Piekielny Wąwóz (Wzgórza Trzebnickie)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Piekielny Wąwóz – wąwóz położony w obrębie Wzgórz Trzebnickich na terenie miasta Trzebnica, w jego zachodniej części. Wąwóz powstał na śladzie dawnej drogi w wyniku erozji, głównie erozji wodnej, deszczowej. Z wąwozem związana jest legenda dotycząca zlecenia przez króla Polski, Augusta II Sasa, nieudanego porwania nowo narodzonej córki Stanisława Leszczyńskiego, późniejszego króla Polski, podczas pielgrzymki Katarzyny z Opalińskich Leszczyńskiej do grobu św. Jadwigi i o pierścieniu królowej.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wąwóz położony jest na północnym skłonie Pasma Farnej Góry[1], nazywanym także Pasmem Północnym[2], w obrębie Wzgórz Trzebnickich, będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[3], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[3][4][5]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion obejmujący Piekielny Wąwóz – Grzbiet Trzebnicki (indeks 318.444)[3][6].

Pod względem podziału administracyjnego jest ono położone na terenie miasta Trzebnica, w powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego)[7][8][9]. Jest to część zachodnia obszaru miasta pomiędzy drogą ekspresową numer S5, a zabudowanymi obszarami miasta[1][2][10][11]. Teren ten leży między ulicami: Widokową, Owocową, Ogrodową, Miodową oraz Bolesława Chrobrego[10][11].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Piekielny Wąwóz jest wąwozem powstałym w podłożu lessowym jako efekt erozji, głównie erozji wodnej – erozji deszczowej. Jego przebieg pokrywa się z trasą dawnej drogi, która prowadziła tędy z Trzebnicy. Na jej śladzie w wyniku wymywania podatnych na działanie erozyjne wody lessów stopniowo powstał istniejący dziś wąwóz[5][12][13]. Z dawnej drogi dziś w wąwozie pozostały jedynie jej fragmenty, a na pozostałych odcinkach ścieżka[5].

Zbocza wąwozu oraz niektóre fragmenty terenu przyległego porośnięte są drzewami, krzewami oraz roślinnością niską w tym pnączami takimi jak bluszcz[5][9]. Część zboczy jest odsłonięta. Są to niemal pionowe ściany wolne od roślinności lub tylko z niewielką ilością pojedynczo rosnących roślin, niektóre z odsłoniętymi korzeniami wyżej rosnących drzew. Część z nich ma „dziwne” kształty. Niektóry autorzy oceniają to miejsce jako bardzo ciekawe i o dużych walorach widokowych, uciekając się także do takich określeń wąwozu jak „bajkowy”, „o niesamowitym klimacie”, „okazały”, czy „robiący duże wrażenie”[5][13].

Przebiega tędy szlak turystyczny[1][2][11][14].

Legenda[edytuj | edytuj kod]

Z Piekielnym Wąwozem związana jest legenda o pierścieniu królowej. Dotyczy ona historycznych postaci Augusta II Sasa, ówczesnego Króla Polski, oraz Stanisława Leszczyńskiego, późniejszego Króla Polski, jego żony Katarzyny z Opalińskich Leszczyńskiej oraz ich nowo narodzonej córki Marii. Według tej legendy przebywający w Wilczynie August dowiedziawszy się, że Katarzyna Leszczyńska z nowo narodzonym dzieckiem przebywa w Polskiej Wsi podczas swojej pielgrzymki do grobu św. Jadwigi, postanowił nasłać ludzi by porwali dziecko. W kontekście historycznym wynika to z faktu, że August był wrogiem do Leszczyńskich, swoich politycznych oponentów. Porwanie udało się, ale porywacze zabłądzili i pogoń uratowała dziecko właśnie w Piekielnym Wąwozie. Według legendy, w kolebce z dzieckiem miał być ukryty bezcenny, rodowy pierścień, który podczas szamotaniny z napastnikami zaginął. Pierścień ten od tamtej pory ukryty jest w Piekielnym Wąwozie. Zobaczyć go można tylko raz w roku, dokładnie w noc urodzin przyszłej królowej Francji, a znalazcy klejnotu zapewni on szczęście i bogactwo[12][13][15].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa własna – Piekielny Wąwóz[7][8][16] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się do ukształtowania terenu określonego jako wąwóz. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 176721, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.176721. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego Zaczarowanych Wzgórz: szerokość geograficzna – 51°18'06" N, długość geograficzna – 17°02'36" E. Nazwa ta została ujęta w rejestrze 27.03.2015 r.[8][16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Żmuda i in. 2000 ↓, s. 26-27 (mapa).
  2. ↑ a b c Zwoliński 2018 ↓, mapa.
  3. ↑ a b c Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
  4. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
  5. ↑ a b c d e Bąk 2021 ↓, Atrakcje Trzebnica.
  6. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
  7. ↑ a b GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  8. ↑ a b c PRNG 2023 ↓, PRNG: 176721.
  9. ↑ a b UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  10. ↑ a b SIP Trzebnica 2023 ↓, Dane ewidencyjne: Ulice.
  11. ↑ a b c Mapa Turystyczna 2023 ↓, Wzgórza Trzebnickie.
  12. ↑ a b Gmina Trzebnica 2023 ↓, Piekielny Wąwóz.
  13. ↑ a b c Brygier 2011 ↓, s. 20-21.
  14. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 251-252.
  15. ↑ Gągało 2023 ↓, Legenda o pierścieniu królowej.
  16. ↑ a b pzgik.geoportal.gov.pl 2023 ↓, 176721-307405 (Piekielny Wąwóz).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piekielny_Wąwóz_(Wzgórza_Trzebnickie)&oldid=70796930”