Kaplica Nibbia
35°54′00″N 14°31′05″E/35,900000 14,518056| ruiny kaplicy | |||||||||||||||
 Zarośnięte pozostałości kaplicy Nibbia | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół |
katolicki | ||||||||||||||
| Wezwanie |
Matka Boża Miłosierdzia (Our Lady of Mercy) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||
| 35°54′00″N 14°31′05″E/35,900000 14,518056
| |||||||||||||||
Kaplica Nibbia (malt. Il-Kappella ta' Nibbia) – nieistniejąca już rzymskokatolicka kaplica pod wezwaniem Matki Bożej Miłosierdzia, w Valletcie na Malcie. Fundatorem kaplicy był Fra Giorgio Nibbia, rycerz Zakonu św. Jana. Została ufundowana w roku 1619, a znajdowała się obok cmentarza, na którym grzebano zmarłych pacjentów pobliskiej Sacra Infermeria.
W roku 1731 została przebudowana w stylu barokowym. W roku 1852 krypta kaplicy została udekorowana elementami ludzkich szkieletów, wziętych z przylegającego cmentarza, od czego otrzymała nazwę Kaplica Kości (ang. Chapel of Bones, malt. Il-Kappella tal-Għadam). W roku 1941 kaplica mocno ucierpiała podczas bombardowań, jej ruiny zostały następnie rozebrane. Na miejscu pozostały jedynie fundamenty. Prawdopodobnie krypta mogła przetrwać do dziś nieuszkodzona.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kaplica Nibbia została zbudowana w roku 1619 z funduszy rycerza Fra Giorgio Nibbia, który został tam pochowany po śmierci[1]. Została poświęcona Matce Boskiej Miłosierdzia (lub Matce Boskiej Bolesnej Madonnie della Pietà)[2] i stała obok cmentarza, gdzie grzebani byli pacjenci, zmarli w Sacra Infermeria[3]. Była głównie używana do odprawiania mszy świętych za dusze tych zmarłych[4]. Kaplica była popularnie nazywana ta' Nibbia, po rycerzu, który ją zbudował, lecz również taz-zuntier (maltańskie słowo, dawniej znaczące "cmentarz")[3].
Oryginalna kaplica została rozebrana w roku 1730, i odbudowana w 1731 według projektu przypisywanego barokowemu architektowi Romano Carapecchia[5]. W roku 1776 cmentarz Sacra Infermeria został zlikwidowany, a pozostałości pochówków przeniesione do ossuarium pod kaplicą[4].
W roku 1852 kapelan szpitala ks. Sacco postanowił udekorować kryptę kaplicy ludzkimi szczątkami z cmentarza. Od tego czasu zaczęła być znana jako Kaplica Kości, i od wczesnego XX wieku była atrakcją dla Maltańczyków oraz turystów. Wydano nawet kilka pocztówek przedstawiających jej wnętrze.[4][6]. Z biegiem lat lokalna tradycja mówiła, że kości pod kaplicą nie należą do pacjentów Sacra Infermeria, lecz do walczących, którzy zginęli podczas Wielkiego Oblężenia Malty w roku 1565[7].
Św. George Preca prowadził w kaplicy konferencje na temat eschatologii chrześcijańskiej. Liczni pielgrzymi odwiedzali to miejsce, zwłaszcza w miesiącu listopadzie[4].
Budynek kaplicy został uszkodzony w czasie II wojny światowej, podczas bombardowania lotniczego 14 lutego 1941 roku. Pewna ilość szczątków zmarłych została zebrana i pochowana na cmentarzu Addolorata[4], chociaż krypta mogła przetrwać nienaruszona. Ruiny kaplicy rozebrano w późnych latach 70. XX wieku, pozostawiając jedynie kilka szczątków na miejscu[3].
Pozostałości kaplicy, w tym sarkofag fundatora, znajdują się dziś na ogrodzonym terenie obok parkingu Evans Building[1]. W roku 2002 ruiny zostały odświeżone przez Archaeological Services Cooperative oraz Grupp Arkeologiku Malti (Maltańska Grupa Archeologiczna)[8], lecz od tego czasu popadły w stan zaniedbania[3]. Pozostałości kaplicy zostały w roku 2008 zaliczone przez Malta Environment and Planning Authority do zabytków narodowych klasy B[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kaplica Nibbia była ośmiokątnym budynkiem z kopułą. Na fasadzie znajdował się olbrzymi portal z głównym wejściem, obramowanym z każdej strony dwoma doryckimi pilastrami. Drzwi posiadały architraw z marmurową płytą, zwieńczoną półokrągłym frontonem. Powyżej, pomiędzy kilkoma małymi pilastrami i zwojami, umieszczone było centralnie łukowe okno. Wszystko to oddzielone było od niższego poziomu przez cienki gzyms. Cały budynek zwieńczał trójkątny fronton[1].
Krypta[edytuj | edytuj kod]
_(14597842289).jpg)
Kaplica posiadała sklepioną podziemną kryptę, służącą jako ossuarium. Pozostałości szkieletów pacjentów zmarłych w Sacra Infermeria zostały umieszczone na ścianach w ozdobnych wzorach, od tego czasu krypta zaczęła być ogólnie znana jako Chapel of Bones (Kaplica Kości). Znajdował się tam jeden ołtarz, na którym była łaciński napis, opłakujący przemijalność życia i proszący o modlitwę za zmarłych[1].
Nie jest znana dokładna lokalizacja krypty, być może znajdowała się pod samą kaplicą, ale mogła też być w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Choć kaplica została zniszczona w czasie II wojny światowej, krypta mogła przetrwać nienaruszona[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f One World – Protecting the most significant buildings, monuments and features of Valletta (109). [w:] Times of Malta [on-line]. 2009-04-21. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-24)]. (ang.).
- ↑ Giovannantonio Ciantar: Malta Illustrata. Malta: 1780, s. 343. (wł.).
- ↑ a b c d Edward Said: State of Nibbia chapel ruins. [w:] Times of Malta [on-line]. 2012-08-10. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ Denis De Lucca: Carapecchia: Master of Baroque Architecture in Early Eighteenth Century Malta. Malta: Midsea Books, 1999, s. 288. ISBN 978-99909-93-00-4. (ang.).
- ↑ Giovanni Bonello: Nostalgias of Malta: images by Modiano from the 1900s. Fondazzjoni Patrimonu Malti, 2010, s. 54. ISBN 978-99932-7-316-5. OCLC 696296725. (ang.).
- ↑ Joseph Cassar Pullicino. The Order of St. John in Maltese folk-memory. „Scientia”. 15 (4), s. 154, 10-12.1949. [zarchiwizowane z adresu 2016-04-17]. (ang.).
- ↑ Chapel remains being restored. [w:] Times of Malta [on-line]. 2002-09-16. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).
- † Zburzone / Rozebrane / Ruiny