Jan Władyka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Władysław Władyka
pułkownik saperów pułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1896
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

2 listopada 1967
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1916–1948

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Krajowa
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość

Jednostki

13 batalion saperów,
3 Pułk Saperów,
1 Pułk Saperów,
Szkoła Podchorążych Saperów,
21 Dywizja Piechoty Górskiej,
5 Pułk Saperów,
6 batalion saperów

Stanowiska

dowódca kompanii
zastępca dowódca batalionu
dowódca batalionu saperów
szef saperów dywizji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
Kampania wrześniowa,
II wojna światowa,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii

Jan Władysław Władyka (ur. 27 sierpnia 1896 w Stanisławowie, zm. 2 listopada 1967 w Krakowie) – pułkownik saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jan Władysław Władyka urodził się 27 sierpnia 1896 roku w Stanisławowie, w rodzinie Piotra Pawła Władyki i Anieli z Gołębiowskich. W latach 1902–1906 uczęszczał we Lwowie do Szkoły Powszechnej im. świętego Antoniego, a od 1906 do 1913 uczęszczał do II Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie i tam zdał egzamin dojrzałości, po czym wstąpił na Politechnikę Lwowską. We wrześniu 1916 roku został powołany do służby w armii austriackiej i do 15 lutego 1917 służył w 30 pułku piechoty jako jednoroczny ochotnik. Po kursie w Szkole Oficerskiej „Jagerdorf” skierowano go na front południowy. Był dowódcą plutonu w 30 pułku piechoty na froncie w Serbii, w październiku 1918 dostał się do niewoli serbskiej i do 15 IV 1919 przebywał w obozie jenieckim w Salonikach.

Od kwietnia 1919 roku był w Wojsku Polskim, początkowo jako członek misji wojskowej francusko-polskiej we Włoszech, a od 28 września 1919 roku znalazł się w 4 pułku inżynieryjnym, gdzie był dowódcą plutonu w 13 batalionie saperów Grupy generał Franciszka Krajowskiego. W 1920 roku krótko służył w kompanii saperów 7 Dywizji Strzelców Armii gen. Hallera, po czym został przeniesiony do 18 batalionu saperów w 3 pułku saperów na stanowisku dowódcy kompanii i następnie adiutanta batalionu odbył całą kampanię bolszewicką[1][2].

Z dniem 20 sierpnia 1922 roku został przeniesiony do 1 pułku saperów[3], w którym pełnił służbę kolejno na stanowiskach: dowódcy kompanii, adiutanta batalionu oraz komendanta składów i warsztatów pułku. W 1923 roku ukończył Kurs Doskonalenia Oficerów w Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów w Warszawie. W styczniu 1924 roku został przeniesiony do 5 pułku saperów w Krakowie[4], w którym pełnił obowiązki referenta mobilizacyjnego, dowódcy XXI batalionu saperów i dowódcy batalionu szkolnego. W grudniu 1929 roku został przeniesiony do 5 batalionu saperów w Krakowie[5], a we wrześniu 1930 roku do dowództwa 21 Dywizji Piechoty Górskiej w Bielsku na stanowisko szefa saperów[6]. W październiku 1931 roku powrócił do 5 batalionu saperów na stanowisko oficera sztabu do spraw wyszkolenia[7]. W 1935 roku objął obowiązki zastępcy dowódcy VI batalionu saperów, a w latach 1937–1939 dowodził batalionem szkolnym w Szkole Podchorążych Saperów w Warszawie[1]. W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 6 batalionem saperów[1], z którym walczył między innymi w bitwie pod Pszczyną. 21 września 1939 w wyniku kapitulacji 6 Dywizji Piechoty w rejonie Tomaszowa Lubelskiego dostał się do niewoli niemieckiej. Od 1 października 1939 roku przebywał w obozie jenieckim w Braunschweig, od 15 kwietnia 1940 roku w Woldenbergu i od 15 sierpnia 1940 roku w Ostrzeszowie, z którego uciekł 21 lutego 1941 roku.

