Galeamopus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Galeamopus
Tschopp et al, 2015
Okres istnienia: kimeryd
154.2/149.2
154.2/149.2
Ilustracja
Czaszka AMNH 969, G. hayi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

Nadrodzina

Diplodocoidea

Rodzina

Diplodocidae

Podrodzina

Diplodocinae

Rodzaj

Galeamopus

Gatunki
  • Galeamopus hayi
  • Galeamopus pabsti

Galeamopuswymarły rodzaj dinozaura, zauropoda z rodziny diplodoków[1].

Skamieniałości tego rodzaju znajdywano w stanach Colorado i Wyoming, pochodzące z dolnej i środkowej formacji Morrison datowanej na kimeryd. Zostały one początkowo opisane przez Hollanda w 1924 jako kolejny gatunek diplodoka, pod nazwą Diplodocus hayi. Badacz spekulował wtedy, że właściwie odmienności między nowym gatunkiem a diplodokiem uzasadniałyby umieszczenie go w przyszłości w odrębnym rodzaju. Pozostał jednak przy spekulacjach. Sytuacja ta zmieniła się w 2015, kiedy Emanuel Tschopp, Octávio Mateus i Roger B J Benson opublikowali swą analizę filogenetyczną wraz z przeglądem Diplodocidae. Badacze zdecydowali się przenieść gatunek D. hayi do osobnego rodzaju, wyróżnienie którego wsparli listą siedmiu autapomorfii. Wymienili wśród nich zakrzywiony w dalszym końcu wyrostek paroccipital process, niespotykany u żadnego innego przedstawiciela Diplodocinae. Prawie trójkątne ostrogi odchodzące w bok na łukach dźwigacza wyróżniały go spośród Diplodocidae, podobnie jak ułożenie pewnych blaszek kręgów szyjnych. Dobrze rozwinięte wyrostki przednio-przyśrodkowe neurapofyz dźwigacza wyróżniały go spośród Diplodocoidea, a budowa ich tylnego skrzydła nie przypominała żadnej innej, podobnie jak guzowatość na jednej z blaszek obrotnika. Natomiast zęby o parzystych fasetkach nie występowały u żadnego innego Flagellicaudata. Nowo wprowadzonemu rodzajowi nadali Tschopp i współpracownicy nazwę Galeamopus. Składa się ona z dwóch członów. Pierwszy z nich, Galeam, oznacza hełm. Drugi natomiast, opus, tłumaczą autorzy jako potrzebę bądź konieczność. W efekcie nazwę rodzajową rozumieją jako potrzebujący hełmu. Nazwa ta w niewielkim stopniu odnosi się do cech dinozaura, chociaż rzeczywiście z holotypowego szkieletu znana jest jedynie podatna na zniszczenie mózgoczaszka. Jej autorzy chcieli raczej uczcić osoby zasłużone w historii badań nad rodzajem. Otóż, jak podają Tschopp i inni, pragnący hełmu, ochrony, stanowi znaczenie germańskiego imienia Wilhelm. Od germańskiego Wilhelma pochodzi natomiast angielskie imię William. Imię to nosili William H. Utterback, który w 1902 odkrył nowe znalezisko, i William J. Holland, który 4 lata później opisał je jako D. hayi. Rodzaj obejmował początkowo pojedynczy gatunek G. hayi. Jako miejsce typowe podali Tschopp i inni Colorado i Wyoming, w przypadku gatunku uściślając na Kamieniołom A, Red Fork rzeki Powder, hrabstwo Johnson, Wyoming[1]. Jednak w 2017 Emanuel Tschopp i Octávio Mateus umieścili w nim kolejny gatunek, nazwany przez siebie Galeamopus pabsti[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Emanuel Tschopp, Octávio Mateus i Roger B.J. Benson. A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda). „PeerJ”. 3:e857, 2015. DOI: 10.7717/peerj.857. PMID: 25870766. PMCID: PMC4393826. (ang.). 
  2. Emanuel Tschopp, Octávio Mateus, Osteology of Galeamopus pabsti Sp. Nov. (Sauropoda: Diplodocidae), With Implications for Neurocentral Closure Timing, and the Cervico-Dorsal Transition in Diplodocids, „PeerJ”, 5, 2017, e3179, PMID28480132 (ang.).