Zhu De

Zhu De
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1886 ; Yilong
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1976 ; Pekin
	Głowa państwa Chińskiej Republiki Ludowej
Okres	od 17 stycznia 1975; do 6 lipca 1976
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Poprzednik	Dong Biwu
Następca	Song Qingling
	Wiceprzewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej
Okres	od 27 września 1954; do 27 kwietnia 1959
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Następca	Song Qingling i Dong Biwu
	Wiceprzewodniczący Komunistycznej Partii Chin
Okres	od 28 września 1956; do 1 sierpnia 1966
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
	Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
Okres	od 28 kwietnia 1959; do 6 lipca 1976
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Poprzednik	Liu Shaoqi
Następca	Song Qingling (p.o.)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zhu De
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone	朱德
Pismo tradycyjne	朱德
Hanyu pinyin	Zhū Dé
Wade-Giles	Chu Teh
Wymowa (IPA)	[tʂú tĕ]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zhu De
朱德
	marszałek 元帥
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1886 ; Yilong, Cesarstwo chińskie
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1976 ; Pekin, Chiny
	Przebieg służby
Lata służby	1927–1976
Siły zbrojne	Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza
Główne wojny i bitwy	powstanie w Nanchangu,; wojna chińsko-japońska (1937–1945)
Późniejsza praca	działacz polityczny
	Odznaczenia

Zhu De (ur. 1 grudnia 1886, zm. 6 lipca 1976) – chiński wojskowy i polityk, jeden z twórców Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.

Początkowo służył w armii cesarskiej w prowincji Junnan; po wybuchu rewolucji Xinhai w 1911 roku walczył po stronie republikańskiej. W latach 1916-1921 był jednym z militarystów działających w Syczuanie, następnie w 1922 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Chin.

Wziął udział w powstaniu w Nanchangu, a po jego upadku przeszedł z niewielkim oddziałem na południe, gdzie spotkał Mao Zedonga^[4], któremu następnie pomagał zorganizować bazy partyzanckie w prowincji Jiangxi w latach 1927–1934. Był faktycznym dowódcą wojskowym chińskich komunistów (mówiono wtedy o "oddziałach Zhu-Mao"), a od 1931 roku zasiadał w Biurze Politycznym KPCh. W okresie Wielkiego Marszu poparł konkurenta Mao, Zhanga Guotao, ale po dojściu do Yan’anu i objęciu przez Mao funkcji przewodniczącego Komunistycznej Partii Chin pojednał się z nim. W czasie wojny z Japonią w latach 1937–1945 dowodził siłami komunistycznymi walczącymi pod nazwą 8 Armii jako część armii narodowej. W czasie wojny domowej z Kuomintangiem w latach 1946–50 był głównodowodzącym Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.

W 1955 roku został pierwszym z dziesięciu marszałków ChRL, był pierwszym ministrem obrony ChRL. Odsunięty od funkcji kierowniczych w okresie rewolucji kulturalnej za odmowę upolitycznienia armii i represjonowany. Dzięki wstawiennictwu Zhou Enlaia przywrócony do łask po śmierci Chen Yi w 1972 roku.

W okresie pomiędzy 17 stycznia 1975 a 6 lipca 1976 roku sprawował funkcję Przewodniczącego Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, będąc formalnie głową państwa.

Jego biografię opracowywała Agnes Smedley, która przekazała mu testamentem cały swój majątek^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Jako przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
↑ Jako Pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej
↑ Jako Pełniąca obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej
↑ C. Martin Wilbur: The Nationalist Revolution: from Canton to Nanking, 1923-28. W: Denis Twitchett: The Cambridge history of China. Cambridge England New York: Cambridge University Press, 1978, s. 674-675. ISBN 978-0-521-23541-9. (ang.).
↑ Norman Polmar, Thomas B. Allen: Księga szpiegów. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo MAGNUM sp. z o.o., 2000. ISBN 83-85852-27-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.

[1] Jako przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych

[2] Jako Pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej

[3] Jako Pełniąca obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej

[twitchett-4] C. Martin Wilbur: The Nationalist Revolution: from Canton to Nanking, 1923-28. W: Denis Twitchett: The Cambridge history of China. Cambridge England New York: Cambridge University Press, 1978, s. 674-675. ISBN 978-0-521-23541-9. (ang.).

[5] Norman Polmar, Thomas B. Allen: Księga szpiegów. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo MAGNUM sp. z o.o., 2000. ISBN 83-85852-27-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]