Antoni Starnawski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Antoni Starnawski
Leon Kmita
Ilustracja
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

4 marca 1901
Bzite

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1985
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1918–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

12 pułk ułanów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Antoni Starnawski, ps. „Leon”, „Leon Kmita”[1] (ur. 4 marca 1901 w Bzitem, zm. 4 lipca 1985 w Londynie) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 marca 1901 w Bzitem, w ówczesnym powiecie krasnostawskim guberni lubelskiej, w rodzinie Leona i Stefanii z Mazurkiewiczów[2][3][4][5]. Był młodszym bratem Stefana (1899–1980), pułkownika kawalerii Wojska Polskiego[6]. W latach 1912–1918 uczęszczał do jednego z gimnazjum w Lublinie, kończąc naukę w klasie VI[7]. Od 20 września 1917 do 11 listopada 1918, jako uczeń należał do tamtejszej Wojskowej Kadry Szkolnej[8].

18 listopada 1918 wstąpił jako ochotnik do oddziału jazdy, formującego się w Tomaszowie Lubelskim[9]. Później razem z oddziałem został wcielony do organizowanego w Kraśniku 3. szwadronu 7 pułku ułanów[9]. W marcu 1919 został wysłany na Front Litewsko-Białoruski[9]. W szeregach 7 pułku ułanów walczył na wojnie z bolszewikami, awansując na starszego ułana i podchorążego[9]. 9 lutego 1921 rotmistrz Józef Smoleński, w zastępstwie dowódcy 7 puł. napisał we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari: „podczas bitwy pod Lidą dnia 23 marca 1919 starszy ułan (obecnie podchorąży) Starnawski Antoni samorzutnie, grożąc granatami ręcznymi załodze lokomotywy i strzelając z karabinu zmusił sam jeden tę załogę w liczbie 15 ludzi do ucieczki, biorąc jednego jeńca i unieruchamiając tym sposobem lokomotywę”[10].

W 1923 ukończył pięciomiesięczny Kurs Doszkolenia dla chorążych i podchorążych Kawalerii i Wojsk Taborowych w Gnieźnie[11]. 28 maja 1923 prezydent RP mianował go z dniem 1 kwietnia 1923 podporucznikiem w korpusie oficerów jazdy i 10. lokatą z równoczesnym wcieleniem do 24 pułku ułanów w Kraśniku[11]. Później został przeniesiony do 7 puł. w Mińsku Mazowieckim[12][13], a z dniem 5 października 1925 przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[14][15]. W listopadzie 1928 wrócił z KOP do 7 uł.[16] W marcu 1930 został przeniesiony do 5 pułku strzelców konnych w Tarnowie[17][18][19]. 22 lutego 1934 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1934 stopień rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii i 19. lokatą[20]. Od 22 kwietnia 1937 był dowódcą szwadronu KOP „Hnilice Wielkie”[21][3]. W marcu 1939 był odkomenderowany z 8 pułku ułanów na stanowisko komendanta szkoły podoficerskiej ckm Krakowskiej Brygady Kawalerii w Tarnowskich Górach[22].

W kampanii wrześniowej 1939 dowodził szwadronem kolarzy nr 5 należącym do Krakowskiej Brygady Kawalerii[23][24]. W czasie okupacji niemieckiej służył kolejno w Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i Narodowych Siłach Zbrojnych[25]. Od 1 lipca 1944 był szefem sztabu Lubelskiego Okręgu NSZ i zastępcą szefa Okręgowej Komendy Akcji Specjalnej w Lublinie, a od 19 czerwca 1944 szefem sztabu 204 Pułku Piechoty NSZ[25]. 1 sierpnia 1945 wyjechał z Polski i przedostał się do 2 Korpusu we Włoszech[25]. Został przydzielony do 12 pułku ułanów[26]. W październiku 1946, jeszcze jako rotmistrz, był dowódcą oddziału likwidacyjnego pułku w Cingoli[27]. W 1946 awansował na majora. Zmarł 4 lipca 1985 w Londynie. Pochowany na cmentarzu w Pwllheli.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rzeczkowska 2019 ↓, s. 165.
  2. Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  3. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-08].
  4. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-08].
  5. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-08].
  6. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-08].
  7. Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  8. Kolekcja ↓, s. 3, 4.
  9. a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
  10. Kolekcja ↓, s. 6.
  11. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 5 czerwca 1923, s. 374.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 613, 693.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 555, 615.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21 lipca 1925, s. 399.
  15. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 334, 365.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 379.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 107.
  18. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 45, 102.
  19. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 164, 659.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 23 lutego 1934, s. 74.
  21. Wykazy imienne oficerów KOP ↓.
  22. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 690, 694.
  23. Przemsza-Zieliński 1995 ↓, s. 107, 375.
  24. Głowacki 1986 ↓, s. 100, 107, 311.
  25. a b c Rzeczkowska 2019 ↓, s. 165–166.
  26. Ułani Podolscy 1991 ↓, s. 400.
  27. Ułani Podolscy 1991 ↓, s. 317.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1448.
  29. Kolekcja ↓, s. 1.
  30. Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 421.
  31. Laudyn 1931 ↓, s. 38.
  32. a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
  33. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 164.
  34. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 136.
  35. M.P. z 1938 r. nr 93, poz. 143.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 243.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]