Ulica Elizy Orzeszkowej w Siemianowicach Śląskich

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Elizy Orzeszkowej
Michałkowice
Ilustracja
Ulica Elizy Orzeszkowej przy placu 11 Listopada
(widok w kierunku wschodnim)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Siemianowice Śląskie

Długość

ok. 485 m

Przebieg
↑ ul. Wyzwolenia
0 m ul. Michałkowicka →
40 m ← ul. Stawowa
140 m ← ul. J. Dreyzy
195 m ← ul. W. Łukasińskiego
220 m ul. E. Orzeszkowej (pl. 11 Listopada) ↘
260 m ← ul. Przyjaźni
315 m do pl. Boh. Września →
485 m ← ul. Kościelna / ul. Oświęcimska →
↓ ul. Maciejkowicka
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Elizy Orzeszkowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Elizy Orzeszkowej”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Elizy Orzeszkowej”
Ziemia50°19′13,0″N 19°00′34,0″E/50,320278 19,009444
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Elizy Orzeszkowej – ulica w Siemianowicach Śląskich o długości około 485 metrów, położona na całej długości w dzielnicy Michałkowice. Od zachodu łączy się z ulicami: Kościelną, Oświęcimską i Maciejkowicką, zaś od wschodu z ulicą Wyzwolenia i ulicą Michałkowicką. Przy tej ulicy została uruchomiona pod koniec XIX wieku kopalnia węgla kamiennego „Max” (w późniejszym okresie przemianowana na „Michał”), w którym w zachowanym szybie „Krystyn” urządzono Park Tradycji. Ulica E. Orzeszkowej jest ponadto siedzibą wielu firm różnej branży, a także kursują po niej autobusy ZTM.

Charakterystyka i przebieg[edytuj | edytuj kod]

Rondo na skrzyżowaniu ulic: Kościelnej, E. Orzeszkowej, Oświęcimskiej oraz Maciejkowickiej

Ulica E. Orzeszkowej znajduje się w północno-zachodniej części Siemianowic Śląskich, w całości na obszarze dzielnicy Michałkowice[1]. Od wschodu krzyżuje się z ulicą Wyzwolenia (na wprost) i ulicą Michałkowicką (w prawo), zaś w przeciwnym kierunku na rondzie z ulicami: Oświęcimską (w lewo; dalej droga prowadzi do Bytkowa), Maciejkowicką (na wprost; droga kieruje się dalej do chorzowskiej osady Maciejkowice w dzielnicy Chorzów Stary) i Kościelną (w prawo; centrum Michałkowic). Droga na całej długości biegnie równoleżnikowo i od strony wschodniej w kierunku zachodnim przecina kolejno następujące ulice: Stawowa, J. Dreyzy, W. Łukasińskiego (po prawej stronie), E. Orzeszkowej (w lewo; boczne odgałęzienie głównego ciągu; przy nim położony jest plac 11 Listopada) i Przyjaźni (w prawo), a dalej również drogę w kierunku placu Bohaterów Września (w lewo). Łączna długość ulicy wynosi 405 metrów[2].

Ulica E. Orzeszkowej jest drogą powiatową[3] i w systemie TERYT widnieje ona pod numerem 15211[4]. Kod pocztowy na adresów przy ulicy wynosi 41-103[5], zaś dla numeru 24 to 41-105 (pod tym numerem znajduje się Agencja Pocztowa Poczty Polskiej)[6].

Wzdłuż ulicy E. Orzeszkowej kursują autobusy organizowane na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM). Zlokalizowany jest tu jeden przystanek: Michałkowice Plac 11 Listopada, przy których zatrzymywało się na początku listopada 2021 roku 9 linii w kierunku wschodnim i 10 linii w kierunku zachodnim (w tym jedna nocna). Linie te łączą tę część miasta z innymi dzielnicami oraz niektórymi miejscowościami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w tym z: Będzinem, Bytomiem, Chorzowem, Katowicami, Piekarami Śląskimi, Sosnowcem, Świętochłowicami i Tarnowskimi Górami[7].

