Teratyn
50°53′57″N 23°45′09″E/50,899167 23,752500| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-510[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LHR |
| SIMC |
0904204[5] |
Położenie na mapie gminy Uchanie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
| 50°53′57″N 23°45′09″E/50,899167 23,752500[1]
| |
Teratyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Uchanie[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1026639 | Wojnowe | przysiółek |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Uchanie[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 391 mieszkańców i była piątą co do liczby ludności miejscowością gminy[8].
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława[9].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Teratynie pochodzi z 1429 r.[10] Był wówczas miastem, założonym na prawie magdeburskim. Rozwój umożliwiało mu położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych Lublin-Włodzimierz oraz Chełm-Bełz. W 1462 r. król Kazimierz Jagiellończyk nadał miasto Jakubowi i Mikołajowi Koniecpolskim za ich zasługi podczas wojny trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim. Jan Koniecpolski (syn Mikołaja) – sędzia ziemski lubelski, właściciel (ok. 1651 roku) Teratyna, rozbudował tu swój dwór obronny.
Prawdopodobnie wskutek powstania pobliskich Uchań w 1484 r. oraz najazdów Tatarów w latach 1621–1624 r. Teratyn stracił prawa miejskie w 1629 r. Pozostałością po miejskiej przeszłości jest rynek w centrum wsi z odchodzącymi czterema ulicami z narożników. Od XVI wieku istniał tu murowany dwór, od 1845 r. karczma, a od 1880 r. murowana cerkiew, wzniesiona na miejscu starszej, drewnianej, z XVIII w.[11], przemieniona w 1947 r. na kościół rzymskokatolicki, w którym znajduje się słynący cudami obraz Matki Boskiej Zaturskiej, pochodzący z Zaturzec na Wołyniu. We wsi znajdują się ponadto cmentarze grzebalne: rzymskokatolicki (czynny, założony w 1948) i prawosławny (nieczynny, użytkowany do 1947)[11].
W sierpniu 1972 wieś wizytował Edward Gierek.
Ludzie[edytuj | edytuj kod]
- Bazyli Martysz także Wasyl Martysz (ur. 21 lutego 1874, zm. 4 maja 1945) – prawosławny duchowny, protoprezbiter, naczelny kapelan wyznania prawosławnego Wojska Polskiego, święty męczennik.
- Aleksander Harasowski (ur. 10 czerwca 1872, zm. 28 lutego 1945) – polski lekarz, doktor wszech nauk lekarskich Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor poradnika medycznego, dyrygent Krakowskiego Chóru Akademickiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 139421
- ↑ Wieś Teratyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-06], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1290 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Uchanie. Urząd Gminy Uchanie. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii stronie diecezji
- ↑ Bondyra 1993 ↓.
- ↑ a b D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 260–261.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin – Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Teratyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 301.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Części miejscowości |
|
