Plica

	Plica
	Gray, 1830
	; Przedstawiciel rodzaju – szczudlan płaski (P. plica)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	Iguania
Rodzina	lawanikowate
Rodzaj	Plica
	Typ nomenklatoryczny
	Lacerta plica Linnaeus, 1758
Synonimy
	Hypsibatus Wagler, 1830; Hypselopus Wiegmann, 1835; Uperanodon Duméril & Bibron, 1837; Ptychosaurus Fitzinger, 1843; Ptychopleura Fitzinger, 1843; Hyperanodon Agassiz, 1846;
	Hypsibatus Wagler, 1830; Hypselopus Wiegmann, 1835; Uperanodon Duméril & Bibron, 1837; Ptychosaurus Fitzinger, 1843; Ptychopleura Fitzinger, 1843; Hyperanodon Agassiz, 1846;
Gatunki
	8 gatunków – zobacz opis w tekście
	8 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plica – rodzaj jaszczurek z rodziny lawanikowatych (Tropiduridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej – w Wenezueli, Gujanie, Gujanie Francuskiej, Surinamie, Trynidadzie i Tobago, Brazylii, Boliwii, Peru, Ekwadorze i Kolumbii^[7]^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Hypsibatus: gr. ὑψιβατος hupsibatos ‘wysoko położony’^[2]^[9], od ὑψι hupsi ‘wysoko, w górze’^[10]; βατος batos ‘możliwy do przejścia, dostępny’^[11]. Typ nomenklatoryczny: Lacerta umbra Linnaeus, 1758.
Plica: łac. plica ‘fałda, zagięcie’, od plicare ‘pofałdować, zagiąć’^[12].
Hypselopus: gr. ὑψηλος hupsēlos ‘wysoki’^[10]; πους pous, ποδος podos ‘stopa’^[13].
Uperanodon (Hyperanodon): gr. ὑπερανω huperanō ‘powyżej, w górze’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’^[4]. Typ nomenklatoryczny: Lophyrus ochrocollaris Spix, 1825 (= Lacerta plica Linnaeus, 1758).
Ptychosaurus: gr. πτυξ ptux, πτυχος ptukhos ‘fałda, warstwa’, od πτυσσω ptussō ‘sfałdować’^[14]; σαυρος sauros ‘jaszczurka’^[15]. Typ nomenklatoryczny: Lacerta plica Linnaeus, 1758.
Ptychopleura: gr. πτυξ ptux, πτυχος ptukhos ‘fałda, warstwa’, od πτυσσω ptussō ‘sfałdować’^[14]; πλευρα pleura ‘bok’^[12]. Typ nomenklatoryczny: Hypsibatus punctatus Duméril & Bibron, 1837 (= Lacerta plica Linnaeus, 1758).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]:

Plica caribeana Murphy & Jowers, 2013
Plica kathleenae Murphy & Jowers, 2013
Plica lumaria Donnelly & Myers, 1991
Plica medemi Murphy & Jowers, 2013
Plica pansticta (Myers & Donnelly, 2001)
Plica plica (Linnaeus, 1758) – szczudlan płaski^[16]
Plica rayi Murphy & Jowers, 2013
Plica umbra (Linnaeus, 1758)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nowa nazwa dla Hypsibatus Wagler, 1830, ponieważ Wiegmann uważał ją za młodszy homonim Hypsibates Nitzsch, 1827 (Aves).
↑ Nieuzasadniona poprawka Uperanodon Duméril & Bibron, 1837.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ J.E. Gray: A synopsis of the species of Class Reptilia. W: E. Griffith & E. Pidgeon: The animal kingdom arranged in conformity with its organisation by the Baron Cuvier with additional descriptions of all the species hither named, and of many before noticed. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1831, s. 40. (ang.).
↑ ^a ^b J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 150. (niem.).
↑ A.F.A. Wiegmann. Bericht über die Fortschritte der Zoologie im Jahre 1834. Amphibien. C. Sauries. „Archiv für Naturgeschichte”. 1 (2), s. 289, 1835. (niem.).
↑ ^a ^b A.M.C. Duméril & G. Bibron: Erpétologie générale, ou, Histoire naturelle complète des reptiles. T. 4. Paris: Roret, 1837, s. 247. (fr.).
↑ ^a ^b L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 15, 59. (łac.).
↑ Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 23. (łac.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Plica. The Reptile Database. [dostęp 2023-07-27]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Plica. RepFocus. [dostęp 2023-07-27]. (ang.).
↑ Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 23. (łac.).
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 107.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 30.
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 179.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 180.
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 189.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 203.
↑ E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 116, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[3] Nowa nazwa dla Hypsibatus Wagler, 1830, ponieważ Wiegmann uważał ją za młodszy homonim Hypsibates Nitzsch, 1827 (Aves).

[7] Nieuzasadniona poprawka Uperanodon Duméril & Bibron, 1837.

[Gray-1] J.E. Gray: A synopsis of the species of Class Reptilia. W: E. Griffith & E. Pidgeon: The animal kingdom arranged in conformity with its organisation by the Baron Cuvier with additional descriptions of all the species hither named, and of many before noticed. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1831, s. 40. (ang.).

[wag-2] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 150. (niem.).

[wie-4] A.F.A. Wiegmann. Bericht über die Fortschritte der Zoologie im Jahre 1834. Amphibien. C. Sauries. „Archiv für Naturgeschichte”. 1 (2), s. 289, 1835. (niem.).

[dum&bib-5] A.M.C. Duméril & G. Bibron: Erpétologie générale, ou, Histoire naturelle complète des reptiles. T. 4. Paris: Roret, 1837, s. 247. (fr.).

[fit-6] L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 15, 59. (łac.).

[aga2-8] Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 23. (łac.).

[rd-9] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Plica. The Reptile Database. [dostęp 2023-07-27]. (ang.).

[repfocus-10] R. Midtgaard: Plica. RepFocus. [dostęp 2023-07-27]. (ang.).

[aga-11] Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 23. (łac.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=137_107]-12] Jaeger 1944 ↓, s. 107.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=60_30]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 30.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=209_179]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 179.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=210_180]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 180.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=219_189]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 189.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=233_203]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 203.

[Keller&inni-18] E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 116, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[b]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]