Podział administracyjny Królestwa Polskiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Podział administracyjny Królestwa Polskiego w 1831 r. Mapa historyczna. Podział odpowiada okresowi z lat 1816–1844
Podział administracyjny Królestwa Kongresowego w 1830 roku. Podział odpowiada okresowi z lat 1816–1844. Obwody dzieliły się dalej na powiaty.
Podział administracyjny Królestwa Polskiego w 1907 r. Podział z niewielkimi wyjątkami jest reprezentatywny dla lat 1867–1914
Gubernie zachodnie i Królestwo Polskie w 1902 r. Mapa historyczna.
Podział administracyjny Królestwa Polskiego w 1912 r.

Podział administracyjny Królestwa Polskiego w latach 1815–1914.

Historia[edytuj | edytuj kod]

1815–1816[edytuj | edytuj kod]

W latach 1815–1816 na terytorium Królestwa Polskiego w większości zachowano podział administracyjny Księstwa Warszawskiego; państwo było podzielone na 8 departamentów:

1816–1837[edytuj | edytuj kod]

Od 1816 na 8 województw, a te na obwody i powiaty[1]:

1837[edytuj | edytuj kod]

7 marca 1837 Królestwo zostało podzielone na 8 guberni[2]:

1842[edytuj | edytuj kod]

W 1842 na mocy ukazu z 11 października obwody zamieniono na powiaty, a dotychczasowe powiaty na okręgi sądowe[3].

1845[edytuj | edytuj kod]

Reforma z 21 sierpnia 1844[4] roku zniosła część guberni, łącząc je z innymi, przez co liczba guberni spadła. Poza tym zmieniono nazwę kilku innych. Od 1 stycznia 1845 roku Królestwo dzieliło się na gubernie:

  • augustowską (w dotychczasowym kształcie)
  • lubelską (z połączenia dawnej lubelskiej i podlaskiej)
  • płocką (w dotychczasowym kształcie)
  • radomską (z połączenia dawnej kieleckiej i sandomierskiej)
  • warszawską (z połączenia dawnej mazowieckiej i kaliskiej)

1863[edytuj | edytuj kod]

W czasie powstania styczniowego Rząd Narodowy dnia 28 marca 1863 r. ogłosił Regulamin władz administracyjnych w byłym Królestwie Kongresowym. Według regulaminu byłe Królestwo Kongresowe dzieliło się na osiem województw w granicach z 1816 r. oraz trzydzieści dziewięć powiatów. Rozdzielono i uniezależniono od siebie władze cywilne i wojskowe. Wzajemne stosunki między władzami cywilnymi i wojskowymi regulował dekret Rządu Narodowego z 23 VI 1863 r.[5]

1867[edytuj | edytuj kod]

Kolejna reforma z 1867 roku ponownie podzieliła większe gubernie na mniejsze. Przywrócenie stanu sprzed 1844 roku nie było proste – nastąpiły bowiem w stosunku do niej pewne korekty w przynależności niektórych powiatów. Ponadto z guberni augustowskiej wydzielono gubernię łomżyńską, a pozostałą część przemianowano na gubernię suwalską. Z guberni radomskiej wydzielono nową gubernię – kielecką. Wydzielono też gubernię piotrkowską kosztem warszawskiej i radomskiej. Liczba guberni wzrosła do 10:

Oprócz tego, tworzono nowy szczebel administracji – gminy.

1893[edytuj | edytuj kod]

Mała reforma w 1893 roku powiększyła gubernię warszawską kosztem płockiej i łomżyńskiej.

1912[edytuj | edytuj kod]

Reformą z 1912 utworzono gubernię chełmską z części guberni siedleckiej i lubelskiej. Jednocześnie gubernia siedlecka została zlikwidowana. Gubernię chełmską wyłączono w 1915 roku ze składu Kraju Nadwiślańskiego, przyłączając do Rosji.

