Rówienek czarnobrzeżny
| Omaloplia nigromarginata | |||
| (Herbst, 1786) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Omaloplia s.str. | ||
| Gatunek |
rówienek czarnobrzeżny | ||
| Synonimy | |||
| |||
Rówienek czarnobrzeżny[1] (Omaloplia nigromarginata) – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych i podrodziny chrabąszczowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1786 roku przez Johanna Friedricha Wilhelma Herbsta pod nazwą Melolontha nigromarginata[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o owalnym w zarysie, przeciętnie wypukłym ciele[3] długości od 5 do 7 mm[4]. Ubarwienie ma czarne z wyjątkiem pokryw – te są brunatnożółte do brunatnych z różnej szerokości czarnym obrzeżeniem i zaczernieniem wzdłuż szwu. Powierzchnia głowy jest lekko błyszcząca, punktowana i owłosiona[3]. Czułki buduje dziewięć członów, z których trzy ostatnie formują niewielką, kulistą buławkę[3][4]. Oczy mają duże rozmiary. Stosunkowo silnie wypukłe przedplecze ma nierównomierne punktowanie oraz długie, odstające owłosienie[3]. Tylna krawędź przedplecza jest jednorodnie, delikatnie obrzeżona[3][4]. Pokrywy są matowe, delikatnie mikrorzeźbione, o wypukłych międzyrzędach i wąskich, acz wyraźnych, odgraniczonych wypukłą linią epipleurach[3]. Charakterystyczną cechą odróżniającą tego rówienka od podobnej O. ruricola jest występowanie dwóch rodzajów okrywy na pokrywach – na rzędach rosną delikatne i jasne włoski, a na międzyrzędach długie i odstające rzęski. Pygidium w przeciwieństwie do O. ruricola ma błyszczącą powierzchnię[4]. Spód ciała niezbyt gęsto porasta jasne owłosienie[3].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad rozmieszczony od nizin po niższe położenia górskie[5], zasiedlający tereny trawiaste, w tym łąki, polany i pola uprawne[1][3]. Owady dorosłe aktywne są od kwietnia do września[3][5]. Pędraki rozwijają się w glebie, żerując na korzeniach traw[5]; stanowią stadium zimujące[5][3].
Gatunek palearktyczny, znany z Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Danii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Słowenii, Serbii, europejskiej i syberyjskiej części Rosji, Turcji i Mongolii[2][5]. Okazy z Polski jeszcze pod koniec XX wieku błędnie przyporządkowywano do O. ruricola; korekty oznaczeń dokonał Bunalski w pracach z lat 90.[4][6]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Omaloplia nigromarginata – Rówienek czarnobrzeżny. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-04-22].
- ↑ a b Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 241, ISBN 87-88757-59-5.
- ↑ a b c d e f g h i j Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 37-41.
- ↑ a b c d e Marek Bunalski. Rewizja danych o występowaniu w Polsce gatunków z rodzaju Homaloplia Stephens, 1830 (Coleoptera: Melolonthidae: Sericinae). „Wiadomości Entomologiczne”. 13 (3), s. 153-156, 1994.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Uzupełnienia tomów 2-21. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (22), 2000.
- ↑ Marek Bunalski. Omaloplia nigromarginata (Herbst, 1785) (Coleoptera, Melolonthidae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 15 (2), s. 121, 1997(1996).