Tadeusz Szczęsny Owiński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Szczęsny Owiński
Data i miejsce urodzenia

21 lipca 1904
Kołomyja

Data śmierci

22 czerwca 1995

profesor nauk medycznych
Specjalność: chirurgia stomatologiczna
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Habilitacja

1948

Profesura

1955

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Lwowski
Akademia Medyczna we Wrocławiu

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Wojska Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych (1943–1989) Krzyż Partyzancki Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Medal Rodła Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Krzyż Obrony Lwowa Odznaka Grunwaldzka

Tadeusz Szczęsny Owiński, ps. Maciuś[1] (ur. 21 lipca 1904 w Kołomyi, zm. 22 czerwca 1995) – polski lekarz chirurg szczękowo-twarzowy i stomatologiczny, pionier i twórca powojennej stomatologii akademickiej we Wrocławiu oraz wrocławskiej szkoły chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 21 lipca 1904 r. w Kołomyi, w rodzinie Jakuba (zm. 1940), dentysty, i Pauliny z Połonieckich. Szkołę powszechną ukończył w Kołomyi. Później mieszkał we Lwowie, gdzie ukończył VI Gimnazjum Klasyczne im. Stanisława Staszica i roczny kurs radiotelefonii i radiotelegrafii w Lwowskiej Szkole Przemysłowej. Następnie studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza. W okresie 1918–1920 jako kurier brał udział w obronie Lwowa. 9 lipca 1929 r. ukończył specjalizację stomatologiczną. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich uzyskał 9 maja 1931 r. Po ukończeniu studiów pracował we Lwowie jako młodszy asystent w Katedrze (od 1930 r. Klinice) Stomatologii Instytutu Dentystycznego u prof. Antoni Cieszyńskiego do 1937 i był członkiem redakcji czasopisma Polska Stomatologia. Korzystając z wiedzy zdobytej w Lwowskiej Szkole Przemysłowej, zajmował się także konstruowaniem aparatury elektromedycznej we lwowskiej Fabryce Pomocy Naukowych[3].

Wybuch II wojny światowej zastał go we Lwowie, gdzie do roku 1941 pracował jako lekarz w Poliklinice. Po zamordowaniu prof. Cieszyńskiego przez SS Vernichtungs-Kommando opuścił Lwów i poprzez Rzeszów przeniósł się do Warszawy. Dostał kenkartę i legitymację lekarza kolejowego na nazwisko Tadeusz Przybylski, którymi posługiwał się przez cały okres okupacji hitlerowskiej. W latach 1942–1945 pracował jako prywatny asystent u dr. med. Franciszka Borusiewicza (1903–1947) oraz dr. Józefa Zdzisława Rancewicza (1906–1962), którzy praktykowali na oddziale chirurgicznym Szpitala Dzieciątka Jezus. Od maja 1942, pod ps. Maciuś, działał aktywnie w Armii Krajowej, m.in. budując dla polskiego państwa podziemnego aparaty radiowe. W lipcu 1941 r. został przydzielony do sekcji łączności batalionu szturmowego „Baszta”. Gdy wybuchło powstanie warszawskie, jako radiowiec utrzymywał kontakt z Londynem. Ciężko ranny w obie nogi trafił pod koniec powstania do obozu jenieckiego i obozu w Pruszkowie, z którego zbiegł do Grodziska Mazowieckiego.

Pod koniec wojny dotarł do Krakowa, gdzie trafił do tworzonej przez prof. Stanisława Kulczyńskiego grupy operacyjnej, mającej organizować szkolnictwo wyższe Wrocławia[3]. We Wrocławiu zajął się zabezpieczeniem i odbudową kliniki dentystycznej, którą zorganizowano w gmachu niemieckiego Instytutu Dentystycznego i już 23 czerwca 1945 r. uruchomił pierwszą we Wrocławiu polską przychodnię lekarską. Potem organizował Kliniczną Katedrę Stomatologii i Oddział Stomatologii Wydziału Lekarskiego, którego został dyrektorem. W 1946 r. uzyskał tytuł specjalisty II stopnia z chirurgii stomatologicznej. W 1948 r. uzyskał habilitację, a 27 maja 1955 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego[3]. W 1960 r. powierzono mu pełnienie funkcji dziekana Wydziału Lekarskiego i był nim przez dwa lata[2], a w latach 1962–1969 dyrektora Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu. W marcu 1968 r. jawnie poparł strajkujących studentów, za co został pozbawiony kierownictwa katedry i prawa wstępu do niej[3].

Był mężem dr Barbary Włodek-Owińskiej (1914–2005).

Zmarł 22 czerwca 1995 r.[3] i został pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Powstańcze Biogramy - Tadeusz Owiński [online], www.1944.pl [dostęp 2021-11-04].
  2. ↑ a b c Adam Barg, Mirela Kaczmarz, Aleksandra Raczkowska, Przewodnik po cmentarzach, wyd. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego, 2021, s. 16 [dostęp 2021-11-01].
  3. ↑ a b c d e f 22 czerwca. Lekarz, nauczyciel, pionier i patriota – Tadeusz Szczęsny Owiński [online].
  4. ↑ M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 865 „za zasługi położone przy odbudowie i organizacji wyższych uczelni we Wrocławiu”.
  5. ↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 marca 1955 r. nr 0/441 - na wniosek Ministra Zdrowia.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Szczęsny_Owiński&oldid=72682572”