Podział administracyjny z 1816[edytuj | edytuj kod]

Zachowujący (z małymi zmianami) granice powiatów z okresu Księstwa Warszawskiego, wprowadzony dekretem namiestnika Królestwa Polskiego gen. Józefa Zajączka z 16 stycznia 1816[6]:

  • województwo augustowskie ze stolicą w Suwałkach – 5 obwodów, 7 powiatów
    • obwód augustowski
    • obwód kalwaryjski
      • powiat kalwaryjski
    • obwód łomżyński
      • powiat łomżyński
      • powiat tykociński
    • obwód mariampolski
      • powiat mariampolski
    • obwód sejneński
      • powiat sejneński
  • województwo kaliskie – 5 obwodów, 11 powiatów
    • obwód kaliski
      • powiat kaliski
      • powiat warciański
    • obwód koniński
      • powiat koniński
      • powiat pyzdrski (z części dawnego pyzdrskiego i powidzkiego)
    • obwód sieradzki
      • powiat sieradzki
      • powiat szadkowski
    • obwód wieluński
      • powiat częstochowski
      • powiat ostrzeszowski z siedzibą w Wieruszowie
      • powiat wieluński
    • obwód piotrkowski
      • powiat piotrkowski
      • powiat radomszczański
  • województwo krakowskie z tymczasową siedzibą w Miechowie, od 6 grudnia 1816 ze stolicą w Kielcach – 4 obwody, 10 powiatów
    • obwód kielecki
      • powiat kielecki
      • powiat jędrzejowski
    • obwód miechowski
      • powiat krakowski (z części dawnego krakowskiego i hebdowskiego), z siedzibą w Hebdowie, od 30 grudnia 1842 okręg proszowicki
      • powiat miechowski
      • powiat skalmierski
    • obwód olkuski
      • powiat lelowski z siedzibą w Żarkach
      • powiat olkuski
      • powiat pilicki
    • obwód stopnicki
      • powiat stopnicki
      • powiat szydłowski
  • województwo lubelskie – 4 obwody, 10 powiatów
    • obwód hrubieszowski
      • powiat hrubieszowski
      • powiat tomaszowski
    • obwód krasnostawski
      • powiat chełmski
      • powiat krasnostawski
    • obwód lubelski
      • powiat lubartowski
      • powiat lubelski
      • powiat kaźmierski
    • obwód zamojski z siedzibą w Janowie
  • województwo mazowieckie ze stolicą w Warszawie – 7 obwodów, 15 powiatów
    • obwód gostyniński z siedzibą w Kutnie
      • powiat gostyniński z siedzibą w Gąbinie
      • powiat orłowski z siedzibą w Kutnie
    • obwód kujawski z siedzibą we Włocławku (od 12 stycznia 1830 do 16 sierpnia 1836 siedziba w Brześciu)
      • powiat brzeski
      • powiat kowalski
      • powiat radziejowski
    • obwód łęczycki
      • powiat łęczycki
      • powiat zgierski z siedzibą w Piątku
    • obwód rawski
      • powiat brzeziński z siedzibą w Strykowie
      • powiat rawski
    • obwód sochaczewski z siedzibą w Łowiczu
      • powiat sochaczewski
    • obwód stanisławowski, od 6 lipca 1816 z siedzibą w Mińsku
      • powiat siennicki
      • powiat stanisławowski
    • obwód warszawski
      • powiat błoński
      • powiat czerski
      • powiat warszawski
  • województwo płockie – 6 obwodów, 6 powiatów
    • obwód lipnowski
      • powiat lipnowski
    • obwód mławski
      • powiat mławski
    • obwód ostrołęcki
      • powiat ostrołęcki
    • obwód płocki
      • powiat płocki
    • obwód pułtuski
      • powiat pułtuski
    • obwód przasnyski
      • powiat przasnyski
  • województwo podlaskie ze stolicą w Siedlcach – 4 obwody, 9 powiatów
    • obwód bialski
      • powiat bialski
      • powiat łosicki
    • obwód łukowski
      • powiat łukowski
      • powiat garwoliński
      • powiat żelechowski
    • obwód radzyński
      • powiat radzyński
      • powiat włodawski
    • obwód siedlecki
      • powiat siedlecki
      • powiat węgrowski
  • województwo sandomierskie ze stolicą w Radomiu – 4 obwody, 9 powiatów
    • obwód opatowski
      • powiat opatowski
      • powiat solecki
    • obwód opoczyński z siedzibą w Końskich, od 14 marca 1834 z siedzibą w Opocznie
      • powiat konecki
      • powiat opoczyński
      • powiat szydłowiecki
    • obwód radomski
      • powiat kozienicki
      • powiat radomski
    • obwód sandomierski
      • powiat sandomierski
      • powiat staszowski

