Gospodarka Somalii
| Informacje ogólne | |
| Waluta |
1 szyling somalijski (SOS) = 100 centów |
|---|---|
| Rok podatkowy | |
| Dane statystyczne | |
| Wzrost PKB |
2,4% (2017)[1] |
| Inflacja |
1.5% (2017)[1] |
| Zatrudnienie | |
| Siła robocza |
b.d. |
| Przeciętne wynagrodzenie |
b.d. |
| Stopa bezrobocia |
b.d. |
Gospodarka Somalii – gospodarka zdominowana przez szarą strefę, oparta na hodowli bydła, działalności przedsiębiorstw wyspecjalizowanych w przelewach pieniężnych i usługach telekomunikacyjnych[1], jedna z najsłabiej rozwiniętych gospodarek Afryki[2].
Wartość PKB na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej wynosi 478 dolarów USA (wg danych z 2017 roku[3]) i należy do najniższych na świecie[4]. Kraj ten stopniowo wprowadza, po zmianach politycznych, elementy gospodarki rynkowej. Chaos w kraju był powodem pojawienia się somalijskiego piractwa (porywania statków handlowych i uwalniania ich za okup)[5]. Somalia uznawana jest za państwo upadłe[2][6]. Rząd Somalii nie ma zdolności ściągania podatków, a dług publiczny szacowany jest na 77% PKB (2017)[2]. Wobec braku systemu bankowego rozwinął się system przedsiębiorstw wyspecjalizowanych w przelewach pieniężnych[1].
Powody słabego rozwoju[edytuj | edytuj kod]
Wojna z Etiopią o Ogaden w 1977 roku i długotrwała susza załamały gospodarkę Somalii, doprowadzając państwo pod koniec lat 80. XX w. do klęski głodu[4]. Sytuacji nie udało się opanować pomimo międzynarodowych operacji humanitarnych, zwłaszcza masowych dostaw żywności, leków i innych artykułów, które były przechwytywane podczas transportów przez lokalne bandy i piratów[4]. Kryzys gospodarczy przyczynił się do zaostrzenia konfliktów politycznych – pogłębienia tendencji separatystycznych na północy kraju i walk klanowych[4][7]. Doprowadziło to do wieloletniej wojny domowej, w tym wojny w latach 2006–2009.
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
W Somalii występują liczne surowce mineralne, m.in.: rudy uranu, żelaza, manganu, cyny, złota, srebra, gipsu (wielkie złoża koło miasta Berbera) oraz ropa naftowa[4]. Eksploatację złóż uniemożliwia brak funduszy, dróg, wody, a także walki wewnętrzne[2]. Energia elektryczna (236 mln kW · h, 2003) produkowana głównie w elektrowniach cieplnych. W przemyśle przetwórczym, rozwijanym dzięki pomocy zagranicznej, dominuje przetwórstwo produktów rolnych: fabryki konserw rybnych i mięsnych, olejarnie, gorzelnie, wytwórnie napojów gazowanych, mączki bananowej, cukrownie; ponadto tkalnie, oczyszczalnie bawełny, fabryki obuwia, zakłady obróbki drewna oraz rafineria; przemysł, skupiony w Mogadiszu i innych, większych miastach, dostarcza ok. 7% wartości PKB (2013)[1]; anarchia administracyjna sprawia jednak, że znaczna część produkcji jest rabowana i dostępna w obrocie czarnorynkowym[4][8].
Rolnictwo i rybołówstwo[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Rolnictwo jest najważniejszym sektorem gospodarki Somalii[1]. Zdominowane jest przez półkoczownicze pasterstwo, zatrudnia 71% ludności (2000)[9] i dostarcza ok. 60% wartości PKB (2013)[1]. Pastwiska zajmują 69% powierzchni kraju, najważniejsze występują w północnej części Somalii; hoduje się głównie owce (13,1 mln, 2003), kozy (12,7 mln), wielbłądy (7,0 mln) i bydło (5,4 mln, gł. na południu kraju). Uprawa roli, zwłaszcza na terenach nawadnianych, odbywa się w dolinach rzek Dżuba i Uebi Szebelie. Główne rośliny uprawne to: banany, trzcina cukrowa i bawełna. Do uprawnych roślin żywieniowych zalicza się: kukurydzę, sorgo, sezam, orzeszki ziemne, rośliny strączkowe, wprowadza się uprawę ryżu; niedostatek żywności częściowo łagodzi rozwijające się rybołówstwo (w głównej mierze tuńczyki i sardynki)[4].
Transport i łączność[edytuj | edytuj kod]
W przewozach podstawową rolę odgrywa transport juczny; najważniejsze porty morskie to: Kisimaju, Mogadiszu, Berberze, a najważniejszym lotniskiem jest to w stolicy kraju, Mogadiszu[4].
Państwowa sieć łączności telekomunikacyjnej została zniszczona w czasie walk; w stolicy i większych miastach odbudowywana przez prywatnych operatorów[2].
Handel zagraniczny[edytuj | edytuj kod]
W 1995 roku odnotowano dodatni bilans handlowy w wysokości 48 mln USD. Według danych z 2016 roku wartość eksportu szacowana była na 333 mln dolarów, a importu na 2,22 mld dolarów, skutkując ujemnym saldem w wysokości 1,89 mld USD[3].
Głównymi produktami importowanymi są artykuły spożywcze (23% całego importu), a eksportowymi – żywe owce i kozy (32% eksportu), banany, skóry, ryby, węgiel drzewny i złom[3][1].
W 2017 roku głównymi rynkami eksportowymi były Oman, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Jemen i Pakistan, import pochodził z Chin, Indii, Etiopii i Omanu[1].
Wskaźniki gospodarcze[edytuj | edytuj kod]
źródło[2]:
| Wskaźnik | 1987-1990 | 2002 | 2009 |
|---|---|---|---|
| Stopa bezrobocia w % | brak danych | 47,4% | b.d |
| Dochód na 1 osobę w USD | b.d. | 226 $ | 600 |
| Liczba odbiorników radiowych na 1 tys. osób | 4 | 98,5 | b.d. |
| % zatrudnionych dzieci w wieku 5–14 lat | b.d | 23,45%[10] | b.d. |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Somalia. [w:] The CIA World Factbook [on-line]. [dostęp 2019-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Arkadiusz Toś, Fundacja Amicus Europae, Somalia: polityczne, społeczne i gospodarcze skutki upadku państwa - Portal Spraw Zagranicznych psz.pl [online], www.psz.pl [dostęp 2019-02-04] (pol.).
- ↑ a b c OEC - Somalia (SOM) Exports, Imports, and Trade Partners [online], atlas.media.mit.edu [dostęp 2019-02-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Somalia. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-02-04].
- ↑ Somalia - informacje, ludność, gospodarka i in. - Geografia - strona: 7 [online], eszkola.pl [dostęp 2019-02-04].
- ↑ Upadłe państwo czy uporządkowana anarchia? | Jacek Gniadek [online], www.jacekgniadek.com [dostęp 2019-02-04].
- ↑ Somalia – informacje, ludność, gospodarka i in. - Geografia - strona: 6 [online], eszkola.pl [dostęp 2019-02-04].
- ↑ Piractwo somalijskie kosztuje spółki żeglugowe 1,7 mld dolarów [online], wnp.pl [dostęp 2019-02-04] (pol.).
- ↑ Somalia - informacje, ludność, gospodarka i in. - Geografia - strona: 4 [online], eszkola.pl [dostęp 2019-02-04].
- ↑ 8,95% to dzieci w wieku 5–9 lat.
