Alternatywa dla Niemiec
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
AfD |
| Lider | |
| Data założenia |
6 lutego 2013 |
| Adres siedziby |
Eichhorster Weg 80 |
| Ideologia polityczna |
konserwatyzm społeczny, eurosceptycyzm, narodowy konserwatyzm, nacjonalizm, |
| Poglądy gospodarcze | |
| Liczba członków |
48 000 (2024)[2] |
| Grupa w Parlamencie Europejskim |
|
| Młodzieżówka |
Junge Alternative für Deutschland |
| Barwy | |
| Obecni posłowie |
81/736
|
| Obecni senatorowie |
0/69
|
| Obecni eurodeputowani |
15/96
|
| Strona internetowa | |
Alternatywa dla Niemiec (niem. Alternative für Deutschland, AfD) – niemiecka skrajnie prawicowa[3] partia polityczna założona w 2013.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Partia powstała z inicjatywy ekonomisty Bernda Luckego[4]. Na pierwszym krajowym zjeździe, który odbył się 14 kwietnia 2013 Bernd Lucke, Frauke Petry i Konrad Adam[5] zostali wybrani do trzyosobowego kierownictwa AfD[6]. Partia prezentowała się jako przeciwna euro w obecnej formie i domagała się kontrolowanej likwidacji wspólnej waluty[4] oraz chciała szerszego stosowania referendum jako instrumentu demokracji bezpośredniej[7].
Działalność
[edytuj | edytuj kod]W wyborach do Bundestagu w 2013 r. partia zdobyła 4,7%. Ugrupowaniu zabrakło 133 tys. głosów do przekroczenia 5-procentowego progu wyborczego. Po wyborach temat walki z euro stracił na popularności, a AfD zaczęła skupiać się na wewnętrznych konfliktach. Ostatecznie frakcję Luckego, opowiadającą się za akcentowaniem spraw gospodarczych, zmarginalizowali narodowcy. Szefem partii została Frauke Petry, a ugrupowanie skupiło się na krytyce imigracji oraz ogólnej niechęci do Unii Europejskiej. Gdy rozpoczął się kryzys migracyjny, AfD zaczęła mocno potępiać niemiecką politykę otwartych granic. Partia wyraża także silny sprzeciw wobec obecnego układu politycznego w Niemczech. W wyborach w roku 2017 partia dostała się do Bundestagu jako pierwsze w historii ugrupowanie eurosceptyczne i antyimigranckie[8]. Lider partii Alexander Gauland po ogłoszeniu wyników wyborów zapowiedział tzw. „polowanie” na liderów politycznych oraz odebranie im władzy[9]. Partia zadeklarowała również obietnicę wsparcia inicjatywy komisji śledczej w sprawie decyzji Angeli Merkel o polityce otwartych drzwi[10].
Kontrowersje
[edytuj | edytuj kod]Podejrzenie o ekstremizm i obserwacja przez kontrwywiad
[edytuj | edytuj kod]W 2021 Federalny Urząd Ochrony Konstytucji (BfV) zaklasyfikował AfD jako podejrzaną o ekstremizm i umieścił ją pod obserwacją[11]. Zasadność tej klasyfikacji została w 2024 potwierdzona przez sąd. Młodzieżówka partii została w 2023 uznana przez BfV za jednoznacznie ekstremistyczną (po wcześniejszej klasyfikacji jako podejrzana o ekstremizm w 2019), co również potwierdził sąd[12].
Stosunek do II wojny światowej
[edytuj | edytuj kod]Kontrowersje budzi stosunek AfD do nazistowskiej przeszłości Niemiec oraz do Polaków. Wiceszef AfD Alexander Gauland stwierdził, że nie mają problemu z Polakami[13], a jednym z działaczy partii jest Georg Pazderski, który ma polskie korzenie. Jednak później wyraził opinię, że Niemcy powinni być dumni z osiągnięć Wehrmachtu[14][15][16]. Kay Nerstheimer, członek AfD wybrany w 2016 do berlińskiej Izby Deputowanych opublikował na swoim oficjalnym profilu na Facebooku link do filmu obwiniającego Polskę o wybuch II wojny światowej[17]. W styczniu 2020 Nerstheimer został wykluczony z partii[18]. Poparcie dla AfD oficjalnie wyraziła Erika Steinbach[19]. Björn Höcke, członek AfD określił pomnik ofiar Holocaustu w Berlinie jako hańbę[20]. Elena Roon, kandydatka z ramienia AfD w Norymberdze, rozesłała do członków grupy sympatyków partii na Facebooku zdjęcie Hitlera podpisane „Adolf, proszę wróć! Niemcy potrzebują Cię!” i „Tęsknimy od 1945”[21]. W 2017 roku pewien regionalny oddział AfD posłużył się wizerunkiem Sophie Scholl, znanej działaczki antynazistowskiej i stworzył slogan „Sophie Scholl głosowałaby na AfD”[22]. W 2018 Lars Steinke, szef młodzieżówki AfD w Dolnej Saksonii, nazwał Clausa von Stauffenberga „zdrajcą” pisząc na swoim koncie na Facebooku, że „Stauffenberg nie jest bohaterem, a 20 lipca 1944 roku nie był punktem kulminacyjnym, była to tchórzliwa próba ratowania własnej skóry w obliczu porażki”. Ówczesny przywódca AfD Alexander Gauland postulował wyrzucenie Steinkego z partii[23].
