Zdzisław Winiarski

Zdzisław Antoni Winiarski

Przemytnik, Muzykant

porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1916 Rudniki (powiat śniatyński)
Data śmierci	1 września 1979
Przebieg służby
Lata służby	1937–1944
Siły zbrojne	Straż Graniczna II RP, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, Armia Krajowa
Jednostki	komisariat SG w Śniatyniu, 3 Pułk Grenadierów Śląskich, 1 Brygada Strzelców (PSZ), oddział powstańczy NSZ Jana Jaroszka „Proboszcza”, Zgrupowanie Chrobry II, Batalion Kiliński, Batalion Rum
Stanowiska	zastępca dowódcy komisariatu, oficer kompanii, dowódca plutonu, zastępca dowódcy kompanii
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, powstanie warszawskie
Odznaczenia

Zdzisław Antoni Winiarski pseud.: „Przemytnik”, „Muzykant” (ur. 4 maja 1916 w Rudnikach (powiat śniatyński); zm. 1 września 1979) – sierżant Straży Granicznej II RP, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, porucznik piechoty, cichociemny.

Życiorys

Był synem Jana i Eleonory z domu Chrzanowskiej. Po ukończeniu 4-klasowej Szkoły Handlowej w Stanisławowie w 1935 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty we Lwowie, po której ukończeniu pracował (od 1937 roku) jako zastępca dowódcy komisariatu Straży Granicznej II RP w Śniatyniu. Przed 1939 rokiem należał do Związku Strzeleckiego i Związku Szlachty Zagrodowej.

Po wybuchu wojny razem ze swoją placówką 18 września przekroczył granicę polsko-rumuńską. Był internowany w Rumunii. Po ucieczce z obozu 4 grudnia dotarł do Francji, gdzie został przydzielony do 3 Pułku Grenadierów Śląskich, z którym walczył z Niemcami na linii Kanału Marna–Ren. 27 czerwca 1940 roku dostał się do niewoli niemieckiej, przebywał m.in. w Stalagu 1 A. Po ucieczce we wrześniu 1941 roku, przez Francję nieokupowaną dotarł we wrześniu 1942 roku do Wielkiej Brytanii, gdzie w październiku został przydzielony do 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich 1 Brygady Strzelców. Odbywał również staż w oddziałach brytyjskich.

Zgłosił się do służby w kraju. Po konspiracyjnym przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 23 września 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przetransportowany do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu dokonano w nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w ramach operacji „Weller 18” dowodzonej przez kpt. naw. Kazimierza Wünschego (zrzut na placówkę „Jaśmin” położoną w okolicy wsi Bronowice). W czasie aklimatyzacji w Warszawie ukończył kurs komendantów obwodów. Dostał przydział do Kedywu Okręgu Białystok AK, gdzie wyjechał 22 lipca. Wobec niepowodzenia w nawiązaniu kontaktu na miejscu, wrócił do Warszawy 30 lipca.

W powstaniu warszawskim początkowo walczył w oddziale NSZ Jana Jaroszka „Proboszcza” oraz w Zgrupowaniu Chrobry II. Od 5 sierpnia walczył w Batalionie Kiliński jako oficer 6 kompanii „Wawer”, a od 1 września w Batalionie Szturmowym Rum jako dowódca plutonu i zastępca dowódcy 1 kompanii.

Po powstaniu przebywał w obozach jenieckch, w tym w Oflagu VII A Murnau, skąd uwolnili go Amerykanie 29 kwietnia 1945 roku. 25 czerwca 1945 roku zameldował się w Oddziale Specjalnym Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Osiedlił się w Wielkiej Brytanii, a w latach 60. prawdopodobnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.

Awanse

• sierżant podchorąży – 1936 rok
• podporucznik – ze starszeństwem od 14 października 1943 roku
• porucznik – 1 stycznia 1945 roku.

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych – czterokrotnie
• Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami – za udział w bitwie z Niemcami na linii Kanału Marna-Ren.

Bibliografia

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 114–115. ISBN 83-910535-4-7.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 434. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 233.