Stanisław Grodzicki (1905–1946)
podpułkownik pilot-obserwator | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
4 pułk lotniczy, |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stanisław Grodzicki (ur. 1 marca 1905 w Ostrołęce, zginął 13 lutego 1946 w m. Surrey Hills k. Orpington, Anglia[1]) – podpułkownik (ang. Wing Commander) pilot i obserwator Wojska Polskiego i Królewskich Sił Powietrznych (numer służbowy RAF P-76623), kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1925 roku ukończył Seminarium Nauczycielskie w Łomży i przez rok pracował jako wiejski nauczyciel. Zrezygnował z wykonywania tego zawodu i odbył kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. W 1927 wstąpił do Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie. 15 sierpnia 1929 jako absolwent 3 promocji, mianowany podporucznikiem obserwatorem. Po promocji przydzielony jako obserwator do eskadry liniowej 4 pułku lotniczego w Toruniu, skąd w 1931 został odkomenderowany do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie na kurs pilotażu. Powrócił do 4 pułku lotniczego. Od 10 stycznia do 31 marca 1934 pełnił obowiązki dowódcy 141 eskadry myśliwskiej. W 1935 został przeniesiony do 1 pułku lotniczego w Warszawie, gdzie od 1 listopada 1937 roku dowodził 212 eskadrą bombową. W czasie kampanii wrześniowej 1939 pełnił obowiązki kierownika szkolenia na samolotach PZL P-37 „Łoś” w ośrodku szkolenia w Małaszewiczach koło Brześcia. Przez Rumunię przedostał się do Francji i jednym z pierwszych transportów w grudniu 1939 odpłynął do Anglii.
Został skierowany na przeszkolenie specjalistyczne do 15 Podstawowej Szkoły Latania w Carlisie, a następnie do 15 Jednostki Szkolenia Operacyjnego (OTU) w Aston Down. 15 listopada 1940 objął dowództwo 307 dywizjonu myśliwskiego nocnego „Lwowskich Puchaczy”. 11 czerwca 1941 odszedł na odpoczynek operacyjny. W 1944 roku otrzymał przydział do 305 dywizjonu bombowego Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Początkowo był dowódcą eskadry, a od 1 lutego do 31 października 1945 dowódcą tegoż dywizjonu. Po przekazaniu obowiązków dowódcy dywizjonu swojemu następcy służył w Brytyjskim Lotnictwie Okupacyjnym (BAFO).
13 lutego 1946 na samolocie Douglas DC-3 „Dakota”, należącym do 435 Dywizjonu Transportowego RAF, odbywał lot służbowy z Niemiec do Anglii z innymi oficerami Polskich Sił Zbrojnych. Zginął w wypadku lotniczym (samolot rozbił się podczas gęstej mgły) w miejscowości Surrey Hills, koło Orpington. Pochowany został na cmentarzu St. Mary Cray (aktualnie znany pod nazwą Star Lane Cemetery) w Orpington (Kent), grób nr E 95.
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik obserwator – 15 sierpnia 1929
- porucznik – 1 stycznia 1932
- kapitan – 19 marca 1937
- major
- podpułkownik
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1945)[2] nr 10787[3]
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie
- Medal Lotniczy – czterokrotnie[1]
- Złoty Krzyż Zasługi (1942)[4]
- Polowa Odznaka Pilota
- Zaszczytny Krzyż Lotniczy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Grodzicki Stanisław. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-07-24].
- ↑ 1 marca 1945, za zniszczenie w Niemczech transportu kolejowego z 12 mln litrów paliwa
- ↑ Łukomski G. , Polak B. , Suchcitz A. , Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 416 .
- ↑ 13 sierpnia 1942 Dz.U.R.P. z 1942 r. Nr 8. s. 46.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Olgierd Cumft , Hubert Kazimierz Kujawa , Księga lotnikow polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939 – 1946, Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989 .
- Józef Zieliński , 305 Dywizjon Bombowy Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2004 .
- Absolwenci Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie
- Kapitanowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Polscy piloci myśliwscy
- Polscy piloci bombowi
- Podpułkownicy Polskich Sił Powietrznych
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Lotniczym (czterokrotnie)
- Odznaczeni Odznaką Pilota
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (władze RP na uchodźstwie)
- Polacy – uczestnicy bitwy o Anglię 1940
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wybitnej Służby Lotniczej
- Ofiary katastrof lotniczych w Wielkiej Brytanii
- Ludzie związani z Ostrołęką
- Urodzeni w 1905
- Zmarli w 1946
- Dowódcy Dywizjonu 305
- Dowódcy Dywizjonu 307
- Dowódcy 141 Eskadry Myśliwskiej
- Oficerowie 212 Eskadry Bombowej