 2011, s. 129–136 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12] (ang.).
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-27].
  8. ↑ Projektowany Turnicki Park Narodowy [online] [dostęp 2018-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-17].
  9. ↑ a b c d e f g h i j Entoloma (dzwonkówka) [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-30] (pol.).
  10. ↑ Marcin Stanisław Wilga, Mirosław Wantoch-Rekowski, Nowe stanowisko Entoloma chytrophilum w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy, Pomorze Gdańskie), „Przegląd Przyrodniczy”, 2, XXIV, Klub Przyrodników, 2013, s. 43–48 (pol.).
  11. ↑ J. Nita, M. Stefaniak, Entoloma jahnii, a rare species in Europe, „Acta Mycologica”, 45, 2010, s. 157–162 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12] (ang.).
  12. ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-16].
  13. ↑ Index Fungorum (wyszukiwarka taksonów) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Entoloma&oldid=72397837”