Powyższy podział utrzymał się do 31 grudnia 1844, z tym że w 1837 województwa przemianowano na gubernie, w 1842 obwody na powiaty, a dotychczasowe powiaty na okręgi. Ponadto w 1841 gubernia krakowska ze stolicą w Kielcach została przemianowana na gubernię kielecką.

Podział administracyjny z 1845[edytuj | edytuj kod]

W dniu 1 stycznia 1845 roku na mocy ukazu z 21 sierpnia 1844 zaczął obowiązywać nowy podział administracyjny kraju. Z dotychczasowych 8 stworzono 5 nowych guberni. Granice powiatów (odpowiadające z małymi zmianami granicom utworzonych w 1816 roku obwodów) i granice okręgów (odpowiadające z małymi zmianami granicom utworzonych w 1796 roku na terenie Prus Południowych i Nowowschodnich oraz w 1810 na terenach Nowej Galicji włączonych do Księstwa Warszawskiego powiatów) nie uległy zmianie.

  • gubernia augustowska – 5 powiatów
    • powiat augustowski
    • powiat kalwaryjski
    • powiat łomżyński
    • powiat mariampolski
    • powiat sejneński
  • gubernia płocka – 6 powiatów
    • powiat lipnowski
    • powiat mławski
    • powiat ostrołęcki
    • powiat płocki
    • powiat pułtuski
    • powiat przasnyski
  • gubernia warszawska – 12 powiatów
    • powiat gostyniński
    • powiat kaliski
    • powiat koniński
    • powiat kujawski
    • powiat łęczycki
    • powiat rawski
    • powiat sieradzki
    • powiat sochaczewski
    • powiat stanisławowski
    • powiat piotrkowski
    • powiat warszawski
    • powiat wieluński
  • gubernia radomska – 8 powiatów
    • powiat kielecki
    • powiat miechowski
    • powiat olkuski
    • powiat opatowski
    • powiat opoczyński
    • powiat radomski
    • powiat sandomierski
    • powiat stopnicki
  • gubernia lubelska – 8 powiatów
    • powiat bialski
    • powiat hrubieszkowski
    • powiat krasnostawski
    • powiat lubelski
    • powiat łukowski
    • powiat radzyński
    • powiat siedlecki
    • powiat zamojski

19 stycznia 1849 roku dokonano istotnych zmian granic powiatów. Z powiatu rawskiego do łowickiego (de iure sochaczewskiego z siedzibą w Łowiczu) przeniesiono miasta Sobotę i Bielawy oraz 54 wsi, z powiatu gostynińskiego do łowickiego miasto Iłów oraz 84 wsi, z powiatu rawskiego do łęczyckiego 12 wsi.

Podział administracyjny z 1867[edytuj | edytuj kod]

W dniu 1 stycznia 1867 roku na podstawie ustawy z 31 grudnia 1866 wprowadzono nowy podział administracyjny na 10 guberni. Stworzono też nową sieć powiatów, których granice w znacznej mierze przetrwały aż do reformy z 1975 roku likwidującej powiaty.

