Roland Bogusz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Roland Bogusz
Roland Ritter Bogusz von Ziemblice
Ilustracja
pułkownik dyplomowany kawalerii pułkownik dyplomowany kawalerii
Pełne imię i nazwisko

Roland Włodzimierz Karol Henryk Bogusz

Data i miejsce urodzenia

14 września 1888
Kraków

Data śmierci

1964

Przebieg służby
Lata służby

1907–1933

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Komenda Miasta Kraków

Stanowiska

komendant miasta

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola

Roland Włodzimierz Bogusz (ur. 14 września 1888 w Krakowie, zm. w 1964[1]) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 14 września 1888 w Krakowie, w rodzinie Antoniego, nadporucznika 11 galicyjskiego pułku ułanów, i Róży z Trenklerów[2]. W 1898, po ukończeniu dwóch klas w c. k. Gimnazjum I w Przemyślu, wstąpił do Wojskowej Niższej Szkoły Realnej w Fischau[3]. Od 1904 kontynuował naukę w Wojskowej Wyższej Szkole Realnej w Mährisch Weißkirchen[3]. W 1907 został przyjęty do Terezjańskiej Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt[3]. 1 września 1910, po ukończeniu akademii, został mianowany porucznikiem i wcielony do 4 galicyjskiego pułku ułanów w Żółkwi[4][5]. W latach 1912–1914 ukończył dwa kursy szkoły brygadowej przy 17 i 21 Brygadzie Kawalerii[6]. W 1914 został odkomenderowany do szkoły jazdy w Wiedniu[6]. Na stopień nadporucznika awansował ze starszeństwem z 1 sierpnia 1914[7][6]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach macierzystego pułku[8][9][10]. Na froncie dowodził kolejno plutonem, szwadronem i dywizjonem, a przez sześć tygodni również 16. kompanią 54 pułku piechoty[6]. W kwietniu 1917 został powołany na kurs Sztabu Generalnego w Lublanie. Na rotmistrza awansował ze starszeństwem z 1 maja 1917[11][6]. Po ukończeniu kursu wrócił do pułku na stanowisko adiutanta i wziął udział w walkach na froncie włoskim[6].

W listopadzie 1918 wstąpił do Legii Oficerskiej w Krakowie[6]. W pierwszej dekadzie stycznia 1919 z rozkazu Dowództwa Wschód zorganizował grupę wypadową i z powodzeniem dowodził nią w walkach z Ukraińcami pod Przemyślem, Niżankowicami, Chyrowem i Ustrzykami Dolnymi[12]. W kwietniu 1919 został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu 1 Brygady Jazdy (15 września 1919 został formalnie przeniesiony do 2 pułku szwoleżerów jako oficer nadetatowy z odkomenderowaniem do 1 Brygady Jazdy na stanowisko szefa sztabu[13]). Wziął udział w walkach pod Wilnem, nad Dźwiną i bitwie pod Dyneburgiem. W lutym 1920 został przydzielony do Departamentu I Broni Głównych i Wojsk Taborowych Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko szefa wydziału Sekcji II Jazdy. 10 czerwca został szefem sztabu Dywizji Jazdy gen. Sawickiego[6]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora Sztabu Generalnego, w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[14]. 12 sierpnia został szefem sztabu 2 Dywizji Jazdy, a cztery dni później wyróżnił się w bitwie pod Płońskiem[15]. 12 września 1920 pod wsią Michały na Wołyniu został ranny[16].

W marcu 1921 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 25 pułku ułanów[17]. Od 1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym był Oddział V Sztabu MSWojsk[18]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 79. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[19]. 8 czerwca tego roku został wcielony do 25 puł. jako oddziału macierzystego[20]. 1 października 1922 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza kursu doszkolenia[21]. Z dniem 15 października 1923, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Departamentu II Jazdy MSWojsk. w Warszawie na stanowisko szefa wydziału remontu[22][23][24]. 1 września 1927 mianowany dowódcą 19 pułku ułanów w Ostrogu Wołyńskim[25][26]. 1 stycznia 1928 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1928 stopień pułkownika w korpusie oficerów kawalerii i 5. lokatą[27]. W marcu 1929 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto I na stanowisko komendanta[28]. W marcu 1930 został przeniesiony do Komendy Placu Lublin na stanowisko komendanta[29]. W październiku 1931 został przeniesiony do Komendy Placu Kraków na stanowisko komendanta placu[30]. W następnym roku kierowana przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Miasta Kraków, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę komendant miasta[31]. W listopadzie 1932 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V[32], a z dniem 28 lutego 1933 przeniesiony w stan spoczynku[33].

Po zakończeniu służby wyjechał do Brazylii, zamieszkał w Rio de Janeiro przy alei Pasteura 339 i pracował w klubie hippicznym jako instruktor jazdy konnej[34]. Został członkiem Towarzystwa Wychowania Fizycznego „Junak” w Kurytybie i Towarzystwa „Polonia” w Rio de Janeiro[35].

Od 18 września 1940 przebywał w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay[36]. 29 października tego roku został wybrany sędzią Sądu Honorowego dla Oficerów Sztabowych[37].

Był dwukrotnie żonaty[16]. Po rozwodzie ożenił się po raz drugi z Adelą z Chwalibogów (1899–1965), z którą miał syna Józefa Rolanda (ur. 18 października 1921)[38][39].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mijakowski, Rozdżestwieński i Kukawski 2013 ↓, s. 74.
  2. Kolekcja ↓, s. 1.
  3. a b c Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  4. Schematismus 1911 ↓, s. 734, 818.
  5. Kolekcja ↓, s. 3, 4.
  6. a b c d e f g h i j k Kolekcja ↓, s. 4.
  7. Ranglisten 1916 ↓, s. 549.
  8. Ranglisten 1916 ↓, s. 621.
  9. Ranglisten 1917 ↓, s. 806.
  10. a b c d e Ranglisten 1918 ↓, s. 1011.
  11. Ranglisten 1918 ↓, s. 914.
  12. Wniosek ↓, 1–5.
  13. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 93 z 25 października 1919, poz. 3562.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 28 lipca 1920, s. 645.
  15. Kolekcja ↓, s. 4, 6.
  16. a b Kolekcja ↓, s. 2.
  17. Spis oficerów 1921 ↓, s. 8.
  18. Spis oficerów 1921 ↓, s. 562.
  19. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 155.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 8 czerwca 1922, s. 399.
  21. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 649, 676.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923, s. 586.
  23. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 17, 580, 598.
  24. Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 7.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 25 sierpnia 1927, s. 256.
  26. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 308, 337.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 2 stycznia 1928, s. 2.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 91.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 106.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 338.
  31. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 140, 504.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932, s. 398.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933, s. 121.
  34. Kolekcja ↓, s. 1, 2.
  35. a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  36. Rozkaz dzienny ↓, Nr 22 z 18 września 1940.
  37. Rozkaz dzienny ↓, Nr 65 z 8 listopada 1940.
  38. Marek Jerzy Minakowski: Adela Chwalibóg z Janowic i Wróblowic h. Strzemię. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-25].
  39. Kolekcja ↓, s. 2, 15, 16.
  40. Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 407.
  41. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 140.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1448.
  43. Kolekcja ↓, s. 1, 11, 19.
  44. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 308.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]