Karol Pasternak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Pasternak
Ilustracja
podpułkownik artylerii podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1893
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

1958
Wrocław

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Wojsko Polskie we Francji

Jednostki

pociąg pancerny „Kozak”,
4 Pułk Artylerii Polowej,
27 Pułk Artylerii Polowej,
16 Pułk Artylerii Lekkiej,
5 Dywizjon Artylerii Konnej,
28 Pułk Artylerii Lekkiej,
45 Dywizja Piechoty,
3 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

dowódca pociągu pancernego
dowódca dywizjonu
kwatermistrz pułku
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku artylerii
dowódca artylerii dywizyjnej

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa, kampania francuska)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Karol Józef Pasternak[a] (ur. 21 stycznia 1893 w Stanisławowie, zm. 1958 we Wrocławiu) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Karol Józef Pasternak urodził się 21 stycznia 1893 w Stanisławowie[1][2][3]. Był synem Władysława i Emilii z domu Kocyłowskiej[2]. Przez osiem lat uczył się w C. K. Wyższej Szkole Realnej w Stanisławowie, gdzie w 1913 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości[4][1]. Po maturze miał podjąć służbę w wojsku[1].

Podczas I wojny światowej w szeregach rezerwy artylerii polowej i górskiej C. K. Armii został mianowany na stopień podporucznika z dniem 1 września 1915[5], następnie awansowany na stopień porucznika z dniem 1 listopada 1917[6]. Był przydzielony do pułku armat polowych nr 31 (około 1916)[7], następnie do pułku armat polowych nr 30 (do 1918)[8][9].

Grupa oficerów 5 Dywizjonu Artylerii Konnej z dowódcą Krakowskiej Brygady Kawalerii płk. Zygmuntem Piaseckim (siedzi z prawej). Następnie stoją: por. Stefan Dąbrowski, ppłk Karol Pasternak, mjr Józef Korus

Po zakończeniu wojny został przyjęty do Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-ukraińskiej w stopniu porucznika pełnił służbę w szeregach grupy wypadowej ppłk. Józefa Swobody działającej od 21 listopada 1918, której żołnierze w Ustrzykach Dolnych przejęli pozostawiony przez Ukraińców pociąg towarowy i wycofując się zabrali go do Leska[10]. Pasternak został dowódcą pociągu[11][12], przekierował haubice na platformach, a pociąg uczestniczył następnego dnia w ponownym zajęciu Ustrzyk, zaś w kolejnych dniach porucznik zawnioskował do Fabryki Maszyn i Wagonów w Sanoku o przygotowanie prowizorycznego pociągu „Kozak”[13]. W marcu 1920 był porucznikiem 4 pułku artylerii polowej i przebywał w polu podczas wojny polsko-bolszewickiej (w tym czasie przekazał podziękowania lekarzowi-ginekologowi z Sanoka, kpt. dr. Stanisławowi Domańskiemu, za przeprowadzenie operacji ratującej życie jego żonie i dziecku)[14]. Za swoje czyny wojenne otrzymał Order Virtuti Militari[15]. Został zweryfikowany w stopniu kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[16].

Po wojnie pozostawał oficerem 4 pułku artylerii polowej w Inowrocławiu, w którym w 1923 był p.o. dowódcy I dywizjonu[17]. Został awansowany na stopień majora artylerii ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[18][19]. W 1924 był etatowym dowódcą I dywizjonu w macierzystym pułku[20]. W kwietniu 1928 został przeniesiony do 27 pułku artylerii polowej we Włodzimierzu Wołyńskim na stanowisko kwatermistrza pułku[21][22]. 31 marca 1930 roku został przeniesiony do dowództwa 9 Grupy Artylerii w Brześciu na stanowisko I oficera sztabu[23]. 28 stycznia 1931 roku został przeniesiony do 16 pułku artylerii polowej (od 1932 roku – 16 pułk artylerii lekkiej) w Grudziądzu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[24]. Od 5 lipca do 7 września 1933 roku w zastępstwie był dowódcą pułku[25]. 24 stycznia 1934 roku został awansowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów artylerii[26][27]. Dowodził 5 dywizjonem artylerii konnej w Krakowie, później 28 pułkiem artylerii lekkiej w Zajezierzu od 29 grudnia 1938 do sierpnia 1939[28].

Po wybuchu II wojny światowej w trakcie kampanii wrześniowej w stopniu podpułkownika był dowódcą artylerii dywizyjnej 45 Dywizji Piechoty. Po przedostaniu się do Francji został oficerem Wojska Polskiego we Francji. W 1940 pełnił funkcję dowódcy 3 pułku artylerii lekkiej[29]. Zmarł w 1958 we Wrocławiu[11].

25 lutego 1919 w Sanoku poślubił Annę Honoratę Poschinger (ur. 1896, siostrą Kazimierza Poschingera, także oficera Wojska Polskiego)[2][30].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

polskie

austro-węgierskie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Karl Pasternak”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1912/13. Stanisławów: 1913, s. 55, 72.
  2. a b c Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 75 (poz. 40).
  3. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-03-09].
  4. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1904/5. Stanisławów: 1905, s. 43.
  5. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 680.
  6. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1075.
  7. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 718.
  8. a b c d Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 944.
  9. a b c d e f Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1171.
  10. Landau i Tabiszewski 1929 ↓, s. 5.
  11. a b Zając 1995 ↓, s. 25.
  12. Andrzej Olejko. Śladami lotnej i „Kozaka”. „Tygodnik Sanocki”. Nr 45 (521), s. 7, 9 listopada 2001. 
  13. Landau i Tabiszewski 1929 ↓, s. 5-6.
  14. Nadesłane. Podziękowanie. „Ziemia Sanocka”. 33, s. 4, 4 kwietnia 1920. 
  15. Landau i Tabiszewski 1929 ↓, s. 24.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 816.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 421.
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 740.
  19. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 453.
  20. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 644.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 146.
  22. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 401.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 109.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 16.
  25. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 179, 684.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 24 stycznia 1934 roku, s. 1.
  27. a b c Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 158.
  28. Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 744.
  29. Szczurowski 2001 ↓, s. 58.
  30. Adam Mękarski, Dorota Mękarska. Tajemnice archiwum dra Kazimierza Niedzielskiego. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (1400), s. 16, 16 listopada 2018. 
  31. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  32. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 2, 19 marca 1937. 
  33. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]