Tadeusz Więckowski (pilot)
porucznik | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1939–1944 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Tadeusz Więckowski, pseud. Chrząszcz, Czumak (ur. 9 czerwca 1916 w Zawierciu, zm. 6 marca 1969 w Buffalo) – polski pilot i spadochroniarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 9 czerwca 1916 r. w Zawierciu, jako syn Stefana i Natalii z domu Nowak. Jego ojciec był kolejarzem, rodzina mieszkała kolejno w Zawierciu, Siedlcach, Koluszkach i Częstochowie. Ukończył Państwową Szkołę Budownictwa w Poznaniu. Lotnictwem interesował się od 1926 r. W 1934 r. ukończył Przysposobienie Wojskowe Lotnicze w Aeroklubie Poznańskim[1], a w 1938 r. uzyskał licencję pilota[2].
W czasie II wojny światowej walczył jako ochotnik w 27 pułku piechoty. Od marca 1940 r. był oficerem Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej[1], brał udział w walkach z okupantem, a po powstaniu oddziałów lotniczych AK został referentem lotniczym Obwodu Częstochowskiego AK. Następnie był dowódcą oddziału lotniczego w Częstochowie[2]. W kwietniu był zmuszony uciekać z Częstochowy, trafił do oddziałów leśnych, a zaraz potem przeniósł się do Warszawy[1]. Walczył w powstaniu warszawskim w stopniu porucznika, przyjmował zrzuty zasobników z bronią i amunicją[2], był też adiutantem dowódcy lotnictwa Komendy Głównej AK[1]. Po upadku powstania znalazł się w obozie jenieckim[3].
Do Polski wrócił w 1946 r[2]. W tym samym roku został założycielem Aeroklubu Częstochowskiego[4], w którym pracował na stanowiskach mechanika, kierownika lotniska Kucelin, instruktora lotniczego[2] i szefa wyszkolenia[3]. Przez krótki okres był także jego prezesem[4]. W 1949 r. utracił uprawnienia pilota w ramach represji za przynależność do AK. Zwolniony z ACz, podjął pracę w cegielni[2]. W 1955 r. na polecenie ministra zdrowia organizował lotnictwo sanitarne i został dyrektorem Centralnego Zespołu Lotnictwa Sanitarnego[5] (poprzednika Lotniczego Pogotowia Ratunkowego)[6]. Dyrektorem CZLS pozostawał do 1968 r.[5], jednocześnie przez kilka pierwszych lat pilotował samoloty i śmigłowce sanitarne[2]. W latach 1956–1957 był także prezesem Aeroklubu Warszawskiego[1].
Zmarł 6 marca 1969 r. w Buffalo, dokąd rok wcześniej wyjechał na leczenie choroby nowotworowej, i tam został pochowany. Na cmentarzu Kule w Częstochowie znajduje się symboliczny nagrobek[1].
Żonaty z lekarką Wandą Reimschüssel, para miała dwoje dzieci (syna Jana, córkę Annę)[7], jego wnukiem jest Piotr Szmidt, znany raper Ten Typ Mes[8].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[7]
- Srebrny Krzyż Zasługi[7]
- Krzyż Walecznych[7]
- Krzyż Partyzancki[1]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
17 października 2015 r. przy wejściu do siedziby Aeroklubu Częstochowskiego przy ul. POW 4 w Częstochowie odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową[2], a we wrześniu 2016 jego imieniem nazwano ulicę w częstochowskiej dzielnicy Tysiąclecie[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Aleksander Cieślak , Odsłonięcie Tablicy Pamiątkowej poświęconej Tadeuszowi Więckowskiemu 17.X. 2015 r., „Almanach Absolwentów Sienkiewicza”, absolwenci.sieniu.czest.pl, 17 października 2015 [dostęp 2016-10-07] .
- ↑ a b c d e f g h Pilot Tadeusz Więckowski uhonorowany tablicą pamiątkową, „wCzestochowie.pl” [dostęp 2016-10-07] (pol.).
- ↑ a b Więckowski Tadeusz - WIEM, darmowa encyklopedia [online], portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2016-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-12] .
- ↑ a b Aeroklub Częstochowski » Tablica pamięci Tadeusza Więckowskiego [online], www.aeroklub-czestochowa.org.pl [dostęp 2016-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-12] .
- ↑ a b Upamiętnienie Tadeusza Więckowskiego - Lotnicza Polska - [online], lotniczapolska.pl [dostęp 2016-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-29] .
- ↑ O nas - Lotnicze Pogotowie Ratunkowe [online], www.lpr.com.pl [dostęp 2016-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-07] .
- ↑ a b c d Juliusz Sętowski: Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 2005, s. 334-335. ISBN 83-7098-916-0.
- ↑ Ten Typ Mes zdradza nam historie swoich tatuaży, „Vice”, 25 października 2017 [dostęp 2017-10-25] (pol.).
- ↑ UM, AP, NK, Częstochowa ma nowe ulice, „czestochowa.naszemiasto.pl”, 28 września 2016 [dostęp 2016-10-07] (pol.).
- Urodzeni w 1916
- Ludzie urodzeni w Zawierciu
- Ludzie sportu związani z Częstochową
- Polscy piloci sportowi
- Powstańcy warszawscy
- Oficerowie Armii Krajowej
- Ofiary represji komunistycznych w Polsce 1939–1989
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Zmarli w 1969
- Wojskowi związani z Częstochową