  • gubernia kaliska – 8 powiatów
    • powiat kaliski
    • powiat kolski
    • powiat koniński
    • powiat łęczycki
    • powiat sieradzki
    • powiat słupecki
    • powiat turecki
    • powiat wieluński
  • gubernia kielecka – 7 powiatów
    • powiat jędrzejowski
    • powiat kielecki
    • powiat miechowski
    • powiat olkuski
    • powiat pińczowski
    • powiat stopnicki
    • powiat włoszczowski
  • gubernia lubelska – 10 powiatów
    • powiat biłgorajski
    • powiat chełmski
    • powiat hrubieszowski
    • powiat janowski
    • powiat krasnostawski
    • powiat lubelski
    • powiat lubartowski
    • powiat nowoaleksandryjski
    • powiat tomaszowski
    • powiat zamojski
  • gubernia łomżyńska – 8 powiatów
    • powiat kolneński
    • powiat łomżyński
    • powiat makowski
    • powiat mazowiecki
    • powiat ostrołęcki
    • powiat ostrowski
    • powiat pułtuski
    • powiat szczuczyński
  • gubernia piotrkowska – 8 powiatów
    • powiat będziński
    • powiat brzeziński
    • powiat częstochowski
    • powiat łaski
    • powiat łódzki
    • powiat radomski, od Radomska (przemianowany w 1867 na noworadomski)
    • powiat piotrkowski
    • powiat rawski
  • gubernia płocka – 8 powiatów
    • powiat ciechanowski
    • powiat lipnowski
    • powiat mławski
    • powiat płocki
    • powiat płoński
    • powiat przasnyski
    • powiat rypiński
    • powiat sierpecki
  • gubernia radomska – 7 powiatów
    • powiat iłżecki
    • powiat konecki
    • powiat kozienicki
    • powiat opatowski
    • powiat opoczyński
    • powiat radomski
    • powiat sandomierski
  • gubernia siedlecka – 9 powiatów
    • powiat bialski
    • powiat garwoliński
    • powiat konstantynowski
    • powiat łukowski
    • powiat radzyński
    • powiat siedlecki
    • powiat sokołowski
    • powiat węgrowski
    • powiat włodawski
  • gubernia suwalska – 7 powiatów
    • powiat augustowski
    • powiat kalwaryjski
    • powiat mariampolski
    • powiat sejneński
    • powiat suwalski
    • powiat władysławowski
    • powiat wołkowyski
  • gubernia warszawska – 13 powiatów
    • powiat gostyniński
    • powiat górno-kalwaryjski (do 1879, włączony do grójeckiego)
    • powiat grodziski (przemianowany w 1869 na błoński)
    • powiat grójecki
    • powiat kutnowski
    • powiat łowicki
    • powiat miński (od 10 sierpnia 1868 nowomiński)
    • powiat radziejowski (przemianowany w 1871 na nieszawski)
    • powiat radzymiński
    • powiat skierniewicki
    • powiat sochaczewski
    • powiat warszawski
    • powiat włocławski

Powyższy podział utrzymał się w znacznej mierze aż do końca istnienia Królestwa Kongresowego. W 1867 roku przemianowano powiat radomski (radomszczański) na noworadomski, w 1868 powiat miński na nowomiński, w 1869 roku powiat grodziski na błoński, a w 1871 roku powiat radziejowski na nieszawski. W 1879 zlikwidowano powiat górno-kalwaryjski włączając go do powiatu grójeckiego, w 1893 roku powiększono gubernię warszawską o powiat płoński kosztem guberni płockiej i o powiat pułtuski kosztem guberni łomżyńskiej. Ponadto w 1912 roku zlikwidowano gubernię siedlecką, wcielając jej część do guberni lubelskiej i guberni łomżyńskiej. Z pozostałej części guberni siedleckiej i części guberni lubelskiej stworzono nową gubernię chełmską, którą w 1915 roku formalnie wydzielono z Królestwa Kongresowego i wcielono do generał-gubernatorstwa kijowskiego. W praktyce z powodu okupacji Królestwa Kongresowego przez państwa centralne decyzja nie weszła w życie[7].

Podział administracyjny z 1907[edytuj | edytuj kod]

Podział ten odpowiada stanowi z lat 1893–1912.

W tabeli zastosowano oryginalne nazewnictwo i pisownię.