W marcu 1941 roku przedostał się do Warszawy, gdzie wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Od października 1941 roku został skierowany do Obszaru Lwowskiego AK. Dowodził Kedywem w oddziale „Orzecha” – pseudonim „Adaś”. W 1944 roku był w oddziale „Lutni” jako dowódca „Oddział VIII kryptonim „Margiel” – pseudonim „Łopot”. Szef Sztabu, a następnie komendant Obszaru Lwowskiego „Nie” od lutego 1945 do października 1945 roku – pseudonim „Janina” „Rajgras II”, „Zygfryd” vel Jan Korytowski, Jan Michalski. Od października 1945 roku w Krakowie, gdzie zamieszkał przy ul. Juliusza Lea nr 10/6. Od 1946 do 1948 roku pracował jako współwłaściciel i główny księgowy hurtowni owoców przy ul. Skałecznej 4. Jednocześnie utrzymywał kontakty z komendantami okręgów Lwów i Tarnopol działających w ramach Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. W październiku 1948 roku zatrzymany przez funkcjonariuszy Sekcji II Wydziału III WUBP Kraków i przewieziony do Warszawy. W lutym 1950 roku skazany na karę 15 lat więzienia. Więziony na Mokotowie, potem od września 1950 roku w Rawiczu. W czerwcu 1954 roku z powodu ciężkiej choroby otrzymał roczny urlop w odbywaniu kary, który przedłużano mu jeszcze dwukrotnie, a 21 maja 1956 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie złagodził mu karę na podstawie amnestii z 27 kwietnia 1956 roku do 5 lat więzienia uznając jednocześnie karę za odbytą. Zwolniony z więzienia 13 czerwca 1956 roku. Zamieszkał w Krakowie. W marcu 1960 roku sąd uniewinnił go ze stawianych mu zarzutów i tym samym zrehabilitował[8][9]. Został pochowany na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie 7 września 1977 (kw. 8 wojsk.-6-15)[10].

Grób płka Jana Władyki na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (lipiec 2022)

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • porucznik – 3 maja 1922 roku zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 93. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[11]
  • kapitan – 31 marca 1924 roku ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 55. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[12][13]
  • major – 27 czerwca 1935 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[14]
  • podpułkownik – 11 listopada 1942
  • pułkownik – 3 maja 1945

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Opinie[edytuj | edytuj kod]

  • W opinii o nim napisano m.in.: silny charakter, odważny, obowiązkowy, ambitny, inteligentny, wzorowy, posiada dużą wiedzę specjalistyczną i dobry zmysł organizacyjny.
    /-/ gen.Kossakowski

Życie rodzinne[edytuj | edytuj kod]

  • Żonaty dwukrotnie: po raz pierwszy z Mieczysławą Martą ze Szczuckich Machałową, z którą miał córkę Joannę, po raz drugi z Joanną Wallisch, z tego małżeństwa dzieci nie posiadał. Miał braci Józefa i Stanisława.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Zdzisław Barszczewski: Sylwetki saperów. s. 146-147.
  2. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 338, 948.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 29 z 26 sierpnia 1922 roku, s. 641.
  4. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 1 stycznia 1924 roku, s. 16.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 390.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 301.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 333.
  8. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-03)].
  9. ↑ Janusz Stankiewicz. Genealogia, przodkowie, badania genealogiczne, forum dyskusyjne [online], www.stankiewicz.e.pl [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-14].
  10. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jan Władyka. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22].
  11. ↑ Rocznik oficerski 1923, s. 909.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1932, s. 252
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 176.
  14. ↑ Rocznik oficerski 1939, s. 244.
  15. ↑ "Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych" nr 41 z 27 października 1922 r
  16. ↑ "Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych" nr 13 z 11 listopada 1934 s. 232

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09287-7.
  • Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
  • Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy Polscy 1918 - 1939. Wrocław [etc.]: Drukarnia "Teson", 2001. ISBN 83-87384-05-4.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939; stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Adam Julian Szugajew, Saperzy w Służbie Polsce, Londyn 1985.
  • Roczniki oficerskie 1922, 1924, 1928, 1932,
  • "Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych"
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Władyka&oldid=68549642”