W 2014 roku ulica E. Orzeszkowej nie miała stałych mieszkańców[8].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kopalnia „Michał” na zdjęciu wydanym przed 1939 rokiem
Fragment ulicy E. Orzeszkowej w 2011 roku (widok na wschód)

Ulica E. Orzeszkowej w przeszłości była częścią dawnego traktu prowadzącego z centrum dawnych Michałkowic do Bańgowa i Siemianowic[9]. Ulica ta zaznaczona jest na mapie wydanej w 1883 roku. Ulica ta natomiast miała na części trasy inny przebieg – na zachód od kapliczki droga biegła wówczas w śladzie obecnego południowego odgałęzienia ulicy, zaś w miejscu obecnego głównego ciągu ulicy znajdował się budynek szkoły[3]. Sama zaś kapliczka powstała około 1870 roku[10]. Przy obecnej ulicy E. Orzeszkowej została założona kopalnia „Max” (później przemianowana na „Michał”), w której wydobycie węgla kamiennego rozpoczęto w 1883 roku[11]. W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku oddział Freikorpsu zajął teren kopalni „Michał”. Oddział został wyparty po ciężkich walkach przez oddział wojska polskiego oraz miejscowych harcerzy i powstańców[9]. Wydarzenie to każdego roku jest upamiętniane przy znajdującym się przy ulicy E. Orzeszkowej obelisku poświęconym obrońcom kopalni „Michał”[12].

W 1951 roku Michałkowice wraz z obecną ulicą E. Orzeszkowej weszły w skład Siemianowic Śląskich[13]. W czasach Polski Ludowej ulica nosiła swoją obecną nazwę[3]. W tym okresie wzdłuż ulicy E. Orzeszkowej ciągnęła się m.in. zabudowa michałkowickiego PGR-u[14]. W dniu 28 grudnia 1957 roku z kopalnia „Michał” uzyskała pozwolenie na budowę pomnika obrońców kopalni „Michał”[15]. W 1994 roku kopalnię zlikwidowano. Nowy właściciel terenów pokopalnianych doprowadził do wyburzenia w 2004 roku części historycznych budynków dawnej kopalni „Michał” mimo ustanowienia na obszarze po kopalni strefy ścisłej ochrony konserwatorskiej[15]. We wrześniu 2012 roku w zabudowaniach po dawnym szybie „Krystyn” oddano do użytku SCK Park Tradycji[16].

Na przełomie lutego i marca 2013 roku miasto Siemianowice Śląskie ogłosiło przetarg na budowę ronda na skrzyżowaniu ulic: Kościelnej, E. Orzeszkowej, Oświęcimskiej i Maciejkowickiej[17]. Realizację prac budowlanych rozpoczęto 9 kwietnia 2013 roku[18]. Rondo dla ruchu samochodowego oddano do użytku 31 lipca 2013 roku[19]. Łączny koszt prac wyniósł 2,7 mln złotych, a zostały one zrealizowane przez katowicką firmę Drogopol-ZW[18]. W 2014 roku wyremontowano odgałęzienie od ulicy E. Orzeszkowej prowadzące w kierunku SCK Parku Tradycji[20]. W czerwcu 2016 roku wymieniono nawierzchnię jezdni ulicy E. Orzeszkowej[21]. Prace te, obejmujące również odgałęzienie przy placu 11 Listopada, kosztowały około 333 tys. złotych[22]. Do 2019 roku na wysokości sklepu Lidl powstało inteligentne przejście dla pieszych wyposażone m.in. w czujniki ruchu, elementy odblaskowe i pasy akustyczne[23].

Obiekty historyczne i zabytkowe[edytuj | edytuj kod]

Siedziba SCK Parku Tradycji w zabudowie dawnego szybu „Krystyn” kopalni „Michał”
Hala sportowa Kompleksu Sportowego „Michał”

Przy ulicy znajdują się lub istniały następujące historyczne obiekty:

  • Zespół zabudowy dawnej kopalni „Michał” – na kompleks ten składają się następujące budynki: stajnia, łaźnia górnicza z 1900 roku, hala sprężarek z rozdzielnią z 1905 roku, kotłownia, komin kotłowni, maszyny szybu „Wschodniego”, maszynownia szybu „Krystyn” z 1902 roku (obecnie SCK Park Tradycji), wieża wyciągowa szybu „Krystyn” z 1975 roku; obiekty wpisane są do gminnej ewidencji zabytków[24]. Na kompleks składał się też nieistniejący obecnie budynek magazynu (dawna cechownia; ul. E. Orzeszkowej 2), który był symbolem walk z września 1939 roku; w 2006 roku na tym terenie zbudowano sklep[25],
  • Kapliczka słupowa[26] – pochodząca z około 1870 kapliczka, znajdująca się w pobliżu bramy wjazdowej do dawnej kopalni „Michał”; jest ona zbudowana w formie słupkowo-domkowym, przykryta daszkiem dwuspadowym udekorowanym fryzem i dwoma gzymsami; w górnej części kaplicy umieszczono figurę Chrystusa Zmartwychwstałego, zaś na dole figurki m.in. Matki Boskiej Królowej z Dzieciątkiem[10]; wpisana do gminnej ewidencji zabytków[26],
  • Głaz z tablicą ku czci poległych w obronie kopalni „Michał” przed bojówkarzami faszystowskimi we wrześniu 1939 roku; na tablicy wymienione są nazwiska poległych obrońców[27].