Powiat Miasto powiatowe Inne miejscowości
Gubernia kaliska
kaliski Kalisz BłaszkiChoczIwanowiceKoźminekOpatówekStawStawiszyn
kolski Koło BabiakBrdówBrudzewDąbieGrzegorzewIzbicaKłodawaSompolno
koniński Konin GolinaRychwałŚlesinTuliszkówWładysławów
łęczycki Łęczyca GrabówOzorkówPiątekPoddębice
sieradzki Sieradz BurzeninSzadekWartaZduńska WolaZłoczew
słupecki Słupca LądekKazimierzKleczewPyzdrySkulskWilczynZagórów
turecki Turek DobraUniejów
wieluński Wieluń BolesławiecDziałoszynLututówPraszkaWieruszów
Gubernia kielecka
jędrzejowski Jędrzejów MałogoszczOksaSobkówWodzisław
kielecki Kielce BodzentynChęcinyDaleszyceSłupia Nowa (do 1887 w opatowskim, gub. radomska)
miechowski Miechów Brzesko NoweKsiąż WielkiProszowiceSłomniki
olkuski Olkusz OgrodzieniecPilicaSkałaSławkówWolbromŻarnowiec
pińczowski Pińczów DziałoszyceKoszyceOpatowiecSkalbmierzWiślica
stopnicki Stopnica BuskChmielnikKorczyn NowyKurozwękiOleśnicaPacanówPierzchnicaSzydłów
włoszczowski Włoszczowa KurzelówLelówSeceminSzczekociny
Gubernia lubelska
biłgorajski Biłgoraj JózefówKrzeszówTarnogród
chełmski Chełm PawłówPuchaczówRejowiecSawinWojsławice
hrubieszowski Hrubieszów DubienkaGrabowiecHorodłoKryłówUchanie
janowski Janów AnnopolKraśnikModliborzyceUrzędówZaklików
krasnostawski Krasnystaw GorzkówIzbicaTarnogóraTurobinŻółkiewka
lubartowski Lubartów CzemiernikiFirlejKamionkaŁęcznaMichów
lubelski Lublin BełżyceBiskupiceBychawaChodelGłuskKrzczonówPiaski
nowoaleksandryjski Nowa Aleksandria BaranówIrenaJózefówKazimierzKońskowolaKurówMarkuszówOpoleWąwolnicaWrzelowiec
tomaszowski Tomaszów JarczówKomarówŁaszczówTyszowce
zamojski Zamość FrampolGorajKrasnobródSzczebrzeszyn
Gubernia łomżyńska
kolneński Kolno JedwabnoStawiski
łomżyński Łomża NowogródŚniadowoWiznaZambrów
makowski Maków KrasnosielcRóżan
mazowiecki Mazowieck CiechanowiecSokołyTykocin
ostrołęcki Ostrołęka Myszyniec
ostrowski Ostrów AndrzejówBrokCzyżewNur
szczuczyński Szczuczyn GrajewoRadziłówRajgródWąsosz
Gubernia piotrkowska
będziński Będzin CzeladźKoziegłowyKromołów (do 1890 w olkuskim, gub. kielecka) • ModrzejówMrzygłódSiewierzWłodowiceŻarki
brzeziński Brzeziny BędkówGłownoJeżówStrykówUjazdTomaszów
częstochowski Częstochowa JanówKłobuckKrzepiceMstówOlsztynPrzyrów
łaski Łask LutomierskPabianiceSzczercówWidawaZelów
łódzki Łódź AleksandrówKazimierzKonstantynówRzgówTuszynZgierz
noworadomski Noworadomsk BrzeźnicaKoniecpolPajęcznoPławno
piotrkowski Piotrków BełchatówGrocholiceKamieńskSulejówRozprzaWolbórz
rawski Rawa BiałaInowłódzNowe Miasto
Gubernia płocka
ciechanowski Ciechanów Sońsk
lipnowski Lipno BobrownikiDobrzyńKikółSkempe
mławski Mława KuczborkRadzanówSzreńsk
płocki Płock BielskBodzanówDrobinWyszogród
przasnyski Przasnysz ChorzeleJanów
rypiński Rypin DobrzyńSkrwilno
sierpecki Sierpc BieżuńRaciążŻuromin
Gubernia radomska
iłżecki Iłża CiepielówGrabowiecKazanówLipskoSiennoSolecTarłówWąchockWierzbnik
koński Końskie FałkówGowarczówOdrowążPrzedbórzRadoszyceSzydłowiec
kozienicki Kozienice GłowaczówGniewoszówGranicaJanowiecMagnuszewRyczywółSieciechówZwoleń
opatowski Opatów ĆmielówDenkówGlinianyIwaniskaKunówLasocinŁagówOstrowiecOżarówRakówWaśniów
opoczyński Opoczno BiałaczówDrzewicaGielniówKlwówOdrzywółPrzysuchaSkrzynnoŻarnów
radomski Radom BiałobrzegiJastrząbJedlińskPrzytykSkaryszewWierzbicaWolanówWyśmierzyce
sandomierski Sandomierz BogoriaKlimontówKoprzywnicaOsiekPołaniecStaszówZawichost
Gubernia siedlecka
bialski Biała KodeńŁomazyPiszczacRossoszSławatyczeTerespol
garwoliński Garwolin ŁaskarzewMaciejowiceOsieckParysówStężycaŻelechów
konstantynowski Janów KonstantynówŁosiceSarnaki
łukowski Łuków AdamówKockŁysobykiSerokomlaStoczek
radzyński Radzyń MiędzyrzecWohyń
siedlecki Siedlce MokobodyMordyWodynie
sokołowski Sokołów KossówSterdyń
węgrowski Węgrów LiwŁochówMiedzna
włodawski Włodawa HorodyszczeOrchówekOstrówParczówWisznice
Gubernia suwalska
augustowski Augustów LipskRaczkiSopoćkinie
kalwaryjski Kalwarya LudwinowoOlitaSimno
maryampolski Maryampol BalwierzyszkiPilwiszkiPoniemońPrenySapieżyszki
sejneński Sejny KopciowoŁoździejeSereje
suwalski Suwałki BakałarzewoFilipowoPrzeroślWiżajny
władysławowski Władysławów SudargiSzaki
wyłkowyski Wyłkowyszki WierzbołowoWysztyniec
Gubernia warszawska
błoński Błonie Grodzisk MazowieckiMszczonówNadarzynŻyrardów
gostyński Gostynin GombinKiernoziaOsmolin
grójecki Grójec BłędówCzerskGoszczynGóra KalwaryaMogielnicaPrzybyszewTarczynWarka
kutnowski Kutno DąbrowiceKrośniewiceŻychlin
łowicki Łowicz BielawyBolimówSobota
nieszawski Nieszawa OsięcinyPiotrkowoRaciążekRadziejówSłużewo
nowomiński Nowomińsk CegłówKałuszynKarczewKołbielLatowiczSiennicaStanisławów
płoński Płońsk CzerwińskNowe MiastoSochocinZakroczym
pułtuski Pułtusk NasielskSerockWyszków
radzymiński Radzymin DobreJadówKamieńczyk
skierniewicki Skierniewice KowiesySłupia
sochaczewski Sochaczew GłuskIłów
warszawski Warszawa NowogieorgiewskNowy DwórOkoniewPiaseczno
włocławski Włocławek Brześć KujawskiChodeczKowalLubieńLubraniecPrzedecz

