Józef Małecki

Józef Sęk-Małecki
Józef Małecki
Sęk, Mobilizator
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1902 ; Siedlec
Data i miejsce śmierci	19 września 1970 ; Warszawa
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Gwardia Ludowa; Armia Ludowa; Połączone Siły Zbrojne AL, PAL i KB
Formacja	Armia Wielkopolska
Główne wojny i bitwy	Powstanie wielkopolskie; wojna polsko-radziecka; II wojna światowa powstanie warszawskie;
Późniejsza praca	zastępca komendanta głównego Milicji Obywatelskiej
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Sęk-Małecki, właśc. Józef Małecki, ps. Sęk, Mobilizator^[1] (ur. 27 czerwca 1902 w Siedlcu, zm. 19 września 1970 w Warszawie) – działacz komunistyczny, pracownik centralnej „techniki” KPP, sekretarz Komitetu Okręgowego KPP w Poznaniu i Siedlcach, szef Wydziału Mobilizacyjnego Sztabu Głównego Gwardii Ludowej, dowódca Radomsko-Kieleckiego Obwodu GL, szef Oddziału Zaopatrzenia Sztabu Głównego Armii Ludowej, zastępca szefa Sztabu Głównego AL, zastępca komendanta głównego Milicji Obywatelskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z chłopskiej rodziny Andrzeja i Józefy z Balcerków. Ukończył 8-letnią niemiecką szkołę podstawową, potem był robotnikiem rolnym. W latach 1918–1919 uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, następnie służył w WP i walczył w wojnie polsko-sowieckiej. W sierpniu 1920 został ranny pod Pułtuskiem i zdemobilizowany. Od 1921 pracował jako górnik w Zagłębiu Dąbrowskim. Pod koniec 1923 wstąpił do KPRP (późniejszej KPP). W latach 1924–1925 odbywał służbę wojskową. Kilkakrotnie aresztowany, otrzymywał niskie kary więzienia. Od 1926 w „technice” KC KPP, następnie w Komitecie Okręgowym KPP w Poznaniu, w 1929–1930 przebywał na szkoleniu w ZSRR, po powrocie do kraju pracował w Wydziale Wojskowym KC KPP. W kwietniu 1932 siatka wywiadowcza, której był członkiem, została zlikwidowana przez polski kontrwywiad, a sam Małecki został na 2 lata uwięziony. W latach 1934–1935 był sekretarzem Komitetu Okręgowego KPP w Siedlcach i Poznaniu.

Po klęsce wrześniowej w 1939 wstąpił do sowieckiej milicji w Brześciu, a na początku 1940 wyjechał w głąb ZSRR do pracy w kopalni. Aresztowany pod koniec 1940, prawdopodobnie po pobiciu w łaźni kolegi narodowości żydowskiej, Klajnberga, według jednej z wersji został skazany na 10 lat więzienia, według innej jego sprawa została umorzona wobec faktu ogłoszenia amnestii po podpisaniu układu Sikorski-Majski w 1941. Zwolniony jesienią 1941 związał się z NKWD. W marcu 1942 został przerzucony do Polski w grupie mającej stanowić zaczątek jednej z siatek NKWD w Warszawie. Równocześnie pracował w Sztabie Głównym GL na stanowisku kierownika Wydziału Mobilizacyjnego Sztabu Głównego GL. Od lipca do grudnia 1943 dowodził Radomsko-Kieleckim Obwodem GL. W Armii Ludowej był szefem Oddziału III Zaopatrzenia i uzbrojenia w Sztabie Głównym GL. Od lipca 1944 pełnił obowiązki zastępcy szefa Sztabu Głównego AL. Uczestniczył w powstaniu warszawskim; był dowódcą AL w Śródmieściu (od 18 sierpnia 1944) i szefem Sztabu Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB. Po upadku powstania wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. W listopadzie 1944 został awansowany na pułkownika. Po wyzwoleniu był zastępcą komendanta głównego MO, a 1945–1950 współorganizatorem ZBoWiD. Od 29 grudnia 1945 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, reprezentując Polską Partię Robotniczą. W 1962 był Prezesem Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych.

Został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 2-Tuje-2)^[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Sztandaru Pracy I klasy
Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 października 1945)^[3]
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)^[4]
Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)^[5]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim. Wspomnienia, Iskry, Warszawa 1962.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1944, Warszawa 2003, s. 205.
↑ Miasto st. Warszawa - Cmentarze. mapa.um.warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-29)]. (wyszukiwarka)
↑ M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”.
↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15 sierpnia 1967, s. 1-2.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Polski Słownik Biograficzny t. XIX, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.
Edward Gronczewski, Walczyli o Polskę Ludową, Warszawa 1982.
Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1944, Warszawa 2003.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

[1] Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1944, Warszawa 2003, s. 205.

[2] Miasto st. Warszawa - Cmentarze. mapa.um.warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-29)]. (wyszukiwarka)

[3] M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”.

[4] M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.

[5] Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15 sierpnia 1967, s. 1-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]