Ołena Czekan
Ołena Czekan w autorskim przedstawieniu Marina Cwietajewa | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
21 grudnia 2013 |
Zawód, zajęcie |
aktorka, scenarzystka, dziennikarka |
Dzieci |
Bogdan Rodjuk-Czekan |
Odznaczenia | |
Odznaką Straży Granicznej ZSRR Za zasługi dla Ojczyzny |
Ołena Wasiliwna Czekan, ukr. Олена Василівна Чекан; ros. Елена Васильевна Чекан - Jelena Wasiljewna Czekan (ur. 26 kwietnia 1946[1] w Kijowie, zm. 21 grudnia 2013[2] tamże) – radziecka i ukraińska aktorka, scenarzystka oraz dziennikarka. Członkini Narodowego Związku Autorów Zdjęć Filmowych Ukrainy, Narodowego Związku Aktorów Teatralnych Ukrainy oraz Krajowego Związku Dziennikarzy Ukrainy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Jej rodzicami byli Wasilij Janowicz Czekan oraz Lubow Pawłowna Czekan-Tarapon[1]. Wyszła za mąż za Stanisława Rodiuka, z którym miała syna Bohdana Rodiuka-Czekana.
Wiosną 2012 wykryto u niej guza mózgu w IV stopniu zaawansowania. Aktorka przeszła trzy operacje. Zmarła po długiej walce z glejakiem[1].
Kariera aktorska[edytuj | edytuj kod]
W 1972 ukończyła Wyższą Szkołę Teatralną im. Borisa W. Szczukina w Moskwie[1]. Została w Moskwie i rozpoczęła karierę aktorską w Teatrze na Małej Bronnej, którą potem kontynuowała w Teatrze Dramatycznym im. Puszkina[1]. Po powrocie do Kijowa kontynuowała działalność artystyczną w Teatrze-Studiu Aktora Kijowskiego Studia Filmów Fabularnych im. Ołeksandra Dowżenki oraz w Teatrze-Studiu Konstelacja.
W 1972 zadebiutowała w filmie Solaris. W latach 80. i 90. była znaną aktorką z filmografią obejmującą ponad 50 dzieł (role pierwszo- i drugoplanowe). Pracowała również przy ponad 30 projektach teatralnych. Była członkinią Związku Aktorów Teatralnych ZSRR i Ukrainy, Związku Autorów Zdjęć Filmowych ZSRR i Ukrainy[1].
Czekan słynęła z autorskich monodramów poświęconych twórczości Tarasa Szewczenki, Łesi Ukrainki, Wasyla Stusa, Mariny Cwietajewej, Osipa Mandelsztama, Michajła Bułhakowa, Aleksandra Błoka, Maksimiliana Wołoszyna, Borisa Pasternaka, Anny Achmatowej, Iosifa Brodskiego, Antoine'a de Saint-Exupery'ego i Federica Garcii Lorki[1][3]. Występowała na scenach Domu Kina, Domu Artysty, Domu Aktora, Teatru Constellation Studio, a także w ukraińskich ośrodkach kultury. Jej muzyczne i poetyckie wieczory otwierały 73. sezon Domu Naukowców Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie[1].
W latach 1981–1984 występowała w autorskich monodramach tworzonych w ramach twórczej grupy aktorów Państwowego Kina ZSRR. Prezentowała się przed żołnierzami w Kabulu i Bagram w Afganistanie. Została odznaczona odznaką Straży Granicznej ZSRR Za zasługi dla Ojczyzny[1]. Wspólnie z poetką Liną Kostenko występowała dla strażaków i innych uczestników likwidacji skutków katastrofy w Czarnobylu[1].
Kariera dziennikarska[edytuj | edytuj kod]
Pracowała w ukraińskiej telewizji jako autorka i prowadząca programu Chwile wieczności w telewizji Inter, a potem w stacji 1+1 jako redaktorka kreatywna projektu Dokument. Od 2007 pracowała w społeczno-politycznym tygodniku „Tydzień Ukraiński” jako dziennikarka i asystentka redaktora naczelnego[4][5].
Jako niezależna dziennikarka Radia Swoboda relacjonowała wydarzenia podczas I wojny czeczeńskiej[1].
W 2001 wraz z Jurijem Makarowem napisała scenariusz 4-odcinkowego filmu dokumentalnego Mój Szewczenko, który w 2002 został nominowany do Nagrody Szewczenki[1].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Gwiazda Alexa Moskowicza (1992)
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Solaris (1972)
- Niewygodny człowiek (1978)
- Rodzinny krąg (1979)
- Kobiety żartujące na serio (1981)
- Gwiżdżące kule (1981)
- Wrony (1982)
- Sekrety katedry św. Jerzego (1982)
- Trzy karabinki (1983)
- Nawiedzony przez duchy (1984)
- Most przez życie (1986)
- Premiera w Sośniwcu (1986)
- Zbliżanie się do przyszłości (1986)
- W pobliżu (1986)
- Rozpocznij śledztwo (1987)
- Cyganka Aza (1987)
- Niebieska Róża (1988)
- Grzesznik (1988)
- Jak mężczyźni rozmawiali o kobietach (1988)
- Więzień zamku (1988)
- Ostrzeżenie przed burzą (1988)
- Droga przez ruiny (1989)
- Chcę się przyznać (1989)
- Przemoc (1990)
- Doping dla aniołów (1990)
- Niagara (1991)[2][6]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Олена Чекан — українська кіноактриса, сценаристка, журналістка | Жінка-УКРАЇНКА [online], web.archive.org, 4 grudnia 2017 [dostęp 2022-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-04] .
- ↑ a b Yelena Chekan [online], IMDb [dostęp 2022-04-25] .
- ↑ ВРЯТУВАТИ ОЛЕНУ ЧЕКАН!!! (+ Юрій Макаров про О.В. Чекан) [online], Українська правда - Блоги [dostęp 2022-05-28] .
- ↑ Yuriy Makarov , Three Lives of Olena Chekan [online] .
- ↑ In memoria of Olena Chekan [online], 2016 .
- ↑ Елена Чекан, 1946 — Актриса [online], Кинопоиск [dostęp 2022-05-28] .