Gospodarka i instytucje[edytuj | edytuj kod]

W 2014 roku przy ulicy E. Orzeszkowej zarejestrowanych było łącznie 6 średnich i dużych przedsiębiorstw[28]. Do systemu REGON do początku listopada 2021 roku zostało wpisanych łącznie 149 podmiotów zarejestrowanych przy ulicy E. Orzeszkowej. Pośród dalej funkcjonujących, swoją siedzibę mają tutaj takie placówki jak m.in.: stylista, kancelaria notarialna i adwokacka, piekarnia, zakład szklarski, gabinet stomatologiczny, gabinet lekarski, przedsiębiorstwa budowlane, sklep medyczny[29], dostawca systemów ogrodzeniowych[30], dyskont sieci Lidl (ul. E. Orzeszkowej 2d)[31], zakład opieki zdrowotnej[32] i inne[29].

Swoją siedzibę mają tu też następujące instytucje:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  2. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  3. ↑ a b c Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  5. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2020, s. 1152 [zarchiwizowane 2020-12-21].
  6. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2020, s. 1708 [zarchiwizowane 2020-12-21].
  7. ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  8. ↑ Lokalny... 2016-12 ↓, s. 117.
  9. ↑ a b Halor 2000 ↓, s. 114.
  10. ↑ a b Polska Niezwykła: Kapliczka przy ul. Elizy Orzeszkowej z ok. 1870 roku, w Michałkowicach. www.polskaniezwykla.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  11. ↑ Śląska Organizacja Turystyczna: Park Tradycji. www.zabytkitechniki.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  12. ↑ Ewa Roch-Wyrzykowska: Upamiętnimy 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. www.siemianowice.pl, 2019-08-30. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  13. ↑ Derus 2015 ↓, s. 20.
  14. ↑ Marian Jadwiszczok: Kościół, PGR i Sztadion bez odległych Falklandów. www.twoje.siemianowice.pl, 2016. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  15. ↑ a b Derus 2010 ↓, s. 91.
  16. ↑ Siemianowickie Centrum Kultury: SCK – PARK TRADYCJI. Informacje o obiekcie. www.siemck.pl. [dostęp 2021-11-04]. (pol.).
  17. ↑ Paweł Szałankiewicz: Siemianowice: Powstanie szóste rondo. W Michałkowicach. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-03-01. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  18. ↑ a b Paweł Szałankiewicz: Michałkowicach. Maciejkowicka zamknięta. Są objazdy. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-04-09. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  19. ↑ Paweł Szałankiewicz: Rondo w Michałkowicach jest już przejezdne. Brakuje jednak chodników. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-08-01. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  20. ↑ Jakub Nowak: Cały czas do przodu. www.siemianowice.pl, 2014-08-11. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  21. ↑ Piotr Kochanek: Remont dróg w weekend. www.siemianowice.pl, 2016-06-24. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  22. ↑ Najważniejsze inwestycje od 2015 roku. www.google.com. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  23. ↑ Dagmara Brudek-Schulz: Bezpieczne przejście dla pieszych przy ulicy Kapicy. www.siemianowice.pl, 2019-11-04. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  24. ↑ Pędzińska 2019 ↓, s. 30.
  25. ↑ Derus 2015 ↓, s. 31.
  26. ↑ a b Pędzińska 2019 ↓, s. 24.
  27. ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Siemianowice Śląskie. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-13)]. (pol.).
  28. ↑ Lokalny... 2016-12 ↓, s. 81.
  29. ↑ a b Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Stan danych na dzień: 05-10-2021. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl, 2021-10-09. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  30. ↑ VALLA GROUP: Kontakt. valla.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  31. ↑ Targeo: Lidl - Supermarket. mapa.targeo.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  32. ↑ Medycyna Praktyczna: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "DENTOMED". placowki.mp.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  33. ↑ Kompleks Sportowy Michał: Kontakt. www.ksmichal.mmj.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  34. ↑ Siemianowicki Klub Kyokushin Karate: Kontakt. www.skkk.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  35. ↑ Siemianowickie Centrum Kultury: Kontakt. www.siemck.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wybrane ulice i place w Siemianowicach Śląskich
Ulice
Place i skwery

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Elizy_Orzeszkowej_w_Siemianowicach_Śląskich&oldid=68883361”