Powiązania z Rosją
[edytuj | edytuj kod]Portal Der Spiegel opublikował w 2024 artykuł o dużych powiązaniach AfD z Rosją i rządem Putina[24]. W ocenie dziennikarzy jeden z dokumentów programowych AFD powstał na Kremlu[25], a dodatkowo na podstawie informacji od czeskich służb specjalnych polityk AFD Petr Bystron został oskarżony o przyjmowanie korzyści majątkowych w zamian za prorosyjskie wypowiedzi[26].
Poparcie w wyborach
[edytuj | edytuj kod]
Wyniki wyborów federalnych
[edytuj | edytuj kod]| Wybory | liczba głosów | % głosów | mandaty | +/− |
|---|---|---|---|---|
| 2013 | 2 056 985 | 4,7 | 0/631 | 
|
| 2017 | 5 878 115 | 12,6 | 94/709 |  94
|
| 2021 | 4,694,017 | 10,1 | 83/735 |  11
|
Wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego
[edytuj | edytuj kod]| Wybory | liczba głosów | % głosów | mandaty | +/− |
|---|---|---|---|---|
| 2014 | 2 070 014 | 7,04 | 7/96 |
|
| 2019 | 4 103 453 | 10,97 | 11/96 | 4
|
| 2024 | 6 324 008 | 15,89 | 15/96 | 4
|
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nordsieck, Wolfram. „Parties and Elections in Europe: Germany”. Parties and Elections in Europe.
- ↑ xAfD zählt mehr Mitglieder xx [online], Tagesschau, 22 czerwca 2024 (niem.).
- ↑ Germany to spy on far-right AfD party, reports say [online], bbc.com, 3 marca 2021 [dostęp 2021-05-04] (ang.).
- ↑ a b Bartosz T. Wieliński, Kim są radykałowie, którzy pokonali Angelę Merkel w jej politycznym mateczniku? [online], wyborcza.pl, 28 kwietnia 2021 [dostęp 2016-09-14] (pol.).
- ↑ Karin Jaeger, Małgorzata Matzke, Nowa partia w RFN – Alternatywa dla Niemiec [online], dw.de, 13 marca 2013 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Alternative für Deutschland: AfD wird von Spitzentrio geführt [online], fr-online.de, 14 kwietnia 2013 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] (niem.).
- ↑ Niemcy: Nowa partia domaga się rozwiązania strefy euro [online], stefczyk.info, 18 marca 2013 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18] (pol.).
- ↑ IAR, PAP, Niemcy: zwycięstwo Merkel, porażka Schulza, triumf skrajnej prawicy [online], polskieradio.pl, 24 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ mm\mtom, AfD: Będziemy polować na panią Merkel. Odbierzemy nasz kraj i naród [online], TVN24, 24 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Katarzyna Domagała, Prawnicy Bundestagu: Decyzja Merkel nie miała podstaw prawnych [online], dw.com, 22 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Monika Stefanek, Niemcy. Porażka AfD przed sądem [online], dw.com, 13 maja 2024 [dostęp 2024-09-03] (pol.).
- ↑ Monika Stefanek, Sąd: młodzieżówka AfD to prawicowi ekstremiści [online], dw.com, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-09-03] (pol.).
- ↑ Magdalena Gwóźdź, Wiceszef AfD: nie mamy problemu z Polakami [online], onet.pl, 24 września 2016 [dostęp 2024-04-28] (pol.).
- ↑ pw, mnie, Niemcy powinni być dumni z żołnierzy Wehrmachtu? Zaskakujące słowa polityka AfD [online], TVP Info, 15 września 2017 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-15] (pol.).
- ↑ J.P, Skandal! Niemiecki polityk: Musimy być dumni z żołnierzy Wehrmachtu [online], Telewizja Republika, 15 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Ofer Aderet, Reuters, Germany Should Take Pride in Its WWII Soldiers, Far-right Candidate Says, „Ha-Arec”, 15 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
- ↑ Newly-elected AfD Berlin MP glorifies Nazis [online], neweurope.eu, 22 września 2016 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
- ↑ Berliner AfD schließt Kay Nerstheimer aus Partei aus, „Berliner Zeitung”, 21 stycznia 2020 [dostęp 2024-02-05] (niem.).
- ↑ tas\mtom, Steinbach opuszcza CDU. Poparła AfD [online], TVN24, 14 stycznia 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Artur Bartkiewicz, Niemiecki polityk AfD Bjoern Hoecke: Pomnik Holocaustu w Berlinie to hańba [online], rp.pl, 18 stycznia 2017 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18] (pol.).
- ↑ DPA, 'Hitler please come back’: new Nazi controversy rocks troubled AfD [online], The Local, 14 lutego 2017 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
- ↑ Christoph Hasselbach, Coronavirus: How German protesters are trivializing Nazi-era persecution [online], dw.com, 28 listopada 2020 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
- ↑ AfD-Politiker nennt Stauffenberg „Verräter” [online], ndr.de, 2 sierpnia 2018 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-10] (niem.).
- ↑ Mateusz Dolak, Gigantyczny wpływ Putina w Niemczech. Szok po publikacji "Der Spiegel" [online], wiadomosci.wp.pl, 28 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-29] (pol.).
- ↑ Rosyjskie wpływy w Niemczech. "Autorem strategii AfD jest Kreml". Burza po publikacji "Der Spiegel". pap.pl, 2024-04-29. [dostęp 2024-06-21].
- ↑ Poseł AfD ma zrezygnować z kampanii do Europarlamentu. W tle pieniądze z Kremla. polskieradio.pl, 2024-04-05. [dostęp 2024-06-21].
| Partie reprezentowane w Bundestagu | |
|---|---|
| Inne reprezentowane w Parlamencie Europejskim lub w landtagach |
