Anglesey

Anglesey
Ynys Môn
	; Flaga Anglesey
Kontynent	Europa
Państwo	Wielka Brytania
Księstwo	Walia
Akwen	Morze Irlandzkie
Archipelag	Wyspy Brytyjskie
Powierzchnia	678,9 km²
Najwyższy punkt	Mynydd Bodafon(inne języki), 178 m n.p.m.
	Położenie na mapie Walii Anglesey
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Anglesey
	53°17′N 4°20′W/53,283333 -4,333333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Anglesey (wym. [ˈ æ ŋ ɡ ə l s i ]; wal. Ynys Môn, wym.: płn. /ˈ ə n ɨ s ˈ m o ː n /, płd. /ˈ ə n ɪ s ˈ m o ː n /) – największa wyspa Walii, położona u jej północno-zachodniego wybrzeża, siódma pod względem powierzchni wyspa Wielkiej Brytanii (678,9 km²)^[1]. Pod względem administracyjnym stanowi część hrabstwa Anglesey. Oblewają ją wody Morza Irlandzkiego (na północy) oraz Kanału Świętego Jerzego (na zachodzie). Na południowym wschodzie od stałego lądu (wyspy Wielka Brytania) oddzielona jest wąską cieśniną Menai Strait. Wyspa połączona jest z lądem stałym za pomocą dwóch mostów. Menai Suspension Bridge wybudował Thomas Telford w 1826 roku jako połączenie drogowe. Po nowszym, dwukrotnie przebudowywanym Britannia Bridge(inne języki), przechodzą droga i linia kolejowa.

Na wyspie rozwinął się przemysł włókienniczy^[2]. Ludność wyspy zajmuje się rybołówstwem oraz hodowlą bydła i owiec^[2].

Główne miasta na wyspie to Menai Bridge i Llangefni.

Historia

Historia Anglesey długo była powiązana z historią druidów. W 60 roku n.e. wódz rzymski Swetoniusz Paulinus postanowił złamać ich potęgę, zaatakował wyspę, zniszczył celtyckie świątynie i święte groby. Rzymianie nazywali wyspę Mona. Następnie po Rzymianach wyspę najeżdżali wikingowie, Sasi, i Normanowie, jeszcze zanim angielski król Edward I opanował ją na dobre w XIII wieku.

Môn (wal. krowa) jest walijską nazwą wyspy. Angielska nazwa jest nieprawidłową formą nazwy pochodzącej z języka staronordyjskiego i oznacza "Wyspę Ongull". Natomiast starowalijskie nazwy to Ynys Dywyll ("Mroczna Wyspa") i Ynys y cedairn (cedyrn lub kedyrn, co oznacza "Wyspę dzielnego ludu").

Zabytki

kościół św. Gwenllwyfy w Llanwellwyfo

Zobacz też

Isle of Anglesey Coastal Path – szlak turystyczny pieszy wokół wyspy Anglesey w Walii
Menai Suspension Bridge – most łączący wyspę z lądem
anglezyt – minerał znaleziony na wyspie Anglesey.
port lotniczy Anglesey

Przypisy

↑ Britain’s largest islands. Ordnance Survey Blog, 2018-06-28. [dostęp 2018-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ ^a ^b Anglesey, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-03-26] .

[os-1] Britain’s largest islands. Ordnance Survey Blog, 2018-06-28. [dostęp 2018-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[PWN-2] Anglesey, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-03-26] .

[1]

[2]