Reforma z 1912[edytuj | edytuj kod]

Na mocy ustawy z 6 lipca 1912 r. zlikwidowano gubernię siedlecką i utworzono nową gubernię chełmską. Na skutek likwidacji guberni siedleckiej przydzielono:

  • do guberni łomżyńskiej – powiat węgrowski
  • do guberni lubelskiej – powiaty garwoliński, łukowski, siedlecki, sokołowski, część radzyńskiego z Radzyniem oraz fragmenty konstantynowskiego i włodawskiego
  • do guberni chełmskiej – powiaty:
    • bielski
    • część konstantynowskiego (gminy Hołowczyce, Kornica, Łosice, Czuchleby, Olszanka, Bohukały, Witulin, Huszlew, Zakanale, Pawłów, Rokitno, Swory oraz osada Janów)
    • część włodawskiego (wsie Bednarzówka, Białka, Uhnin i Chmielów z gminy Dębowa Kłoda; gmina Ostrów (Lubelski); wsie Babianka, Kolechowice i Tyśmienica z gminy Tyśmienica; gminy Uścimów, Wola Wereszczyńska, Włodawa, Wyryki, Hańsk, Horodyszcze, Krzywowierzba, Opole, Romanów, Sobibór, Turno i miasto Włodawa)
    • fragment radzyńskiego (gminy Tłuściec, Zahajki, Szóstka; wsie Kolembrody i Żelizna z gminy Żelizna; gminy Brzozowy Kąt, Jabłoń, Żerocin).

