53°49′13″N 20°38′11″E/53,820278 20,636389Łęgajny
|
||
| Państwo |  Polska |
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie | |
| Powiat | olsztyński | |
| Gmina | Barczewo | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 | |
| Kod pocztowy | 11-010 Barczewo | |
| Tablice rejestracyjne | NOL | |
| SIMC | 0469955 | |
|
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
 Łęgajny
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Łęgajny
|
||
| 53°49′13″N 20°38′11″E/53,820278 20,636389 |
||
Łęgajny (niem. Lengeinen[1]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Pod koniec XIX wieku przez miejscowość przeprowadzono linię kolejową Olsztyn – Korsze.
W pobliżu znajduje się: Jezioro Linowskie i przebiega droga krajowa nr 16.
Historia[edytuj]
Wieś lokowana była w roku 1364 przez kapitułę warmińską. Zasadźcami wsi byli dwaj Prusowie bracia Gedeke i i Hannike. Wieś lokowana była na obszarze 60 włók. W ogólnej powierzchni wsi mieściła się działka sołtys o powierzchni 6 wolnych włók na prawie chełmińskim. Osadnicy mieli zapewnione 15 lat wolnizny. W akcie lokacyjnym wsi przewidziano założenie we wsi karczmy.
Według zapisów z lustracji Łęgajn w roku 1658 wieś miała powierzchnię 60 włók. W tym czasie były tam 23 gospodarstwa chłopskie, dwóch dziedzicznych sołtysów oraz jeden wolny właściciel włók z obowiązkiem służby rycerskiej, a także jedna karczma. Chłopi odprowadzali czynsz z 50 włók w wysokości: 241 florenów, 17 groszy i 9 fenigów oraz w naturze 96 kur i 24 gęsi.
Od roku 1796 właścicielami niewielkiego majątku ziemskiego, funkcjonującego obok gospodarstw chłopskich była rodzina von Saß. W XIX wieku majątek ten był w posiadaniu kolejnych rodzin: Jagodyńskich, Goeldelów i Binder. Ostatnią właścicielką majątku o powierzchni prawie 300 ha w Łęgajnach przed rokiem 1945 była Marga von Teubern.
Zabytki[edytuj]
- Kaplica z 1875 roku, po rozbudowie w roku 1989 kościół parafialny.
- Dzwonnica wykonana z pnia dębu rozwidlonego na górze.
- Dwór z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, wzniesiony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny. Przy dworze park ze starodrzewem.
- Kapliczka przydrożna z XIX wieku.
Demografia[edytuj]
W roku 1864 na terenie majątku były 4 domy mieszkalne w których mieszkało 59 osób. W tej liczbie osób było 9 luteran i 50 katolików, w tym 23 Niemców i 36 Polaków. W tym samym roku w części wsi zamieszkanej przez chłopów było 40 domów mieszkalnych, w których żyło 415 osób, wszyscy byli katolikami i posługiwali się językiem polskim.
Liczba mieszkańców: w roku 1818 – 208 osób, w 1864 – 474, w 1939 – 731, w 1998 – 1072.
Inne[edytuj]
Znajdują się tu m.in.: Gospodarstwo Ogrodnicze Łęgajny Sp. z o.o. - nowoczesny zakład zajmujący się produkcją pomidorów szklarniowych, Terminal paliwowy "Falco", który jest partnerem Grupy Lotos, hurtownia mrożonek "JUMAR".
Wysypisko śmieci miasta Olsztyn – zamknięte i rekultywowane od 1 maja 2007 r.
W Łęgajnach urodził się i pracował Franciszek Gollan
Zobacz też[edytuj]
- Lęgajny – stacja kolejowa w Łęgajnach
Przypisy
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
Bibliografia[edytuj]
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom V, Warszawa, 1884. (str. 657 – hasło Łęgajny)
- Jan Bałdowski, Województwo olsztyńskie, Vademecum turystyczne, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980. (str. 68)
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6 (str. 311 dwór).
- Jan Chłosta, Słownik Warmii, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn, 2002, ISBN 83-914158-5-6 (str. 215-216 – opis wsi)
|
|||||||||||||||||
