Maria Modrakowska
| |
| Imię i nazwisko |
Maria Ludmiła Józefa Modrakowska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 grudnia 1896 |
| Data i miejsce śmierci |
16 października 1965 |
| Zawód |
śpiewaczka |
Maria Ludmiła Józefa Modrakowska, secundo voto Jackowska, z domu Kuczkiewicz (ur. 10 grudnia 1896 we Lwowie, zm. 16 października 1965 we Wrocławiu) – polska śpiewaczka i pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się 10 grudnia 1896 roku we Lwowie[1][2]. W 1914 roku została absolwentką Konserwatorium Muzycznego we Lwowie, w klasie fortepianu Heleny Ottawowej[1]. W 1920 roku przeniosła się do Warszawy, gdzie studiowała na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego oraz pobierała lekcje gry na fortepianie u Henryka Melcera-Szczawińskiego i lekcje śpiewu u Heleny Zboińskiej[1]. Zadebiutowała w stolicy jako śpiewaczka estradowa podczas koncertów Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Muzyki, prowadziła także radiowe prelekcje muzyczne[1]. Wśród jej bliskich znajomych byli Jan Kasprowicz, Stanisław Przybyszewski i Wacław Berent[1]. Jej mężem był Jerzy Modrakowski. Para miała razem syna, Andrzeja[1].
Dzięki państwowemu stypendium rozpoczęła naukę w Paryżu, m.in. u Nadii Boulanger[1], z którą się wkrótce zaprzyjaźniła[3]. W Paryżu z początku występowała na pojedynczych koncertach, takich jak koncert Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków, czy podczas salonu u księżnej de Polignac[3], po czym została zaangażowana do Opéra-Comique[2][3]. Przełomem w karierze była entuzjastycznie przyjęta rola Melisandy w operze Peleas i Melisanda Claude’a Debussy'ego, którą Modrakowska wykonywała przez kilka sezonów[1]. Francis Poulenc uznał śpiewaczkę za „idealną” Melisandę[3], według Tadeusza Przybylskiego była „jedną z najwybitniejszych odtwórczyń muzyki Debussy'ego”[1]. W jej repertuarze znajdowały się także pieśni Duparca, Ravela, Chopina, czy Bacha[1]. Poza występami w Paryżu dawała również koncerty w innych miastach Francji i za granicą[3]: na początku lat 30. wyruszyła w tournée po Francji, Belgii, Holandii, Anglii, Luksemburgu, Hiszpanii, Włoszech i Portugalii[1].
W 1932 roku zaczęła wykładać śpiew i interpretację na École normale de musique de Paris[1], w tym samym czasie poznała także przyszłego drugiego męża, Tadeusza Jackowskiego[4], z którym miała dwóch synów: Antoniego i Tadeusza[1][4]. Dwa lata później nawiązała współpracę z Poulencem, czego efektem były m.in. Huit chansons polonaises: zbiór pieśni polskich dobranych przez śpiewaczkę, a sharmonizowanych przez Poulenca. Artyści prezentowali je podczas wspólnej trasy koncertowej w Afryce północnej[3].
Do Polski powróciła w 1938 roku i zamieszkała w Częstochowie. Wojnę spędziła w Olsztynie, gdzie posługiwała się nazwiskiem panieńskim[1]. Po wojnie zorganizowała szkołę muzyczną w Częstochowie, w której także uczyła[1]. W 1949 roku przeprowadziła się do Krakowa, gdzie utrzymywała się z nauki śpiewu[1]. Od 1957 roku wykładała na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie[2]. Należała do sekcji literackiej Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych[1].
Oprócz działalności muzycznej, Modrakowska zajmowała się także pisaniem i tłumaczeniem. W latach 30. jej artykuły ukazywały się na łamach „Le Monde Musical”[1] i „Kuriera Wileńskiego"[4]. Przełożyła z francuskiego biografię Beethovena pióra Romaina Rollanda[5] oraz operę Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka, którą w oparciu o jej tłumaczenie wystawiono w Operze im. Stanisława Moniuszki (1978) oraz w Operze Śląskiej (2007)[6]. Modrakowska jest autorką jednej sztuki teatralnej, Agnès[1], która ukazała się po francusku w 1932 roku w Paryżu[7]. Napisała także powieść pod tytułem Anetka, która ukazała się w 1933 roku nakładem Towarzystwa Wydawniczego „Rój”[1]. Książka opisuje tragiczną historię tytułowej półsieroty Anetki, która bez powodzenia szuka bliskości w heteroseksualnych relacjach, chwilowe ukojenie znajdując dopiero w lesbijskiej miłości[8]. Powieść została życzliwie przyjęta przez Tadeusza Boy-Żeleńskiego[1]. Część korespondencji Modrakowskiej znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej[9].
Zmarła 16 października 1965 roku we Wrocławiu[1][2][6]. Została pochowana na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Tadeusz Przybylski, Modrakowska Maria, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXI, Polska Akademia Nauk, 1976, s. 526.
- ↑ a b c d Modrakowska Maria [online], Internetowy Słownik Biograficzny Artystów Scen Polskich [dostęp 2021-02-27] (pol.).
- ↑ a b c d e f Renata Suchowiejko, Polskie artystki na scenach paryskich [online], heritage.bnf.fr [dostęp 2021-02-27].
- ↑ a b c Daromiła Wąsowska-Tomawska, Czy palce go nie zawodzą... a pamięć?, „Akant” (7), 19 lipca 2012 [dostęp 2021-02-28].
- ↑ Beethoven / Romain Rolland [online], Katalogi Biblioteki Narodowej [dostęp 2021-02-28] (pol.).
- ↑ a b Maria Modrakowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-02-28].
- ↑ Agnès [Texte imprimé] : fantaisie en 4 actes [online].
- ↑ Wojciech Szot, Panna doktór Sadowska, Warszawa 2020, s. 249–250, ISBN 978-83-65970-41-1 [dostęp 2021-02-28].
- ↑ Fragment korespondencji Marii Modrakowskiej. Listy z lat 1932-1935 [online], Katalogi Biblioteki Narodowej [dostęp 2021-02-29] (pol.).