Kościół św. Antoniego w Lisznej
| kościół filialny | |||||||||||
.jpg) Elewacja boczna | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| filia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
13 czerwca | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Sanok  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |||||||||||
 49°35′05,4″N 22°14′14,8″E/49,584833 22,237444
| |||||||||||
Kościół św. Antoniego w Lisznej – drewniana świątynia rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego, zbudowana w latach 1936–39, znajdująca się w Lisznej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wcześniej mieszkańcy wsi uczęszczali do parafii Rozesłania Apostołów w Mrzygłodzie. Od 27 lutego 1985 kościół stanowi filię parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Sanoku[1]. Jest zlokalizowany pod adresem Liszna 34.
Inicjatorem budowy kościoła był sanocki lekarz dr Antoni Dorosz[2], który przekonał mieszkańców wsi do wyboru miejsca wzniesienia świątyni w południowej, części wsi, na zalesionym stoku, nieopodal istniejącego tam sanatorium (pierwotnie kościół planowano wybudować w centrum wsi, przy głównej arterii)[3]. Projekt wykonał Kazimierz Osiński. Budową kierował Jan Gawlewicz z Sanoka. Kamień węgielny pod budowę kościoła wmurowano w 1936[4]). Akt erekcyjny został dokonany przez ks. Sieradzkiego. Poświęcenia kościoła dokonał w 1939 ks. Antoni Porębski z parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku[5][6].
Świątynia została ulokowana pośród lasu na wzgórzu w południowej części wsi, w sąsiedztwie sanatorium ufundowanego w okresie II Rzeczypospolitej przez Michalinę Mościcką, pierwszą damę Polski, małżonkę Prezydenta RP, Ignacego Mościckiego[7] (umożliwiało kąpiele wodne, wykorzystywano mikroklimat gór)[8]. Sanatorium zostało zniszczone przez Niemców w 1941[9].
W latach 90. XX w. w czasie remontu wieży zasłonięto arkadowe prześwity pod hełmem, wykorzystywane wcześniej do grania na trąbce w czasie uroczystości religijnych[10].
Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Bryła świątyni wzorowana na kościołach z terenu Podhala o tradycyjnej ciesiołce. Budowla orientowana, konstrukcji zrębowej z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Wieża na planie kwadratu zamknięta spiczastym hełmem[10].
Wnętrze nakryte pozornym sklepieniem zwierciadlanym, ściany dekorowane pozornymi pilastrami[10]. Pierwotnie ołtarz kościoła został wykonany przez żołnierzy 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sanoka; obecny istnieje od 1991; w kościele znajduje się także Obraz Matki Boskiej Liszniańskiej, który został namalowany przez żołnierza ww. pułku[9].
-
Elewacja tylna -
Wnętrze -
Elewacja frontowa
.jpg)
.jpg)
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Przy świątyni znajduje się dzwonnica oraz cmentarz. Na cmentarzu został ustanowiony pomnik poświęcony mieszkańcom wsi, ofiarom lat 1940-1945 (38 zamordowanych na Wołyniu przez UPA, 4 ofiarom sowieckich obozów pracy, 2 wywiezionym na Sybir, 4 ofiarom niemieckich obozów koncentracyjnych)[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Olejko 2008 ↓, s. 66.
- ↑ Powitanie ks. Biskupa przez Proboszcza – Liszna. olchowce.przemyska.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Olejko 2008 ↓, s. 33.
- ↑ Liszna. books.google.pl. [dostęp 2014-01-27].
- ↑ Olejko 2008 ↓, s. 34.
- ↑ Liszna zdjęcia, galeria - zdjęcie, Kościół pw. św.Antoniego z 1939r. mapy.eholiday.pl. [dostęp 2014-11-24].
- ↑ Ogłoszenia - Sprzedam, kupię na OLX.pl [online], sanok.olx.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-02] (pol.).
- ↑ Liszna. przenikaniekultur.pl. [dostęp 2014-01-27].
- ↑ a b Olejko 2008 ↓, s. 11, 34.
- ↑ a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 159. ISBN 978-83-61577-68-3.
- ↑ Olejko 2008 ↓, s. 40.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edward Olejko: Powstanie i rozwój parafii. W: 60-lecie parafii Sanok–Olchowce 1948-2008. Sanok-Olchowce: 2008.
- Bartosz Podubny: Gminny program opieki nad zabytkami gminy Sanok na lata 2015–2018. edziennik.rzeszow.uw.gov.pl. s. 36. [dostęp 2016-10-21].
.jpg)