Izba Handlowo-Przemysłowa ZSRR
55°45′17″N 37°37′35″E/55,754611 37,626306 siedziba Izby Handlowo-Przemysłowej ZSRR w Moskwie przy ul. Ilinka 6/1 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Moskwa, ul. Ilinka 6/1 |
| Data założenia |
[1727], 1932, 1972 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Status |
związek pracodawców |
| Zasięg |
ZSRR |
| przewodniczący |
Wladislaw Malkewicz |
| Członkowie |
4987 |
Położenie na mapie Moskwy  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 55°45′17″N 37°37′35″E/55,754611 37,626306
| |
Izba Handlowo-Przemysłowa ZSRR (ros. Торгово-промышленная палата СССР) – publiczne stowarzyszenie przedsiębiorstw i organizacji zajmujących się handlem zagranicznym.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą organizacją gospodarczą w Rosji było powołane w 1727 dekretem Katarzyny I Zrzeszenie Rosyjskich Kupców i Przemysłowców (Объединение русских купцов и промышленников)[1].
W latach dwudziestych XX wieku powstały radzieckie izby gospodarcze – Północno-Zachodnia Izba Gospodarcza (Северо-Западная торговая палата), później Wszechzwiązkowa Zachodnia Izba Gospodarcza (Всесоюзная западная торговая палатa) (handel z krajami Zachodu), później Wszechzwiązkowa Wschodnia Izba Gospodarcza (Bсесоюзная восточная торговая палата) (handel z krajami Wschodu). W 1931 izby handlowe połączyły się w Izbę Przemysłowo-Handlową ZSRR (Торгово-промышленная палата СССР) z filiami w Charkowie, Leningradzie i Władywostoku. Podczas II wojny światowej w Uljanowsku pracowała część władz centralnych izby[2].
Do 1970 utworzono izby w Łotewskiej SRR, Estońskiej SRR, Ukraińskiej SRR, istniały filie w Odessie i Charkowie, a także w Leningradzie, Swierdłowsku, Krasnodarze, Primorsku i Moskwie. Od 1972 powoływano przedstawicielstwa zagraniczne – w Austrii, Anglii, Belgii, Hiszpanii, Włoszech, Rumunii, Finlandii, Niemczech, Jugosławii, Japonii, Indiach, Bułgarii, na Węgrzech, w Iraku, Polsce i Szwajcarii[2].
Do 1988 na terenie RFSRR działały oddziały Izby Przemysłowo-Handlowej RSFSR – północno-zachodnia, środkowo-czarnoziemska, górnej i dolnej Wołgi, regionalne środkowoeuropejska, krasnodarska i północno-kaukaska, uralska, środkowo-syberyjska, wschodniosyberyjska i dalekowschodnia. Później zostały przekształcone w niezależne Izby Przemysłowo-Handlowe Federacji Rosyjskiej. Powstały też izby w Królewcu, Murmańsku, Ufie, Wołgogradzie, Jakucku, Nowosybirsku, Stawropolu i Permie[2].
Izba uczestniczyła w pracach Międzynarodowej Izby Handlowej, Międzynarodowego Centrum Handlu UNCTAD-GATT, Biura Wystaw Międzynarodowych, Związku Targów Międzynarodowych[2].
Liczba członków rzeczywistych izby na początku 1987 wynosiła 4987, w tym 3047 przedsiębiorstw przemysłowych, 639 instytutów badawczych, 700 organizacji handlowych i handlu zagranicznego[3].
Wraz z likwidacją ZSRR i powołaniem Federacji Rosyjskiej jej funkcje przejęła Izba Handlowo-Przemysłowa Federacji Rosyjskiej (Торгово-промышленная палата Российской Федерации)[4]
Wydział „P”[edytuj | edytuj kod]
W istocie, zwłaszcza w okresie współkierowania i bezpośredniego kierowania izbą przez gen. KGB Jewgienija Pitowranowa (1966–1987), Izba Handlowo-Przemysłowa ZSRR była głęboko zakonspirowaną strukturą wywiadowczą alternatywną do istniejących ówcześnie radzieckich agencji wywiadowczych, choć bezpośrednio podległą przew. KGB Jurijowi Andropowowi. Strukturalnie jako Wydział „P”, nieoficjalnie określany „Firmą”, był częścią I Zarządu Głównego (wywiadu) KGB, dysponując jednakże własnym budżetem i niezależnymi od KGB kanałami łączności z przedstawicielami za granicą. Od połowy lat 70. struktura ta otrzymała status niezależnego wydziału operacji specjalnych pod nazwą Wydziału „F” Zarządu „S”. Powierzano też jej prowadzenie operacji kontrwywiadowczych.[5]
Media[edytuj | edytuj kod]
Ukazywał się biuletyn „Gospodarka i zagraniczne stosunki handlowe ZSRR” (Экономика и внешнеторговые связи СССР)[2].
Przewodniczący[6][edytuj | edytuj kod]
- 1932–1934 – Stanisław Messing
- 1935–1937 – Stanisław Messing
- 1937–1938 – Aleksandra Janyszewa
- 1938–1940 – Aleksandr Kruszelnicki
- 1940–1944 – Pawieł Malkow
- 1944–1970 – Michaił Nesterow
- 1970–1983 – Boris Borisow
- 1983–1988 – gen. por. Jewgienij Pitowranow
- 1988–1991 – Władisław Malkewicz
Siedziba[edytuj | edytuj kod]
Mieściła się w budynku Starej Giełdy Moskiewskiej z 1875 (proj. Aleksandr Kaminski) przy ul. Ilinka (Ильинка) 6/1. Obecnie budynek zajmuje Izba Handlowo-Przemysłowa Federacji Rosyjskiej (Торгово-промышленная палата Российской Федерации)[7][8][9].
Przedstawicielstwo w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Funkcjonowało w Warszawie w kamienicy Gustawa Pala z 1940 (proj. Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina) w Al. Jerozolimskich 101 (1974[2]-1990[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 1727 год. Указ Екатерины I об объединении русских купцов и промышленников [online], tpprf.ru [dostęp 2024-04-23] (ros.).
- ↑ a b c d e f Федотов Виктор Иванович: Три эпохи в одном веке. К 100-летию первого закона в России «Об учреждении торгово-промышленных палат», ЛитРес Москва 2017.
- ↑ Федотов Виктор Иванович: Три эпохи в одном веке. К 100-летию первого закона в России «Об учреждении торгово-промышленных палат», ЛитРес Москва 2017
- ↑ Торгово-промышленная палата Российской Федерации [online], tpprf.ru [dostęp 2024-04-23] (ros.).
- ↑ Jurij Felsztinski, Władimir Popow: Od Dzierżyńskiego do Putina. Służby specjalne Rosji w walce o dominację nad światem 1917-2036, Rebis Poznań 2022. s. 155-169
- ↑ Федотов Виктор Иванович: Три эпохи в одном веке. К 100-летию первого закона в России „О создании торгово-промышленных палат”, Издательские решения» 2017
- ↑ 100 лет служения России: откуда есть пошла Российская Палата ?
- ↑ Биржа на Ильинке, [w: Прогулки по Москве]
- ↑ strona Izby Federacji Rosyjskiej
- ↑ Ogólnopolski Spis Teleadresowy 1990, WKiŁ Warszawa 1990, część 1, s. 61