Ponadto z guberni lubelskiej włączono

  • do guberni chełmskiej – powiaty:
    • hrubieszowski
    • tomaszowski
    • znaczną część chełmskiego (gminy Cyców, Siedliszcze, Pawłów, Bukowa, Wojsławice, Żmudź, Krzywiczki, Olchowiec, Rakołupy, Rejowiec, Świerże, Staw, Turka oraz miasto Chełm)
    • znaczną część zamojskiego (wsie Wiszenki, Zabytów, Monastyrek z gminy Stary Zamość; gminy Wysokie, Szczebrzeszyn; wsie Wólka Czarnostocka, Dzielce, Radecznica, klasztor Radecznicki, Trzęsiny i Czarnystok z gminy Radecznica; wieś Rozłopy z gminy Sułów; gmina Zamość z wyjątkiem wsi Żdanów; wsie Białowola, Wólka Wieprzecka i Lipsko z gminy Mokre; gmina Zwierzyniec; wsie Lipowiec, Sochy, Tereszpol i Szozdy z gminy Tereszpol; gminy Krasnobród, Łabunie, Skierbieszów, Suchowola i miasto Zamość)
    • znaczną część biłgorajskiego (miasto Biłgoraj; wsie Puszcza Solska, Rożnówka, Bojary i Dyle z gminy Puszcza Solska; wsie Dereźnia Solska, Dereźnia Zagrody, Łazory, Majdan Stary, Majdan Nowy, Rogale, Ruda Solska, Sól i Smólsko z gminy Sól; wsie Harasiuki i Ryczki z gminy Huta Krzeszowska; gminy Krzeszów, Babice, Biszcza, Wola Różaniecka, Górny Potok, Księżpol, Łukowa i Majdan Sopocki)
    • fragmenty lubartowskiego (wsie Dratów, Kaniwola, Kobyłki, Ludwin i Szczecin z gminy Ludwin)
    • fragmenty krasnostawskiego (wsie Dobryniów, Łopiennik Ruski (Dolny) i Stężyca z gminy Łopiennik; wsie Bzite, Wincentów, Krupiec, Krupe, Zagroda, Kostunin, Żdżanne i Wierzchowiny z gminy Rudka; wsie Kraśniczyn Aleksandrowski, Anielpol, Brzeziny, Bończa, Wólka Kraśniczyńska, Drewniki, Zalesie, Kraśniczyn, Olszanka i Stara Wieś z gminy Czajki).

Na obszarze dawnej guberni siedleckiej i lubelskiej ustalił się następujący podział administracyjny z zachowaniem dotychczasowej ilości i nazw powiatów:

  • gubernia lubelska – 10 powiatów
    • powiat janowski
    • powiat krasnostawski
    • powiat lubartowski
    • powiat lubelski
    • powiat nowoaleksandryjski
    • powiat garwoliński
    • powiat łukowski
    • powiat radzyński
    • powiat siedlecki
    • powiat sokołowski
  • gubernia chełmska – 8 powiatów
    • powiat bialski
    • powiat konstantynowski
    • powiat włodawski
    • powiat hrubieszowski
    • powiat tomaszowski
    • powiat chełmski
    • powiat zamojski
    • powiat biłgorajski
  • gubernia łomżyńska
    • powiat węgrowski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dziennik Praw Królestwa Polskiego, nr 2. T. 1. Warszawa: 1816, s. 115–120.
  2. Dziennik Praw Królestwa Polskiego, nr 68. T. 20. Warszawa: 1837, s. 413–417.
  3. Dziennik Praw Królestwa Polskiego, nr 97. T. 30. Warszawa: 1842, s. 281–285.
  4. Dziennik Praw Królestwa Polskiego, nr 108. T. 34. Warszawa: 1842, s. 453–459.
  5. Dorota Lewandowska: Organizacja Narodowa Powstania Styczniowego z lat 1861–1864. Archiwum Główne Akt Dawnych. [dostęp 2016-10-29].
  6. Dziennik Praw T. I, s. 115. [dostęp 2010-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-05)].
  7. Maria Nietyksza: Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim, 1865–1914, PWN 1985, ISBN 83-01-05951-6.