Przejdź do zawartości

Zygmunt Pawlaczyk

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zygmunt Pawlaczyk
Data i miejsce urodzenia

19 kwietnia 1928
Skalmierzyce

Data i miejsce śmierci

9 maja 1987
Warszawa

Przyczyna śmierci

katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski w Warszawie

Narodowość

polska

Stanowisko

pilot

Pracodawca

PLL LOT

Małżeństwo

Alina Pawlaczyk

Dzieci

Jacek Pawlaczyk

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Zygmunta Pawlaczyka i jego żony Aliny na cmentarzu Powązkowskim
Symboliczny grób Zygmunta Pawlaczyka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Zygmunt Pawlaczyk (ur. 19 kwietnia 1928 w Skalmierzycach, zm. 9 maja 1987 w Warszawie) – pilot wojskowy od 1951 r., od 1955 r. pilot Polskich Linii Lotniczych LOT (PLL LOT), ofiara katastrofy lotniczej w Lesie Kabackim.

Był pilotem i dowódcą załogi samolotu pasażerskiego Ił-62M SP-LBG „Tadeusz Kościuszko” PLL LOT w locie nr LO 5055, podczas którego - w trakcie podchodzenia do awaryjnego lądowania - nastąpiła największa katastrofa w historii polskiego lotnictwa[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Do 1949 r. mieszkał wraz z rodzicami w Jarocinie[3]. W czasie okupacji w 1942 r. został przymusowo skierowany do pracy w fabryce mebli „Thönet” w Jarocinie[4]. Po wojnie wraz z kolegami brał udział w akcji znoszenia broni z wojskowych transportów niemieckich. W okresie późniejszym nadal pracował w fabryce mebli, a wieczorowo ukończył szkołę podstawową i trzyletnią zawodową w Jarocinie[4]. W czasie wolnym wspólnie z kolegami organizował odczyty, pogadanki, zawody sportowe i amatorskie przedstawienia[4].

Służba wojskowa i kariera pilota

[edytuj | edytuj kod]

W 1949 r. został powołany do służby wojskowej we Wrocławiu, a następnie oddelegowany do szkoły samochodowej w Warszawie, którą ukończył w 1951 r. z pierwszą lokatą[4]. Następnie został skierowany do Jeleniej Góry, gdzie pełnił służbę jako kierowca w sztabie jednostki. Stamtąd został skierowany na kurs pilota wojskowego, który ukończył z wynikiem bardzo dobrym[4]. Na początku lat 50. XX wieku uzyskał uprawnienia na dwupłatowe samoloty Po-2[5]. W 1955 r. podjął pracę w PLL LOT, a po ukończeniu kolejnego kursu został pilotem cywilnym. Brał udział w akcji opylania lasów w Bułgarii w 1956 r., za co otrzymał odznakę Przodownika Pracy[4].

Szczeble uprawnień lotniczych[5]:

  • 1956 – licencja pilota sportowego na wszystkie samoloty wielosilnikowe
  • 1957 – uprawnienia na samoloty serii Li-2
  • 1958 – uprawnienia na samoloty serii Ił-14
  • 1960 – licencja nawigatora lotniczego I klasy i mechanika pokładowego
  • 1963 – uprawnienia do dowodzenia samolotem Ił-14 i uprawnienia radiotelegrafisty w służbie lotniczej
  • 1966 – uprawnienia na samoloty serii Ił-18
  • 1975 – uprawnienia na samoloty serii Ił-62
  • 1978 – uprawnienia do dowodzenia samolotem Ił-62

Wylatał ogółem 19 745 godzin, w tym na samolotach Ił-62 5542 godziny, jako dowódca samolotu Ił-62 i Ił-62M od 11 maja 1978 wylatał 3725 godzin[6]. W powietrzu pokonał ponad 10 mln km[7].

Katastrofa lotnicza

[edytuj | edytuj kod]
Głaz upamiętniający katastrofę samolotu Ił-62M SP-LBG Tadeusz Kościuszko

Kapitan Pawlaczyk był dowódcą załogi samolotu „Tadeusz Kościuszko”, który rozbił się podczas katastrofy w Lesie Kabackim 9 maja 1987[6]. Komisja badająca przyczyny katastrofy oceniła, że pomimo skrajnie skomplikowanej sytuacji w jakiej znajdowała się załoga samolotu jej działanie było racjonalne i nakierowane na ratowanie życia pasażerów[8], a decyzje podejmowane przez Zygmunta Pawlaczyka w warunkach ekstremalnie trudnych były prawidłowe i nie miały związku przyczynowego z zaistniałą katastrofą[5][9]. Kapitan Pawlaczyk poniósł śmierć w tej katastrofie.

Ostatnie zarejestrowane słowa - przypisywane kapitanowi Pawlaczykowi - „Cześć, giniemy” stały się symbolem tej katastrofy. Słowa te są również tytułem książki Jarosława Reszki Cześć, giniemy![2], traktującej o największych katastrofach w Polsce w XX wieku. Imieniem kapitana Zygmunta Pawlaczyka nazwana jest ulica oraz skwer na warszawskim Ursynowie (Natolin)[10][11].

Pozostawił żonę Alinę i syna Jacka, który był pracownikiem PLL LOT[5]. Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajduje się symboliczna mogiła Zygmunta Pawlaczyka, który faktycznie został pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach[12] (kwatera 251-6-5)[13].

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)
  • Odznaka I Stopnia z Trzema Diamentami Zasłużony Pracownik PLL LOT[12] (pośmiertnie)

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Aleksander Grobicki: Niezwykłe katastrofy. Warszawa: Wydawnictwa "Alfa", 1990. ISBN 83-7001-256-6.
  2. a b Jarosław Reszka: Cześć, giniemy. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Agencji Prasowej, 2001. ISBN 83-911242-3-1.
  3. W nocie wspomnieniowej podano nazwę miejscowości Jaresin, w rzeczywistości chodzi o Jarocin
  4. a b c d e f Witold Kozłowski. Zygmunt Pawlaczyk – Wspomnienie. „Gazeta Wyborcza”, 24 września 1998. Warszawa: Agora S.A.. ISSN 0860-908X. 
  5. a b c d Marek Sarjusz-Wolski: Cisza po życiu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Iskry, 1989. ISBN 83-207-1200-9.
  6. a b SP-LBG nie doleciał. „Skrzydlata Polska”. 22/1987, 31 maja 1987. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SIMP. ISSN 0137-866X. 
  7. Katarzyna Jaroszyńsk: Walczył do samego końca – Życie Warszawy. [dostęp 2009-03-18]. (pol.).
  8. Komunikat specjalnej komisji rządowej powołanej do zbadania przyczyn katastrofy samolotu PLL LOT. „Skrzydlata Polska”. 21/1987, 26 lipca 1987. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SIMP. ISSN 0137-866X. 
  9. Oświadczenie Prokuratury Wojewódzkiej w Warszawie w sprawie katastrofy lotniczej zaistniałej w dniu 9 maja 1987 roku w Warszawie
  10. Dzielnica Ursynów m.st. Warszawy – Pawlaczyk Zygmunt. [dostęp 2009-03-18]. (pol.).
  11. Agnieszka Pająk-Czech: Skwer kpt. Zygmunta Pawlaczyka do likwidacji?. haloursynow.pl, 2014-01-14. [dostęp 2017-05-15].
  12. a b Pogrzeb załogi samolotu SP-LBG i pracowników PLL LOT. „Skrzydlata Polska”. 23/1987, 7 czerwca 1987. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SIMP. ISSN 0137-866X. 
  13. Cmentarz Stare Powązki: MICHAŁ SIERPIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10].