Milanów (województwo lubelskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Milanów
wieś
Ilustracja
LO im. Marii Konopnickiej
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

parczewski

Gmina

Milanów

Liczba ludności (2021)

951[2][3]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

21-210[4]

Tablice rejestracyjne

LPA

SIMC

0016478[5]

Położenie na mapie gminy Milanów
Mapa konturowa gminy Milanów, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Milanów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Milanów”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Milanów”
Położenie na mapie powiatu parczewskiego
Mapa konturowa powiatu parczewskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Milanów”
Ziemia51°42′11″N 22°52′46″E/51,703056 22,879444[1]

Milanów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Milanów[5][6].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Milanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Miejscowość jest sołectwem, siedzibą gminy Milanów[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1056 mieszkańców[8].

Wieś otoczona lasami, szczególną atrakcją jest rezerwat Czarny Las, utworzony w 1981 roku na obszarze 1 ha.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy w źródłach historycznych nazwa Milanów pojawiła się w 1431 roku. Wieś była wówczas własnością szlachcica Andrzeja Kostro. W 1442 r. w Budzie Władysław III Warneńczyk zapisał Mikołajowi z Milandowa (brat Andrzeja Kostro) 25 grzywien na dworzyskach Załowicze, Szaków, Czuryłów w powiecie gródeckim województwa ruskiego[9]. W 1440 r. Mroczko z Milanowa, rządca łukowski, kupił starostwo parczewskie. Wieś leżała na terenach będących przedmiotem sporu pomiędzy Koroną a Wielkim Księstwem Litewskim[10].

Anna księżniczka Wiśniowiecka, córką ks. Michała, starosty owruckiego i jego żony Rainy Mohylanki[11], wnuczka ks. Michała, kasztelana bracławskiego[potrzebny przypis], pierwsza żona Zbigniewa Firleja (zm. 1649), starosty lubelskiego[12], wniosła w dom Firlejów pewne dobra, m.in. klucze rudzieniecki, horodyski, roszowski, milanowski w województwach lubelskim i podlaskim[11]. W XVIII wieku Milanów należał do dóbr Potockich[13]. Mikołaj Bazyli Potocki, starosta kaniowski, zapisał te dobra synowcowi swemu ks. Kajetanowi Potockiemu, kanonikowi katedralnemu krakowskiemu[14]. Później dobra milanowskie należały do Czetwertyńskich, którzy zbudowali tu piękną rezydencję[13].

W 1906 r. powstała w Milanowie straż pożarna założona przez studenta Szkoły Górniczej Rudolfa Levitou, a w pierwszym jej zarządzie znalazł się książę Włodzimierz Czetwertyński. OSP odegrała istotną rolę kulturalną w życiu gminy – działała przy niej orkiestra, sekcja oświatowa, teatralna oraz biblioteka.

W dniach 29–30 września 1939 r. pod Milanowem toczyła boje SGO „Polesie” gen. F. Kleeberga, walcząc z oddziałami Armii Czerwonej w czasie agresji Sowieckiej na Polskę w 1939. Na miejscowym cmentarzu znajdują się groby poległych wówczas żołnierzy polskich.

Po reformie administracyjnej 1867 roku Milanów nabrał praw gminnych. W 1973 roku Milanów stał się siedzibą gminy w powiecie parczewskim województwa lubelskiego i tak jest obecnie od 01 stycznia 1999 r.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Jeden z ważniejszych zabytków, pałac neoklasycystyczny w Milanowie, powstał po 1840 roku (obecnie siedziba LO im. M. Konopnickiej). Obok pałacu znajdują się dawne obiekty dworskie oraz dobrze zachowany park XIX-wieczny, urządzony w stylu angielskim.

W miejscowości znajduje się też zespół kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Składa się pn z kościoła wzniesionego w latach 1858–1861 oraz XIX-wiecznych budynków plebanii, szpitala (obecnie ośrodek zdrowia) i pralni szpitalnej (obecnie budynek mieszkalny). Obiekty te ufundowała właścicielka ziemska Milanowa, Wanda Julianna Uruska-Caboga, a wzniesiono je w stylu późnoklasycystycznym według projektu Henryka Marconiego[15].

Do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego wpisano[16]:

  • kościół parafialny z plebanią pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, wybudowany w latach 1861–1871, nr rej.: A / 1370 z 21.06.1993
  • zespół dworski i folwarczny, 2 połowy XIX i początków XX wieku, nr rej.: A/1371 z 17.06.1985:
Zespół obejmuje dwór, oficynę, stajnię cugową, oranżerię, park z alejami dojazdowymi, gorzelnię z magazynem gorzelni, jak również dom gorzelnego.

Sport[edytuj | edytuj kod]

We wsi działa powstały w 1923 roku klub piłkarski LKS Milanów (Ludowy Klub Sportowy Milanów), który w sezonie 2020/21 występuje w bialskiej klasie okręgowej. Największym osiągnięciem piłkarzy LKS Milanów były występy w lubelskiej IV lidze w sezonie 2016/2017.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80522
  2. Wieś Milanów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-19], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-19].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 783 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-03-28].
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Strona gminy, sołectwa
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  9. Смерека Б. Три маловідомі документи XV століття до історії Львівської землі // Архіви України. К., 2021. Вип. 4 (329). С. 177–178
  10. Milanów, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  11. a b Sadok Barącz: Pamiątki buczackie. Lwów: Drukarnia Gazety Narodowej 1882, s. 68.
  12. Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. V. Warszawa: Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów, 1902, s. 292.
  13. a b Milanów 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 416.
  14. Sadok Barącz: Pamiątki buczackie. Lwów: Drukarnia Gazety Narodowej 1882, s. 68–69.
  15. Milanów - park dworski [online], www.ogrodowy.minigo.pl [dostęp 2023-10-29].
  16. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 88.